Σμέρνα. Κοινή ονομασία εγχελόμορφων ιχθύων της οικογένιας των μυραινιδών,ιδιαίτερα του είδους Muraena helena. Η οικογένια αυτή περιλαμβάνει περίπου 200 ειδη σαρκοφάγων ψαριών, συγγενικά με τα χέλια, τα οποια ζουν στα θερμά νερά όλων των εύκρατων θαλασσών.
Έχουν οφιοειδές σώμα και το μήκος τους, ποικίλει από είδος σε είδος, μπορεί να ξεπεράσει τα 3 μ. Το δέρμα τους δεν έχει λέπια, αλλά καλύπτεται από ένα προστατευτικό βλεννώδες στρώμα, το οποίο σε ορισμένα είδη είναι τοξικό. Τα χρώματά τους ποικίλουν και συχνά εμφανίζουν σκουρόχρωμες ή ανοιχτόχρωμες κηλίδες ή ραβδώσεις, που προσφέρουν αποτελεσματική παραλλαγή. Το ραχιαίο τους πτερύγιο ξεκινά ακριβώς πίσω από την κεφαλί και διασχίζει ολόκληρη τη ράχη για να ενωθεί με το ουραίο, όπως και το εδρικό που ξεκινά από το μέσο της κοιλιάς. Τα μάτια τους είναι σχετικά μικρά και η αίσθιση της όσφρησης πολύ ανεπτυγμένη. Διαθέτουν μεγάλο στόμα με ισχυρά σαγόνια, εφοδιασμένα με πολυάριθμα αιχμηρά δόντια.
Τρέφονται κυρίως με άλλα ψάρια, κεφαλόποδα και καρκινοειδή, τα οποία αναζητούν τη νύχτα. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας παραμένουν κριμμένα μέσα σε σπιλιές ή σχισμές βράχων και κοραλλιογενών υφάλων.
Επιδή τα 2 ζεύγη βραγχίων που διαθέτουν είναι πολύ μικρά, κρατούν το στόμα τους ανοιχτό για να διευκολύνεται η αναπνοή στο νερό και όχι καραδοκώντας τη λεία τους, όπως λανθασμένα πιστεύεται.
Οι σμέρνες θεωρούνται επικίνδυνα ψάρια επιδή ορμούν δαγκώνουν οτιδήποτε κινείτε μέσα στην ακτίνα δράσης τους, ιδιαίτερα σε περίπτωση που προκληθούν ή απειληθούν.
Τυπικός αντιπρόσωπος της οικογένιας είναι το γένος Muraena, στο οποίο ανοίκουν 5 είδη.
Στις ελληνικές θάλασσες είναι πολύ διαδεδομένο το είδος Muraena helena, η κοινή σμέρνα της Μεσογείου. Το σώμα της είναι καφέ με κίτρινες κοιλίδες και φτάνει σε μήκος το 1,5 μ. Το δάγκωμα του ψαριού αυτού είναι επώδυνο και δηλητηριώδες.
Έχει πολύ εύγεστο κρέας και ψαρεύεται με δύχτια και με ψαροτούφεκο. Οι ψαροτουφεκάδες πρέπει να είναι ιδιέτερα προσεχτικοί γιατί σε περίπτωση που το ψάρι τραυματιστή και δεν πεθάνει μπορεί να επιτεθεί.
Πιστεύεται ότι οι ρωμαίοι έτρεφαν τις σμέρνες σε μεγάλες δεξαμενές και τις πρόσφεραν ως εκλεκτό έδεσμα στα συμπόσιά τους.
Πηγή: Εγκυκλοπαίδια δομή.
