κεντρικό νησί της Ιαπωνίας κατά περίπου δυόμισι μέτρα, δείχνουν τα πρώτα στοιχεία της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας.
Σύμφωνα με τη NASA, η μετατόπιση μάζας στην περιοχή του Ειρηνικού επιτάχυνε την περιστροφή της Γης και μίκρυνε τη διάρκεια της ημέρας κατά 1,6 μικροδευτερόλεπτα. Η μεταβολή αυτή ήρθε να προστεθεί στα 1,26 μικροδευτερόλεπτα (εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου) κατά τα οποία είχε μικρύνει η μέρα λόγω του περυσινού σεισμού στη Χιλή, όπως δήλωσε ο γεωφυσικός της NASA Ρίτσαρντ Γκρος.
Ακόμα μεγαλύτερη ήταν επιτάχυνση της περιστροφής από το σεισμό των 9,1 βαθμών στη Σουμάτρα το 2004, ο οποίος μίκρυνε τη διάρκεια της μέρας κατά 6,8 μικροδευτερόλεπτα. Οι αλλαγές αυτές προκαλούνται από μετατόπιση μεγάλης μάζας του γήινου φλοιού.
Με τη σειρά της, αυτή η ανακατανομή της μάζας προκαλεί μετατόπιση του άξονα περιστροφής. Στη δόνηση της βορειοανατολικής Ιαπωνίας, ο άξoνας της Γης μετατοπίστηκε κατά περίπου δέκα εκατοστά.
Η ίδια η Ιαπωνία μετατοπίστηκε κατά περίπου 2,5 μέτρα, εκτίμησε χονδρικά ο Πολ Έρλε της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας (USGS). «Αυτός είναι ένας εύλογος αριθμός» δήλωσε ο σεισμολόγος στο Γαλλικό Πρακτορείο. Την ίδια εκτίμηση έδωσε στο CNN ο Κένεθ Χάντνατ, γεωφυσικός στη USGS. «Γνωρίζουμε ότι ένας σταθμός GPS μετακινήθηκε κατά οκτώ πόδια [2,4 μέτρα].
Έχουμε δει επίσης έναν χάρτη της GSI [Αρχή Γεωχωρικών Δεδομένων] στην Ιαπωνία που δείχνει ότι η μετατόπιση σε μια μεγάλη περιοχή βρίσκεται σε συμφωνία με περίπου τόση μετατόπιση της χερσαίας μάζας» είπε.
Ο Έρλε είχε δηλώσει το βράδυ της Παρασκευής ότι ο σεισμός άνοιξε ρήγμα στο βυθό του Ειρηνικού σε μήκος 300 χιλιομέτρων. Ο σεισμός στη βορειοανατολική Ιαπωνία προκλήθηκε από τον ίδιο μηχανισμό που δημιούργησε το φονικό τσουνάμι της Σουμάτρας το 2004 και το σεισμό της Χιλής πέρυσι.
Λίγο έξω από τις ιαπωνικές ακτές, η τεκτονική πλάκα του Ειρηνικού βυθίζεται κανονικά κάτω από την γειτονική πλάκα της Βορείου Αμερικής κατά περίπου 83 χιλιοστά το χρόνο. Λόγω της τριβής ανάμεσά τους, οι πλάκες σταδιακά παραμορφώνονται εκεί που συναντώνται και συσσωρεύουν σεισμική ενέργεια.
Την Παρασκευή, το ρήγμα ανάμεσα στις δύο πλάκες ξεπέρασε ένα κρίσιμο όριο και απελευθέρωσε απότομα τη συσσωρευμένη ενέργεια. «Στην περίπτωση ενός τόσο μεγάλου σεισμού η μετατόπιση του εδάφους μπορεί να είναι τεράστια» είπε ο Έρλε. «Η σχετική μετατόπιση στις δύο πλευρές του ρήγματος μπορεί να φτάσει τα 20 μέτρα».
