Συμβάλλει στην πρόληψη ασθενειών Το ιχθυέλαιο παράγεται από την σάρκα λιπαρών ψαριών όπως σολομού, ρέγκας, σκουμπριού, κλυπέας, σαρδέλας και πέστροφας. Είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ΕPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και DHA (δοκοσαεξανοϊκό οξύ). Η πραγματική αξία των ιχθυελαίων εντοπίζεται στην περιεκτικότητά τους στα παραπάνω στοιχεία.
Τα δύο λιπαρά οξέα EPA και DHA, είναι σημαντικά στην ανθρώπινη υγεία, καθώς συμβάλλουν ουσιαστικά στην πρόληψη της καρδιοπάθειας, του καρκίνου και άλλων ασθενειών. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υπάρχουν κυρίως σε λιπαρά ψάρια, όπως προαναφέρθηκε, και επίσης στη σόγια, στο λιναρόσπορο, στα πράσινα λαχανικά, στα καρύδια και σε τρόφιμα ενισχυμένα με ωμέγα-3, όπως οι μαργαρίνες.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα διατίθενται και σε συμπληρώματα. Ενώ όλα τα ωμέγα-3 ενισχύουν και στηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, τα ωμέγα-3 από ιχθυέλαια, δηλαδή τα EPA και τα DHA, είναι πιο ισχυρά βιολογικώς από τα ωμέγα-3 λίπη α-λινολενικού οξέος που βρίσκονται σε φυτικές πηγές, όπως ο λιναρόσπορος.
Δυστυχώς, η διατροφή δυτικού τύπου που επικρατεί σε πολλές αναπτυγμένες χώρες είναι φτωχή σε ωμέγα-3. Η απουσία σε ικανοποιητικές ποσότητες αυτών των λιπαρών οξέων μπορεί να συντέλεσε στην αύξηση πολλών χρόνιων παθήσεων που έχουν σχέση ή γενεσιουργό αιτία την χρόνια φλεγμονή, καθώς τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.
Ολοένα και περισσότερα στοιχεία για τα οφέλη των ιχθυελαίων στην υγεία αποκαλύπτει η ιατρική έρευνα.
Έχει αποδειχθεί ότι τα ιχθυέλαια προάγουν την καλύτερη λειτουργία της καρδιάς. Πιο συγκεκριμένα:
Επηρεάζουν θετικά την ισορροπία των λιπών του σώματος.
Μειώνουν την πιθανότητα πήξης του αίματος.
Καθιστούν την καρδιά λιγότερο επιρρεπή σε αρρυθμίες.
Μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη καρδιοπαθειών, αυξάνοντας την καλή χοληστερόλη HDL, μειώνοντας τα επίπεδα ομοκυστεΐνης και μειώνοντας την υπέρταση.
Εγκυμοσύνη
Η κατανάλωση ψαριών κρίνεται απαραίτητη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό προτείνεται γιατί όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλά και του νευρικού συστήματος του μωρού. Επειδή το πρώτο εξάμηνο το μωρό τρέφεται με γάλα, είναι ωφέλιμο οι μητέρες να θηλάσουν και η διατροφή τους να είναι πλούσια σε λιπαρά ψάρια.
Αρθρίτιδα
Έρευνες υποδεικνύουν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά είναι χρήσιμα σε άτομα με αρθρίτιδα. Συγκεκριμένα έχει διαπιστωθεί βελτίωση στα συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας, στους ασθενείς που λάμβαναν συμπληρώματα με ιχθυέλαιο.
Ψυχική Υγεία
Επιστημονικές έρευνες διαπίστωσαν, πως η συμπληρωματική χορήγηση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων σε ασθενείς με κατάθλιψη, μείωσε σημαντικά την συχνότητα και την ένταση των επεισοδίων τους. Οι περισσότερες έρευνες σχετικά με την κατάθλιψη και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν γίνει με ιχθυέλαια.
Τα χαμηλά επίπεδα αυτών των λιπαρών οξέων έχουν συνδεθεί με κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, μείωση της μνήμης και μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Τα ισχυρά αντιψυχωτικά φάρμακα, μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες, γεγονός που κάνει ορισμένους ανθρώπους να τα αποφεύγουν. Από την άλλη, τα συμπληρώματα διατροφής με ιχθυέλαια, είναι καλύτερα ανεκτά και πιο εύκολα στη λήψη τους, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Πολλές μελέτες όμως, υποστηρίζουν ότι σημαντικό στοιχείο για την καλή ψυχική υγεία, δεν είναι μόνο η πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, αλλά και η σωστή αναλογία μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών οξέων. Ο σύγχρονος τρόπος διατροφής, συνεισφέρει μεγαλύτερη πρόσληψη ωμέγα-6 λιπαρών οξέων (διάφορα σπορέλαια, καλαμποκέλαιο, φυστικέλαιο), κάτι που διαταράσσει τη σωστή αναλογία μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6.
Δέρμα και μάτια
Το δέρμα και τα μάτια βελτιώνονται από τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Βοηθούν στην αντιμετώπιση της φλεγμονής που δημιουργούν οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου. Διατηρούν την υγρασία που χρειάζονται τα μάτια, χάρη στην αντιφλεγμονώδη τους δράση.
Πνευματική συγκέντρωση
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ιχθυέλαια είναι απαραίτητα σε περιόδους πνευματικής καταπόνησης (όπως κατά την περίοδο των εξετάσεων), γιατί τροφοδοτούν τον εγκέφαλο και αυξάνουν την συγκέντρωση.
Οστεοπόρωση
Μελέτες έδειξαν, ότι οι γυναίκες που λαμβάνουν ιχθυέλαιο, σε συνδυασμό με συμπληρώματα ασβεστίου, παρουσιάζουν καλύτερη οστική πυκνότητα και λιγότερα κατάγματα, από τις γυναίκες που λάμβαναν μόνο συμπληρώματα ασβεστίου.
Πρόληψη καρκίνου
Θετικά αποτελέσματα βρέθηκαν και στη δράση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη.
Συμπτώματα εμμήνου ρύσης
Η τακτική χρήση ιχθυελαίου μπορεί να ωφελήσει τις γυναίκες που παρουσιάζουν κράμπες, λόγω τις εμμήνου ρύσης. Η λήψη ιχθυελαίων κατά την περίοδο, είναι δυνατόν να μειώνει και τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί, όπως οι πόνοι στην κοιλιά και ο πονοκέφαλος.
Το Τμήμα Προληπτικής Ιατρικής & Διατροφής (Πανεπιστήμιο Κρήτης) προτείνει τα εξής:
Συστάσεις και κατανάλωση ψαριού στην Ελλάδα
Πόσο απαιτείται (γραμμάρια την εβδομάδα)
500 γρ. για εφήβους και ενήλικες.
200 γρ. για παιδιά σχολικής ηλικίας.
100 γρ. για παιδιά προσχολικής ηλικίας.
Αρκετοί άνθρωποι όμως δεν τρώνε καθόλου ψάρι. Οι ειδικοί συνιστούν σε αυτήν την κατηγορία ανθρώπων, καθώς και στους καρδιοπαθείς, να παίρνουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υπό μορφή συμπληρωμάτων, γιατί αυτό είναι προτιμότερο από να στερούνται τελείως τα οφέλη τους.
Τα δύο λιπαρά οξέα EPA και DHA, είναι σημαντικά στην ανθρώπινη υγεία, καθώς συμβάλλουν ουσιαστικά στην πρόληψη της καρδιοπάθειας, του καρκίνου και άλλων ασθενειών. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υπάρχουν κυρίως σε λιπαρά ψάρια, όπως προαναφέρθηκε, και επίσης στη σόγια, στο λιναρόσπορο, στα πράσινα λαχανικά, στα καρύδια και σε τρόφιμα ενισχυμένα με ωμέγα-3, όπως οι μαργαρίνες.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα διατίθενται και σε συμπληρώματα. Ενώ όλα τα ωμέγα-3 ενισχύουν και στηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, τα ωμέγα-3 από ιχθυέλαια, δηλαδή τα EPA και τα DHA, είναι πιο ισχυρά βιολογικώς από τα ωμέγα-3 λίπη α-λινολενικού οξέος που βρίσκονται σε φυτικές πηγές, όπως ο λιναρόσπορος.
Δυστυχώς, η διατροφή δυτικού τύπου που επικρατεί σε πολλές αναπτυγμένες χώρες είναι φτωχή σε ωμέγα-3. Η απουσία σε ικανοποιητικές ποσότητες αυτών των λιπαρών οξέων μπορεί να συντέλεσε στην αύξηση πολλών χρόνιων παθήσεων που έχουν σχέση ή γενεσιουργό αιτία την χρόνια φλεγμονή, καθώς τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.
Ολοένα και περισσότερα στοιχεία για τα οφέλη των ιχθυελαίων στην υγεία αποκαλύπτει η ιατρική έρευνα.
Έχει αποδειχθεί ότι τα ιχθυέλαια προάγουν την καλύτερη λειτουργία της καρδιάς. Πιο συγκεκριμένα:
Επηρεάζουν θετικά την ισορροπία των λιπών του σώματος.
Μειώνουν την πιθανότητα πήξης του αίματος.
Καθιστούν την καρδιά λιγότερο επιρρεπή σε αρρυθμίες.
Μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη καρδιοπαθειών, αυξάνοντας την καλή χοληστερόλη HDL, μειώνοντας τα επίπεδα ομοκυστεΐνης και μειώνοντας την υπέρταση.
Εγκυμοσύνη
Η κατανάλωση ψαριών κρίνεται απαραίτητη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό προτείνεται γιατί όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλά και του νευρικού συστήματος του μωρού. Επειδή το πρώτο εξάμηνο το μωρό τρέφεται με γάλα, είναι ωφέλιμο οι μητέρες να θηλάσουν και η διατροφή τους να είναι πλούσια σε λιπαρά ψάρια.
Αρθρίτιδα
Έρευνες υποδεικνύουν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά είναι χρήσιμα σε άτομα με αρθρίτιδα. Συγκεκριμένα έχει διαπιστωθεί βελτίωση στα συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας, στους ασθενείς που λάμβαναν συμπληρώματα με ιχθυέλαιο.
Ψυχική Υγεία
Επιστημονικές έρευνες διαπίστωσαν, πως η συμπληρωματική χορήγηση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων σε ασθενείς με κατάθλιψη, μείωσε σημαντικά την συχνότητα και την ένταση των επεισοδίων τους. Οι περισσότερες έρευνες σχετικά με την κατάθλιψη και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν γίνει με ιχθυέλαια.
Τα χαμηλά επίπεδα αυτών των λιπαρών οξέων έχουν συνδεθεί με κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, μείωση της μνήμης και μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Τα ισχυρά αντιψυχωτικά φάρμακα, μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες, γεγονός που κάνει ορισμένους ανθρώπους να τα αποφεύγουν. Από την άλλη, τα συμπληρώματα διατροφής με ιχθυέλαια, είναι καλύτερα ανεκτά και πιο εύκολα στη λήψη τους, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Πολλές μελέτες όμως, υποστηρίζουν ότι σημαντικό στοιχείο για την καλή ψυχική υγεία, δεν είναι μόνο η πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, αλλά και η σωστή αναλογία μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών οξέων. Ο σύγχρονος τρόπος διατροφής, συνεισφέρει μεγαλύτερη πρόσληψη ωμέγα-6 λιπαρών οξέων (διάφορα σπορέλαια, καλαμποκέλαιο, φυστικέλαιο), κάτι που διαταράσσει τη σωστή αναλογία μεταξύ ωμέγα-3 και ωμέγα-6.
Δέρμα και μάτια
Το δέρμα και τα μάτια βελτιώνονται από τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Βοηθούν στην αντιμετώπιση της φλεγμονής που δημιουργούν οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου. Διατηρούν την υγρασία που χρειάζονται τα μάτια, χάρη στην αντιφλεγμονώδη τους δράση.
Πνευματική συγκέντρωση
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ιχθυέλαια είναι απαραίτητα σε περιόδους πνευματικής καταπόνησης (όπως κατά την περίοδο των εξετάσεων), γιατί τροφοδοτούν τον εγκέφαλο και αυξάνουν την συγκέντρωση.
Οστεοπόρωση
Μελέτες έδειξαν, ότι οι γυναίκες που λαμβάνουν ιχθυέλαιο, σε συνδυασμό με συμπληρώματα ασβεστίου, παρουσιάζουν καλύτερη οστική πυκνότητα και λιγότερα κατάγματα, από τις γυναίκες που λάμβαναν μόνο συμπληρώματα ασβεστίου.
Πρόληψη καρκίνου
Θετικά αποτελέσματα βρέθηκαν και στη δράση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη.
Συμπτώματα εμμήνου ρύσης
Η τακτική χρήση ιχθυελαίου μπορεί να ωφελήσει τις γυναίκες που παρουσιάζουν κράμπες, λόγω τις εμμήνου ρύσης. Η λήψη ιχθυελαίων κατά την περίοδο, είναι δυνατόν να μειώνει και τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί, όπως οι πόνοι στην κοιλιά και ο πονοκέφαλος.
Το Τμήμα Προληπτικής Ιατρικής & Διατροφής (Πανεπιστήμιο Κρήτης) προτείνει τα εξής:
Συστάσεις και κατανάλωση ψαριού στην Ελλάδα
Πόσο απαιτείται (γραμμάρια την εβδομάδα)
500 γρ. για εφήβους και ενήλικες.
200 γρ. για παιδιά σχολικής ηλικίας.
100 γρ. για παιδιά προσχολικής ηλικίας.
Αρκετοί άνθρωποι όμως δεν τρώνε καθόλου ψάρι. Οι ειδικοί συνιστούν σε αυτήν την κατηγορία ανθρώπων, καθώς και στους καρδιοπαθείς, να παίρνουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υπό μορφή συμπληρωμάτων, γιατί αυτό είναι προτιμότερο από να στερούνται τελείως τα οφέλη τους.
