Χειμερινή ώρα για το 2011 θα έχουμε από την Κυριακή 30 Οκτωβρίου. Στις 04:00 τα ξημερώματα της Κυριακής, οι δείκτες του ρολογιού θα πρέπει να γυρίσουν μία ώρα πίσω και να δείξουν και πάλι 03:00.Ειδικότερα, στις 04:00 τα ξημερώματα οι δείκτες των ρολογιών θα πρέπει να αλλάξουν και να δείχνουν 03:00.
Η χειμερινή ώρα θα ισχύσει μέχρι και το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαρτίου του 2012.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για το μέτρο της αλλαγης της ώρας εφαρμόζεται με την κοινοτική οδηγία σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στόχος της αλλαγής της ώρας είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, μιας και συνολικά κατά τους επτά μήνες της θερινής ώρας εξοικονομούμε 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας εκμεταλλευόμενοι το φυσικό φως.
Ημέρες ή ακόμα και εβδομάδες χρειάζονται πολλοί άνθρωποι για να συνηθίσουν την αλλαγή της ώρας, γεγονός που τους ταλαιπωρεί κάθε φθινόπωρο και άνοιξη. Ιδίως το φθινόπωρο, λόγω και του καιρού, το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο, γι’ αυτό και ειδικοί δίνουν συμβουλές για να γλιτώσετε τον οργανισμό σας από την αποδιοργάνωση που θα σας φέρει η αλλαγή της ώρας στις 30 Οκτωβρίου.
Το βασικό πρόβλημα είναι ο ύπνος, γι’ αυτό θα πρέπει να δημιουργήσετε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να ξεκουραστείτε. Ο νυχτερινός ύπνος πρέπει να είναι τουλάχιστον επτάμισι ώρες. Πριν πάτε στο κρεβάτι, φροντίστε η κρεβατοκάμαρά σας να είναι χώρος ηρεμίας. Χαμηλός φωτισμός, όχι ακαταστασία και κρεβάτι έτσι στρωμένο ώστε να σας καλεί να χωθείτε κάτω από τα σκεπάσματα είναι βασικές προϋποθέσεις για ένα σωστό ύπνο. Ενα ελαφρύ άρωμα λεβάντας στο χώρο θα βοηθήσει να χαλαρώσετε.
Αφότου ξαπλώσετε, βεβαιωθείτε ότι ο χώρος είναι τελείως σκοτεινός. Εστω και λίγο φως, ακόμα κι αν είναι αυτό από την οθόνη της τηλεόρασης, που νομίζετε πως σας νανουρίζει, περνά μέσα από τα κλειστά σας βλέφαρα και δεν σας αφήνει να κοιμηθείτε. Προτιμήστε να έχετε βαριές κουρτίνες στα παράθυρα, ώστε να μην μπαίνει φως από το δρόμο. Φροντίστε να πέφτετε στο κρεβάτι την ίδια ώρα κάθε μέρα. Αυτό θα βοηθήσει πολύ το βιολογικό σας ρολόι να λειτουργεί κανονικά. Αν τώρα δεν σας παίρνει ο ύπνος, ύστερα από περίπου είκοσι λεπτά καλά θα κάνετε να σηκωθείτε και να ασχοληθείτε με κάτι άλλο. Η αδυναμία να κοιμηθείτε θα σας εκνευρίσει, παρά θα έχει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Αν είστε από αυτούς που κοιμούνται λίγες ώρες και θέλετε να τις αυξήσετε, αυξήστε την κούρασή σας στη διάρκεια της ημέρας. Απογευματικό κολύμπι ή τρέξιμο θα βοηθήσει ώστε να κοιμηθείτε νωρίτερα και καλύτερα. Αντικαταστήστε τη βραδινή τηλεθέαση με ακρόαση απαλής μουσικής. Κι αυτό θα βοηθήσει. Τέλος, συνδυασμός μαγνησίου και καλίου θα συμβάλουν στον καλό ύπνο.
Σε χειμερινούς ρυθμούς από τα ξημερώματα της Κυριακής. Στις 4 π.μ.γυρίσαμε τους δείκτες των ρολογιών μία ώρα πίσω. Θερινή ώρα δεν υπήρχε, φυσικά, το 1888, όταν ο Αουγκουστ Νολ κατασκεύαζε το εικονιζόμενο, ιστορικό πλέον, παγκόσμιο αστρονομικό ρολόι - ή μάλλον σύστημα πολλαπλών ρολογιών, το οποίο φυλάσσεται στο Μουσείο Ρολογιών της πόλης Φούρτβανγκεν, στη Γερμανία. Σήμερα, όμως, υπάρχει, και από τα χαράματα της Κυριακής, τα ρολόγια στην Ευρώπη χτυπούν... χειμώνα, γυρίζοντας μία ώρα πίσω και επιστρέφοντας στην πραγματική, ηλιακή ώρα. Προϊόν της πετρελαϊκής κρίσης των αρχών της δεκαετίας του 1970, η θερινή ώρα στην αρχή εξοικονομούσε ενέργεια, αλλά έπειτα μας έγινε τόσο δυνατή συνήθεια που τελικά δεν πέρασε η κατάργησή της, παρόλο που κάποια στιγμή η ΕΕ το σκεπτόταν σοβαρά. Τώρα, με το πετρέλαιο κοντά στα 100 δολάρια, ούτε σκέψη πια για τέτοιο μέτρο...
Εξαρση διαταραχών του ύπνου προκαλεί στα παιδιά η αλλαγή της ώρας από θερινή σε χειμερινή. Τα ξημερώματα του Σαββάτου προς Κυριακή στις 4 π.μ. οι δείκτες του ρολογιού θα μετακινηθούν 1 ώρα πίσω στις 3 π.μ. Το γεγονός δημιουργεί προβλήματα και σε ομάδες ενηλίκων που ακολουθούν τόσο αυστηρό ωράριο ώστε να έχουν επιβάλει δύσκαμπτους ρυθμούς στο βιολογικό τους ρολόι. Μικρές και παροδικές επιπτώσεις εμφανίζονται στον κιρκάδιο ρυθμό –όπως επιστημονικά αποκαλείται το ανθρώπινο βιολογικό ρολόι– και των υπολοίπων ενηλίκων, που πάντως σε μεγάλο ποσοστό τους υποφέρουν από προβλήματα ύπνου.
«Ιδιαίτερα ευαίσθητα γενικά στις αλλαγές ωραρίου, αλλά και στην εφαρμογή της χειμερινής ώρας, είναι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μέχρι 6 ετών, που υφίστανται σοκ σε ανάλογες περιπτώσεις» επισημαίνει ο παιδίατρος Γιώργος Τρίμης, προσθέτοντας ότι η αναστάτωση διαρκεί τουλάχιστον τέσσερις ημέρες. Προβλήματα όπως η υπνηλία, η αϋπνία, η άπνοια, η ναρκοληψία, η υπνοβασία, οι εφιάλτες και η νυχτερινή υπερφαγία ταλαιπωρούν έναν στους τρεις Ελληνες και εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία. «Το ζήτημα είναι ότι όσοι υποφέρουν από ανάλογες διαταραχές υποτιμούν την επίδρασή τους στην ποιότητα της ζωής και σπάνια καταφεύγουν στο γιατρό» τονίζει ο καθηγητής Κωνσταντίνος Σολδάτος, διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Υπνου.
Η συχνότερη από τις διαταραχές είναι η αϋπνία, που εξελίσσεται σε «πολιτισμένη νόσο», καθώς τα κρούσματα βαίνουν αυξανόμενα στις αναπτυγμένες χώρες, με το μισό περίπου ενήλικο πληθυσμό να δυσκολεύεται να κοιμηθεί τα βράδια. Οι πάσχοντες, με το φόβο της εξάρτησης από τις υπναγωγές ουσίες, δεν αποδέχονται εύκολα τη λήψη φαρμάκων. Στον αντίποδα, η ημερήσια υπνηλία μπορεί να αποτελεί αναμενόμενο επακόλουθο του ανεπαρκούς ύπνου ή να οφείλεται σε νευρολογικές νόσους, ψυχιατρικές διαταραχές, κατασταλτικά φάρμακα και πρωτοπαθείς διαταραχές του ύπνου. Στις παθολογικές καταστάσεις που τις προκαλούν περιλαμβάνονται οι διαταραχές της αναπνοής (άπνοια), οι αναιμίες, οι νεφρικές ασθένειες, η καρδιακή ανεπάρκεια, η νόσος του Πάρκινσον, οι αρθρίτιδες, οι ουρολογικές παθήσεις, η νυχτερινή στηθάγχη, η επιληψία, το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και οι γαστρεντερικές διαταραχές, ενώ σοβαρό ρόλο παίζει η απορρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού (για παράδειγμα, από jet lag ή εργασία σε βάρδιες). Είναι χαρακτηριστικό ότι τα άτομα που πάσχουν από ημερήσια υπνηλία εμφανίζουν κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης ή μάθησης και κενά μνήμης, ενώ είναι επιρρεπή στην «τεμπελιά», στα τροχαία ατυχήματα και στην εξάρτηση από διεγερτικές ουσίες, όπως η καφεΐνη του καφέ και η νικοτίνη του τσιγάρου.
«Ιδιαίτερα ευαίσθητα γενικά στις αλλαγές ωραρίου, αλλά και στην εφαρμογή της χειμερινής ώρας, είναι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μέχρι 6 ετών, που υφίστανται σοκ σε ανάλογες περιπτώσεις» επισημαίνει ο παιδίατρος Γιώργος Τρίμης, προσθέτοντας ότι η αναστάτωση διαρκεί τουλάχιστον τέσσερις ημέρες. Προβλήματα όπως η υπνηλία, η αϋπνία, η άπνοια, η ναρκοληψία, η υπνοβασία, οι εφιάλτες και η νυχτερινή υπερφαγία ταλαιπωρούν έναν στους τρεις Ελληνες και εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία. «Το ζήτημα είναι ότι όσοι υποφέρουν από ανάλογες διαταραχές υποτιμούν την επίδρασή τους στην ποιότητα της ζωής και σπάνια καταφεύγουν στο γιατρό» τονίζει ο καθηγητής Κωνσταντίνος Σολδάτος, διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Υπνου.
Η συχνότερη από τις διαταραχές είναι η αϋπνία, που εξελίσσεται σε «πολιτισμένη νόσο», καθώς τα κρούσματα βαίνουν αυξανόμενα στις αναπτυγμένες χώρες, με το μισό περίπου ενήλικο πληθυσμό να δυσκολεύεται να κοιμηθεί τα βράδια. Οι πάσχοντες, με το φόβο της εξάρτησης από τις υπναγωγές ουσίες, δεν αποδέχονται εύκολα τη λήψη φαρμάκων. Στον αντίποδα, η ημερήσια υπνηλία μπορεί να αποτελεί αναμενόμενο επακόλουθο του ανεπαρκούς ύπνου ή να οφείλεται σε νευρολογικές νόσους, ψυχιατρικές διαταραχές, κατασταλτικά φάρμακα και πρωτοπαθείς διαταραχές του ύπνου. Στις παθολογικές καταστάσεις που τις προκαλούν περιλαμβάνονται οι διαταραχές της αναπνοής (άπνοια), οι αναιμίες, οι νεφρικές ασθένειες, η καρδιακή ανεπάρκεια, η νόσος του Πάρκινσον, οι αρθρίτιδες, οι ουρολογικές παθήσεις, η νυχτερινή στηθάγχη, η επιληψία, το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και οι γαστρεντερικές διαταραχές, ενώ σοβαρό ρόλο παίζει η απορρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού (για παράδειγμα, από jet lag ή εργασία σε βάρδιες). Είναι χαρακτηριστικό ότι τα άτομα που πάσχουν από ημερήσια υπνηλία εμφανίζουν κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης ή μάθησης και κενά μνήμης, ενώ είναι επιρρεπή στην «τεμπελιά», στα τροχαία ατυχήματα και στην εξάρτηση από διεγερτικές ουσίες, όπως η καφεΐνη του καφέ και η νικοτίνη του τσιγάρου.
