Ο λόξυγγας, το χασμουρητό και το φτάρνισμα μας αφορούν όλους, αλλά αποτελούν τρία από τα πιο μυστήρια φαινόμενα στην Ιατρική, τα οποία δεν διερευνώνται ιδιαίτερα και δεν είναι πλήρως κατανοητά επειδή σπανιότατα απειλούν τη ζωή, αναφέρει η εφημερίδα «Τάιμς» του Λονδίνου. Ωστόσο για τους λιγοστούς ανθρώπους στους οποίους εκδηλώνονται ακραίες μορφές τους, αποτελούν κάτι πολύ σοβαρό. Μελετώντας τέτοια περιστατικά, οι επιστήμονες συνειδητοποιούν ότι πράγματι μπορούν να μάθουν πολλά για τη λειτουργία του εγκεφάλου και το εξελικτικό παρελθόν μας.Λόξυγγας
Υπάρχουν 101 θεραπείες για τον λόξυγγα, αλλά καμία από αυτές δεν είναι πανάκεια, κυρίως επειδή ξέρουμε τόσο λίγα γι' αυτόν. Μερικές φορές, ο χρόνιος λόξιγκας αποτελεί ένδειξη αρρώστιας, λ.χ. ενός όγκου στον λαιμό ή μιας λαρυγγίτιδας. Συνήθως όμως ο λόξυγγας σχετίζεται με την υπερβολική κατανάλωση φαγητού ή ποτού, την έλλειψη ύπνου, τον ενθουσιασμό ή το στρες, αλλά σε πολλές περιπτώσεις παραμένει άγνωστη η αιτία που τον προκαλεί. Ένας αγρότης από την Αιόβα είχε λόξυγγα συνέχεια επί περισσότερα από 60 χρόνια και ποτέ δεν έμαθε γιατί.
Όπως συμβαίνει με το φτάρνισμα, έτσι και ο λόξυγγας είναι αντανακλαστικό σύμπτωμα. Κάποιο ερέθισμα _ σε πολλές περιπτώσεις είναι κάποιο ενόχλημα στο στομάχι και τον οισοφάγο _ κάνει τα νεύρα του θώρακα να στείλουν στους μυς των πλευρών και στο διάφραγμα (είναι ο μυς που χωρίζει την κοιλότητα του θώρακα από την κοιλιά) το μήνυμα για να αρχίσουν να συσπώνται και αυτό μας κάνει να εισπνέουμε γρήγορα.
Παραμένει ασαφές γιατί χρειαζόμαστε τον λόξυγγα, πιθανώς είναι κάτι που έχει απομείνει από τα εξελικτικό παρελθόν μας. Επιστήμονες από το Νοσοκομείο Pitie-Salpetrire στο Παρίσι παρατήρησαν ότι πολλά αμφίβια όπως οι γυρίνοι και πρωτόγονα ψάρια που αναπνέουν αέρα αλλά έχουν βράγχια χρησιμοποιούν τον λόξυγγα για να διώχνουν το νερό από τα βράγχιά τους δίχως να μπαίνει στους πνεύμονές τους και ίσως, με την εξέλιξη των ειδών, ο μηχανισμός αυτός διατηρήθηκε. Στα θηλαστικά, ο λόξυγγας μπορεί να βοηθάει τα μωρά να πιπιλίζουν σωστά.
Η λύση:Μερικές φορές αποδίδουν μέθοδοι όπως να πιούμε ένα ποτήρι νερό ή να κρατήσουμε την αναπνοή μας, επειδή διακόπτουμε για λίγο την παροχή οξυγόνου στον οργανισμό και εκείνος αναγκάζεται να κάνει... επανεκκίνηση για να μην πάθει ζημιά από την έλλειψη οξυγόνου.
Χασμουρητό
Όλοι χασμουριόμαστε όταν είμαστε κουρασμένοι ή πλήττουμε, αλλά γιατί χασμουριούνται και όσοι βρίσκονται γύρω μας ή όσοι νιώθουν στρες;
Πολλοί νομίζουν ότι το χασμουρητό εκδηλώνεται όταν ο οργανισμός χρειάζεται οξυγόνο: λ.χ. είμαστε τόσο κουρασμένοι ώστε αναπνέουμε αργά και έτσι χασμουριόμαστε για να παίρνουμε πιο βαθιές εισπνοές. Το πρόβλημα με αυτή τη θεωρία είναι πως σύμφωνα με μελέτες του δρος Ρόμπερτ Προβάιν, νευροεπιστήμονα στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου δεν προκαλούν χασμουρητό. Τι συμβαίνει τότε; Ο δρ Προβάιν πιστεύει πως το χασμουρητό _ όπως και το στρέτσινγκ _ είναι ένας τρόπος για να τεντώνονται οι μύες και να επιτείνεται ο καρδιακός ρυθμός ώστε να είναι έτοιμος ο οργανισμός για δράση.Γιατί όμως χασμουριόμαστε όταν χασμουριούνται οι άλλοι; Πολλά ζώα χασμουριούνται, αλλά μόνο ο άνθρωπος, οι χιμπαντζήδες και οι πίθηκοι μακάκοι πάσχουν από... μεταδοτικό χασμουρητό.
Οι νεώτερες μελέτες υποδηλώνουν πως αυτό αφορά τη συναισθηματική ταύτιση με τους γύρω μας. Επιστήμονες από το Κολέγιο Birkbeck διαπίστωσαν ότι τα παιδιά με αυτισμό (αναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα των πασχόντων να δημιουργήσουν συναισθηματικούς δεσμούς με άλλους ανθρώπους) δεν χασμουριούνται όταν βλέπουν τους άλλους να χασμουριούνται. Οι επιστήμονες εικάζουν πως στα πιο εξελιγμένα είδη το χασμουρητό αναπτύχθηκε αρχικά ως κοινωνική ένδειξη της κόπωσης ή του στρες για να συντονιστούν ο ύπνος και η εγρήγορση, αλλά με το πέρασμα των αιώνων ενσωματώθηκε τόσο πολύ στην προσοχή που δίνουμε στους άλλους ώστε έγινε σύμπτωμα συναισθηματικής ταύτισης.
Η λύση:Προσπαθήστε να αναπνέετε από τη μύτη. Μελέτη έδειξε πως με αυτό τον τρόπο μειώνεται η θερμοκρασία του εγκεφάλου και έτσι ελαττώνεται το χασμουρητό.
Φτάρνισμα
Ο ρόλος του φταρνίσματος για όποιον είτε είναι κρυολογημένος είτε εισπνέει γύρη ή σκόνη, είναι εμφανής: απομακρύνονται τα υπαίτια μόρια που προκαλούν πρόβλημα. Μερικοί άνθρωποι όμως φταρνίζονται για άλλους λόγους. Περίπου 25% από εμάς φταρνίζεται όταν κοιτάζει ένα λαμπερό φως, ενώ υπάρχουν αναφορές στην ιατρική βιβλιογραφία για ανθρώπους που φταρνίζονται όταν το στομάχι τους είναι γεμάτο. Επιπλέον, πρόσφατη μελέτη στην «Επιθεώρηση της Βασιλικής Εταιρείας Ιατρικής» (JRCM) αναφέρει το «πιθανώς όχι και τόσο σπάνιο φαινόμενο» του φταρνίσματος σε αντίδραση της σεξουαλικής διέγερσης.
Ο δρ Μαχμούντ Μπούτα από το Νοσοκομείο John Radcliffe, στην Οξφόρδη, περιέγραψε την περίπτωση ενός μεσήλικου άνδρα, ο οποίος φταρνιζόταν ανεξέλεγκτα κάθε φορά που σκεφτόταν το σεξ. Υπάρχουν επίσης αναφορές για άντρες που φταρνίζονται αμέσως μετά τον οργασμό.
Ο δρ Μπούτα πιστεύει πως αυτό οφείλεται σε κάτι σαν... βραχυκύκλωμα στα κυκλώματα του αυτόνομου νευρικού συστήματος, τα οποία ελέγχουν τον καρδιακό παλμό, την αναπνοή και αντανακλαστικά όπως το φτάρνισμα.Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το φτάρνισμα προκαλείται όταν διεγερθούν οι μεμβράνες της μύτης. Ο εγκέφαλος λαμβάνει το μήνυμα της διέγερσης και δίνει σήμα στη μύτη, το στόμα και τον θώρακα να συσπαστούν για να δημιουργηθεί το φτάρνισμα. Υπάρχουν όμως και άλλα αντανακλαστικά, όπως η συστολή της ίριδας του ματιού όταν εκτεθεί στο λαμπερό φως. Και σε αυτή την περίπτωση, είναι πολύ πιθανό να «βραχυκυκλώνουν» τα κυκλώματα των δύο αντανακλαστικών (δηλαδή του φταρνίσματος και της συστολής της ίριδας).
Τέτοιου είδους «βραχυκυκλώματα» μπορεί να ευθύνονται και για το οργασμικό φτάρνισμα.
Η λύση:Η τοποθέτηση των δακτύλων κάτω από τη μύτη ή το τσίμπημα της μύτης μπορεί να καθυστερήσουν το φτάρνισμα, επειδή μπερδεύουν τα νευρικά ερεθίσματα από τη μύτη στον εγκέφαλο _ για λίγο, όμως, αφού τελικά το φτάρνισμα θα εκδηλωθεί...
