Ανθισμένη κάπαρη και καπαρόκουμπα (Πηγή εικόνας)
Η κάπαρη (Capparis spinosa), είναι ένας πολυετής φυλλοβόλος θάμνος. Καπαρόκουμπο ή απλά κάπαρη, ονομάζεται το ανώριμο μπουμπούκι του φυτού, το οποίο συλλέγεται και συντηρείται ως τροφή.
Τα καπαρόκουμπα χρησιμοποιούνται ως ορεκτικά, μέσα σε σαλάτες, ή σε ομελέτες. Η χαρακτηριστική γεύση τους τα κάνει περιζήτητα ορεκτικά ή γαρνιτούρα. Η ακριβή όμως τιμή τους μας κάνει να είμαστε περισσότερο εγκρατείς από ότι θα θέλαμε.
Καπαρόκουμπα σε βάζα (Πηγή εικόνας)
Πολλοί επίσης τρώνε και τα φύλλα της κάπαρης (καπαρόφυλλα), αφού πρώτα τα βράσουν. Έχουν ελαφρώς πικρή γεύση, αλλά αρέσουν σε πολλούς.
Φυτό κάπαρης σε τοίχο στην Κύθνο (Πηγή εικόνας)
Συναντάμε τα φυτά κάπαρης να φύονται ελεύθερα στην φύση. Συνήθως τα βρίσκουμε επάνω σε παλιούς τοίχους, ξερολιθιές ή βράχους. Είναι φυτό της μεσογείου και ευδοκιμεί σε ξερικές και ημιξερικές περιοχές.
Φυτό κάπαρης στη Mallorca (Πηγή εικόνας)
Η κάπαρη αναπτύσσεται σε μέρη που έχουν πλήρη ηλιοφάνεια (τα βλέπει ο ήλιος όλη μέρα) και ζεστό έως πολύ ζεστό καλοκαίρι. Το καλοκαίρι η κάπαρη αντέχει σε θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου. Το χειμώνα όμως είναι ευαίσθητη και δεν αντέχει τις παγωνιές. Αντέχει όμως σε παρατεταμένο και χωρίς απότομες πτώσεις κρύο. Δεν αγαπά τα μέρη με υγρασία.
Η κάπαρη καταφέρνει και ευδοκιμεί σε αργιλώδη, αμμώδη, πετρώδη, χαλικώδη εδάφη με λιγότερο από 1% οργανική ύλη! Είναι πραγματικά ένα αξιοθαύμαστο φυτό.
Πού μπορείτε να καλλιεργήσετε κάπαρη;
Μπορείτε να καλλιεργήσετε κάπαρη στο χωράφι ή ακόμη και σε γλάστρες.
Πρέπει όμως να σας προειδοποιήσω ότι η καλλιέργεια της κάπαρης δεν είναι εύκολη.
Το φυτό αρχίζει να αποδίδει καρπούς μετά από τα πρώτα 2 χρόνια και η παραγωγή του συνεχίζεται για δεκαετίες.
Τί χώμα χρειάζεται η κάπαρη;
Προσοχή χρειάζεται στο χώμα που θα φυτευτεί η κάπαρη.
Κάπαρη σε γλάστρα
Αν φυτέψετε την κάπαρη σε γλάστρα, τα πρώτα 20 με 30 εκατοστά του χώματος θα πρέπει να είναι αργιλώδες, πετρώδες, έδαφος, πάρα πολύ απαστραγγιζόμενο. Μπορείτε να ανακατέψετε αυτή την επάνω στρώση με λίγο οργανικό λίπασμα, π.χ. κομπόστ. Η επόμενη στρώση, μπορεί να περιέχει χώμα ή κομπόστ.
Κάπαρη στον κήπο
Αν φυτέψετε την κάπαρη στον κήπο, τότε, σε αντίθεση με ότι θέλουν τα λαχανικά και κηπευτικά, θα πρέπει να επιλέξετε ένα μέρος με αργιλώδες, πετρώδες έδαφος, πολύ καλά αποστραγγιζόμενο που το βλέπει ο ήλιος όλη την ημέρα. Το χωράφι δεν πρέπει να βρίσκεται σε υψόμετρο πάνω από 1000 μέτρα.
Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε τεχνητές ξερολιθιές όπου το διάκενο ανάμεσα στις πέτρες θα έχει χώμα. Στη φύση, το χώμα ανάμεσα στις πέτρες δημιουργείται με την πάροδο των χρόνων και μέσω της διαδικασίας της φυσικής φθοράς. Σε τεχνητό περιβάλλον, θα πρέπει να το προσθέσετε εσείς.
Πόσο ήλιο χρειάζεται η κάπαρη;
Η κάπαρη πρέπει να βρίσκεται σε ένα μέρος όπου θα την βλέπει ο ήλιος όλες τις ώρες. Η κάπαρη αντέχει σε θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου.
Επιλέξτε ένα τμήμα του χωραφιού που δεν σκιάζεται από δέντρα ή τεχνητές κατασκευές.
Τοποθετήστε τις γλάστρες σε ένα μέρος που το βλέπει ο ήλιος όλες τις ώρες.
Πόσο πότισμα χρειάζεται η κάπαρη;
Τα πρώτα δύο χρόνια η κάπαρη χρειάζεται αραιά αλλά σταθερά ποτίσματα. Στη συνέχεια, το φυτό χρειάζεται πρακτικά μηδενικό ή πολύ σπάνιο πότισμα. Πρακτικά έχει τις ίδιες απαιτήσεις σε πότισμα με τους κάκτους!
Πόσο λίπασμα χρειάζεται η κάπαρη;
Πρακτικά θέλει ελάχιστο, σχεδόν μηδενικό λίπασμα.
Ξεκινώντας την κάπαρη από σπόρο
Ψάχνοντας, βρήκα δεκάδες περιγραφές για το πως θα πρέπει να μεταχειριστούμε τον σπόρο της κάπαρης πριν το φυτέψουμε. Οι περισσότερες μέθοδοι ήταν πολύπλοκοι και περιελάμβαναν εμβάπτιση σε νερό, τοποθέτηση στο ψυγείο, κ.λπ. Οι εμπειρίες όσων τις δοκίμασαν ήταν απογοητευτικές.
Βρήκα όμως τη Michelle από την Καλιφόρνια, η οποία περιγράφει τρόπους που δοκίμασε και πέτυχαν.
Θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε φρέσκους σπόρους κάπαρης. Το ποσοστό φυτρώτητας στους στους φρέσκους σπόρους αγγίζει το 95%. Οι σπόροι κάπαρης που είναι ένα χρόνο παλαιοί έχουν ποσοστό φυτρώτητας 75% με 80%.
Στις μεσογειακές περιοχές, όπως η Ελλάδα, δε χρειάζεται να ψύξετε τους σπόρους πριν τους φυτέψετε. Οι φυσικές χαμηλές θερμοκρασίες του μεσογειακού κλίματος, παρέχουν όλη την ψύξη που χρειάζεται ο σπόρος.
Δεν πρέπει να διαταράσσετε τις ρίζες τους. Η κάπαρη αντιδρά άσχημα όταν διαταράσσουν τις ρίζες της και μαραίνεται.
Μετά από αυτά τα βασικά, ας ξεκινήσουμε με τη διαδικασία που περιγράφει η Michelle.
Χρησιμοποιήστε ένα δίσκο σπορείου.
Σπείρτε τους σπόρους κάπαρης από το Σεπτέμβριο έως το Νοέμβριο.
Σε κάθε θέση του σπορείου, βάλτε 6 σπόρους.
Τοποθετήστε το σπορείο έξω, σε ένα μέρος που έχει ήλιο και σκιά, ανάλογα με την ώρα της ημέρας.
Προστατέψτε αν θέλετε, την επιφάνεια του σπορείου με ένα πλέγμα.
"Ξεχάστε" τους σπόρους και το σπορείο μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, αρχές Μαρτίου.
Τέλη Φεβρουαρίου ή αρχές Μαρτίου, μεταφέρετε το σπορείο σε ένα μέρος που το βλέπει ο ήλιος. Σε 2 με 3 εβδομάδες, οι σπόροι θα πρέπει να αρχίσουν να φυτρώνουν.
Φυτά κάπαρης σε κύπελα σπορείου (Πηγή εικόνας)
Μετά από 2 περίπου μήνες, και όταν τα φυτά κάπαρης αποκτήσουν 2 ή περισσότερα πραγματικά φύλλα και οι ρίζες τους αναπτυχθούν τόσο ώστε να υποστηρίζουν το χώμα που τις περιβάλλει, μπορείτε να τα μεταφυτέψετε σε γλάστρες. Οι γλάστρες που θα τα μεταφυτέψετε, θα πρέπει να έχουν διάμετρο 10 ή περισσότερα εκατοστά. Αν σε κάποια θέση του σπορείου έχουν βγει περισσότερα από ένα φυτά, μην επιχειρήσετε να βγάλετε το δεύτερο φυτό. Απλά κόψτε το στο επίπεδο του χώματος. Σε αυτές τις γλάστρες, τα φυτά θα μεγαλώσουν για το υπόλοιπο του χρόνου. Αν και στη φύση, η κάπαρη δε χρειάζεται πότισμα, το χώμα στις γλάστρες ξεραίνεται πολύ γρήγορα. θα πρέπει να τις ποτίζεται ελαφρά μία με δύο φορές την εβδομάδα τους θερινούς μήνες.
Μεταφύτευση της κάπαρης
Τον επόμενο χειμώνα ή την επόμενη άνοιξη, θα μπορέσετε να τα μεταφυτέψετε σε μεγαλύτερες γλάστρες, που χωρούν τουλάχιστον 65 λίτρα χώμα. Οι γλάστρες θα πρέπει να τοποθετηθούν σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος όλη την ημέρα. Και πάλι, επειδή το χώμα στις γλάστρες χάνει γρήγορα την υγρασία του, ειδικά όταν οι γλάστρες είναι στον ήλιο, θα πρέπει να τις ποτίζετε.
Κάπαρη σε γλάστρα (Πηγή εικόνας)
Στο τέλος του δεύτερου χρόνου, θα έχετε τα πρώτα άνθη κάπαρης.
Τα φυτά που είναι μεγαλύτερα από δύο χρόνια, μπορείτε να τα κλαδεύετε το χειμώνα όταν πέφτουν σε κατάσταση νάρκης.
Έντονα κλαδεμένη κάπαρη (Πηγή εικόνας)
Η κάπαρη βγάζει άνθη στους νέους βλαστούς. Οπότε θα πρέπει να την κλαδεύετε έντονα ώστε να ενισχύετε τη δημιουργία νέων βλαστών που θα φέρουν άνθη.
Μετά τα δύο χρόνια, αν θέλετε μπορείτε να επιχειρήσετε να μεταφυτέψετε τα φυτά κάπαρης στο χώμα. Το ιδανικό μέρος είναι στο επάνω μέρος ξερολιθιών, ώστε τα κλαδιά του να μπορούν να κρέμονται. Επιλέξτε μέρη που βλέπουν νότια Προετοιμαστείτε όμως για χαμηλά ποσοστά επιτυχίας.
Καπαρόκουμπα
Η εμπορική αξία των καπαρόκουμπων, είναι αντιστρόφως ανάλογη του μεγέθους τους.
Κατηγορίες μεγεθών κάπαρης (Πηγή εικόνας)
Τα καπαρόκουμπα, κατηγοριοποιούνται και πωλούνται βάσει του μεγέθους τους. Η κατηγοριοποίηση είναι η ακόλουθη:
- Non-Pareil (μικρότερα 7 mm)
- Surfines (από 7 έως 8 mm)
- Capucines (από 8 έως 9 mm)
- Capotes (από 9 έως 11 mm)
- Fines (από 11 ως 13 mm)
- Grusas (μεγαλύτερα από 14 mm)
Τα μικρά καπαρόκουμπα έχουν τη μεγαλύτερη αξία.
Επίλογος
Το άρθρο αυτό δε φιλοδοξεί να αποτελέσει οδηγό καλλιέργειας για την κάπαρη. Η καλλιέργεια της κάπαρης από ότι κατάλαβα είναι δύσκολη. Σίγουρα υπάρχουν πολλά μυστικά και εμπειρίες που δεν καλύπτονται από το άρθρο. Ελπίζω αυτό το άρθρο να είναι αφορμή για ορισμένους από εμάς να εντάξουμε την κάπαρη στους κήπους μας.
Πηγές
http://fromseedtotable.blogspot.com/2009/07/growing-capers-from-seed.htmlhttp://www.caperplants.com/
http://en.wikipedia.org/wiki/Caper
