Η Σαντορίνη πέρα από τον σημερινό της τουρισμό, παλαιότερα ήταν αποκλειστικά ένα αγροτικό νησί, όπου κυριαρχούσε ο αμπελώνας, η μικρόκαρπη σαντορινιά ντομάτα, η φάβα, αλλά και άλλες καλλιέργειες. Η βασικότερη καλλιέργειά του ήταν και παραμένει, η καλλιέργεια του παραδοσιακού αμπελώνα, με τα ιδιαίτερα κλαδέματά του, αλλά και την χαμηλή του ανάπτυξη, έτσι ώστε να προφυλάγεται από τους
έντονους και ισχυρούς ανέμους του Αιγαίου.
Η ιστορία του αμπελιού στη Σαντορίνη αποτελεί βαθιά δραστηριότητα, αφού θεωρείται ότι είναι ο αρχαιότερος αμπελώνας της Ευρώπης.
Ήδη σε διεθνές συμπόσιο της UNESCO, με θέμα: “Η κληρονομιά και η αξιοποίηση των αμπελοοινικών περιοχών”, κέντρισε το ενδιαφέρον των ανθρώπων της UNESCO, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία να ανακηρυχθεί ο αμπελώνας της Σαντορίνης
μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πέρα από τον συνεχή κύκλο εργασιών που απαιτούνται για καθ΄ όλη την διάρκεια του έτους για την φροντίδα του αμπελώνα, είναι και ο πολλαπλασιασμός και η ανανέωσή του.
Οι ντόπιοι, την μέθοδο αυτή την ονομάζουν "καταβολάδια" ή καταβολάδες όπως είναι ευρύτερα γνωστός στη γεωργία.
Για το θέμα αυτό, είχαμε την τιμή και την χαρά να συναντήσουμε τον συμπατριώτη μας κ. Σταύρο Καβαλλάρη από την περιοχή Κοντοχωρίου των Φηρών της Σαντορίνης, ο οποίος κατά την ημέρα αυτή έκανε καταβολάδια στον αμπελώνα του.
Είδαμε να κάνει το πολλαπλασιασμό ή την ανανέωσή του, με δύο τρόπους:
Στον πρώτο, άνοιγε χαντάκι από την φορά του κλαδιού της αμπελιάς, προς το σημείο που ήθελε να φθάσει. Ξεκινούσαι από τα 20 με 25cm βάθος και κατέληγε στο σημείο που θα έφτανε το κλαδί, περίπου στα 40cm.
Κατέστρεφε τελείως τα μάτια του κλαδιού από το ξεκίνημά του και με προσοχή το γύριζε μέσα στο χαντάκι, για να μην σπάσει, αφού προηγουμένως το είχε καθαρίσει από κάθε περιττό παρακλάδι.
Στη συνέχεια, ενώ το είχε πατημένο, παράλληλα έχωνε τον λάκκο με το χώμα που είχε ανοίξει.
Στο τέλος για να μην είναι εκτεθειμένο στους ισχυρούς ανέμους, το έμπλεκε με ένα άλλο (άσχετο) κλαδί και το πέτρωνε με δυο πετρούλες, έτσι ώστε να είναι ασφαλή.Από ότι μας είχε πει, από το καλοκαίρι που περιμένουμε θα έκοβε 4 τσάμπες σταφυλιού!
Στα τέσσερα χρόνια θα το απέκοβε διαχρονικά από την πηγή της μητέρας - αμπελιάς! Αυτός είναι ο ένας τρόπος.
Άλλος τρόπος είναι όταν θέλουμε να ανανεώσουμε την αμπελιά.
Σκάβουμε γύρω απ΄αυτήν με προσοχή να μη δημιουργήσουμε ιδιαίτερες ζημιές στο ριζικό της σύστημα και αφού φθάσουμε στο ανάλογο βάθος των 40cm περίπου, τότε με προσοχή για να μη σπάσει η αμπελιά την βυθίζουμε στον λάκκο και αρχίζοντας να γεμίζουμε με χώμα τον λάκκο που είχαμε ανοίξει, αφήνοντας παράλληλα το ανάλογο κλαδί προς ανανέωση, κατά τον ίδιο και προαναφερόμενο τρόπο! Στο τέλος γευτήκαμε το παραδοσιακό μας ποτό, που είναι η τσικουδιά (απόσταξη από τα στάφυλα που απέμειναν μετά από το κρασί που μας απέδωσαν), με τον ανάλογο παραδοσιακό μας μεζέ, που δεν ήταν κάτι από τους συνηθισμένους καρπούς, αλλά, από τα ντόπια λιαστά και ξερά μας σύκα, όπως συνήθιζαν και οι παλαιότερες γενιές μας.
Στη συνέχεια όμως μπορείτε να δείτε ανάλογες εικόνες από τα καταβολάδια της Σαντορίνης, μέσα από το αρχείο της ιστοσελίδας μας.
Δείτε το βίντεο!
Πηγή: Γιάννης Αργυρός Σαντορίνη
