Τί είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα
είναι ένα χρόνιο νόσημα που χαρακτηρίζεται κυρίως από φλεγμονή των
αρθρώσεων, αλλά μπορεί να προσβάλλει και άλλα όργανα του σώματος.
της άρθρωσης. Ο πόνος εμφανίζεται τόσο κατά την ηρεμία όσο και κατά την κίνηση ή γενικά την επιβάρυνση της άρθρωσης, ενώ η αναφερόμενη δυσκαμψία είναι πιο έντονη τις πρωινές ώρες και σταδιακά βελτιώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η νόσος συνήθως εκδηλώνεται κατά κρίσεις και προοδευτικά, με την πάροδο του χρόνου, περιορίζεται η λειτουργικότητα της άρθρωσης. Επίσης, είναι δυνατό να παρατηρηθούν στην περιοχή της άρθρωσης τα λεγόμενα ρευματικά οζίδια, δηλαδή μικρά, μαλακά και κινητά ογκίδια, τα οποία δημιουργούνται στα πλαίσια της φλεγμονής. Σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να παρατηρηθεί παραμόρφωση της άρθρωσης, ατροφία των μυών γύρω από την άρθρωση και αγκύλωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, προσβάλλονται συμμετρικά οι ίδιες αρθρώσεις και από τις δύο πλευρές του σώματος.
Επιπλέον των συμπτωμάτων που παρουσιάζονται στις αρθρώσεις, μπορεί να παρουσιαστούν και γενικά συμπτώματα όπως χαμηλός πυρετός, αίσθημα κόπωσης, απώλεια της όρεξης κ.λπ.
Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε, είναι δυνατό η νόσος να προσβάλλει και άλλα όργανα του σώματος, όπως τα μάτια, το δέρμα, τους πνεύμονες, τα νεύρα, τον εγκέφαλο, τους νεφρούς, την καρδιά και το σπλήνα, προκαλώντας πλευρίτιδα, περικαρδίτιδα, φλεγμονή των ματιών, νευροπάθεια κ.ά.
Για τη διευκόλυνση της διάγνωσης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, έχουν θεσπιστεί ειδικά κριτήρια από την Αμερικανική Ρευματολογική Εταιρεία:
•Παρουσία πρωινής δυσκαμψίας που διαρκεί τουλάχιστον μία ώρα.
•Παρουσία πρηξίματος και πόνου σε τουλάχιστον 3 αρθρώσεις.
•Προσβολή του καρπού ή των αρθρώσεων των δακτύλων.
•Ταυτόχρονη προσβολή της ίδιας άρθρωσης και από τις δύο πλευρές του σώματος.
•Παρουσία ρευματικών οζιδίων.
•Διαπίστωση παρουσίας ρευματοειδούς παράγοντα.
•Ακτινογραφία της άρθρωσης ενδεικτική της ύπαρξης της νόσου.
Για να τεθεί η διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον τα 4 από τα παραπάνω 6 κριτήρια και παράλληλα η παρουσία τους να διαρκεί για περισσότερες από 6 εβδομάδες.
Οπωσδήποτε, ο περιορισμός της καταπόνησης και επιβάρυνσης της άρθρωσης και η ήπια φυσικοθεραπεία έχουν θετική επίπτωση στην εξέλιξη του νοσήματος. Σε μερικές περιπτώσεις, προτείνεται η υποχρεωτική ακινητοποίηση της άρθρωσης με τη χρήση κατάλληλων ναρθήκων. Σχετικά με τη φαρμακευτική αγωγή, χρησιμοποιούνται κατ’ αρχάς, τα λεγόμενα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως είναι η ασπιρίνη, με σκοπό την ανακούφιση από τον πόνο και τον περιορισμό του πρηξίματος της άρθρωσης. Είναι δυνατό να χορηγηθούν και κορτικοειδή, αλλά πάντα στις σοβαρές κρίσεις της νόσου και για σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς, ενώ ανακουφίζουν άμεσα τον ασθενή, μακροχρόνια επιβαρύνουν περισσότερο την κατάσταση. Επιπλέον, μπορεί να χορηγηθεί μια κατηγορία φαρμάκων, τα λεγόμενα τροποποιητικά της νόσου φάρμακα, τα οποία μακροπρόθεσμα συμβάλλουν στη βελτίωση της κλινικής εικόνα, αλλά επειδή χρειάζονται μεγάλο χρονικό διάστημα για να αναπτύξουν τη δράση τους, χορηγούνται μακροχρόνια. Τέτοια φάρμακα είναι η χλωρικίνη και υδροξυχλωροκίνη, η D-πενικιλλαμίνη, η σουλφασαλαζίνη κ.λπ. Γενικά, τα φάρμακα αυτά παρουσιάζουν σημαντικές παρενέργειες, καθώς είναι ιδιαίτερα τοξικά και για το λόγο αυτό οι ασθενείς που τα χρησιμοποιούν συστηματικά πρέπει να βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση.
Εάν η άρθρωση παραμορφωθεί σημαντικά εξαιτίας του νοσήματος, είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν κατάλληλες χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες παρεμβαίνουν στην άρθρωση ανατομικά, με σκοπό να βελτιώσουν την κινητικότητα και τη λειτουργικότητά της.
Σε κάθε περίπτωσης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα νόσημα που απαιτεί μακροχρόνια αντιμετώπιση και για το λόγο αυτό κατάλληλη ψυχολογική στήριξη είναι απαραίτητη.
Πόσο συχνή είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προσβάλλει περίπου 50 άτομα ανά 100.000 και εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες, μετά το 40o έτος της ηλικίας.Ποιά είναι τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να προσβάλλει οποιαδήποτε άρθρωση, αλλά συνήθως επηρεάζει κυρίως τις μικρές αρθρώσεις του καρπού, των δακτύλων και των αστραγάλων. Εμφανίζεται πόνος, πρήξιμο και δυσκαμψίατης άρθρωσης. Ο πόνος εμφανίζεται τόσο κατά την ηρεμία όσο και κατά την κίνηση ή γενικά την επιβάρυνση της άρθρωσης, ενώ η αναφερόμενη δυσκαμψία είναι πιο έντονη τις πρωινές ώρες και σταδιακά βελτιώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η νόσος συνήθως εκδηλώνεται κατά κρίσεις και προοδευτικά, με την πάροδο του χρόνου, περιορίζεται η λειτουργικότητα της άρθρωσης. Επίσης, είναι δυνατό να παρατηρηθούν στην περιοχή της άρθρωσης τα λεγόμενα ρευματικά οζίδια, δηλαδή μικρά, μαλακά και κινητά ογκίδια, τα οποία δημιουργούνται στα πλαίσια της φλεγμονής. Σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να παρατηρηθεί παραμόρφωση της άρθρωσης, ατροφία των μυών γύρω από την άρθρωση και αγκύλωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, προσβάλλονται συμμετρικά οι ίδιες αρθρώσεις και από τις δύο πλευρές του σώματος.
Επιπλέον των συμπτωμάτων που παρουσιάζονται στις αρθρώσεις, μπορεί να παρουσιαστούν και γενικά συμπτώματα όπως χαμηλός πυρετός, αίσθημα κόπωσης, απώλεια της όρεξης κ.λπ.
Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε, είναι δυνατό η νόσος να προσβάλλει και άλλα όργανα του σώματος, όπως τα μάτια, το δέρμα, τους πνεύμονες, τα νεύρα, τον εγκέφαλο, τους νεφρούς, την καρδιά και το σπλήνα, προκαλώντας πλευρίτιδα, περικαρδίτιδα, φλεγμονή των ματιών, νευροπάθεια κ.ά.
Πώς θα διαγνώσει ο γιατρός τη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Εάν ο γιατρός υποψιαστεί την παρουσία ρευματοειδούς αρθρίτιδας θα ζητήσει καταρχήν μια απλή ακτινογραφία της άρθρωσης, καθώς και ειδική εξέταση αίματος για την αναζήτηση του λεγόμενου ρευματοειδούς παράγοντα, δηλαδή ειδικών αντισωμάτων στο αίμα, τα οποία είναι χαρακτηριστικά του νοσήματος.Για τη διευκόλυνση της διάγνωσης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, έχουν θεσπιστεί ειδικά κριτήρια από την Αμερικανική Ρευματολογική Εταιρεία:
•Παρουσία πρωινής δυσκαμψίας που διαρκεί τουλάχιστον μία ώρα.
•Παρουσία πρηξίματος και πόνου σε τουλάχιστον 3 αρθρώσεις.
•Προσβολή του καρπού ή των αρθρώσεων των δακτύλων.
•Ταυτόχρονη προσβολή της ίδιας άρθρωσης και από τις δύο πλευρές του σώματος.
•Παρουσία ρευματικών οζιδίων.
•Διαπίστωση παρουσίας ρευματοειδούς παράγοντα.
•Ακτινογραφία της άρθρωσης ενδεικτική της ύπαρξης της νόσου.
Για να τεθεί η διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον τα 4 από τα παραπάνω 6 κριτήρια και παράλληλα η παρουσία τους να διαρκεί για περισσότερες από 6 εβδομάδες.
Ποιά είναι η αντιμετώπιση – θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή που να θεραπεύει τη νόσο. Η αγωγή που χρησιμοποιείται στοχεύει κυρίως στην αντιμετώπιση του πόνου και γενικά στη βελτίωση της συμπτωματολογίας, καθώς και στην καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου και συνεπώς στην αναστολή της εμφάνισης παραμορφώσεων ή αγκυλώσεων για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.Οπωσδήποτε, ο περιορισμός της καταπόνησης και επιβάρυνσης της άρθρωσης και η ήπια φυσικοθεραπεία έχουν θετική επίπτωση στην εξέλιξη του νοσήματος. Σε μερικές περιπτώσεις, προτείνεται η υποχρεωτική ακινητοποίηση της άρθρωσης με τη χρήση κατάλληλων ναρθήκων. Σχετικά με τη φαρμακευτική αγωγή, χρησιμοποιούνται κατ’ αρχάς, τα λεγόμενα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως είναι η ασπιρίνη, με σκοπό την ανακούφιση από τον πόνο και τον περιορισμό του πρηξίματος της άρθρωσης. Είναι δυνατό να χορηγηθούν και κορτικοειδή, αλλά πάντα στις σοβαρές κρίσεις της νόσου και για σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς, ενώ ανακουφίζουν άμεσα τον ασθενή, μακροχρόνια επιβαρύνουν περισσότερο την κατάσταση. Επιπλέον, μπορεί να χορηγηθεί μια κατηγορία φαρμάκων, τα λεγόμενα τροποποιητικά της νόσου φάρμακα, τα οποία μακροπρόθεσμα συμβάλλουν στη βελτίωση της κλινικής εικόνα, αλλά επειδή χρειάζονται μεγάλο χρονικό διάστημα για να αναπτύξουν τη δράση τους, χορηγούνται μακροχρόνια. Τέτοια φάρμακα είναι η χλωρικίνη και υδροξυχλωροκίνη, η D-πενικιλλαμίνη, η σουλφασαλαζίνη κ.λπ. Γενικά, τα φάρμακα αυτά παρουσιάζουν σημαντικές παρενέργειες, καθώς είναι ιδιαίτερα τοξικά και για το λόγο αυτό οι ασθενείς που τα χρησιμοποιούν συστηματικά πρέπει να βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση.
Εάν η άρθρωση παραμορφωθεί σημαντικά εξαιτίας του νοσήματος, είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν κατάλληλες χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες παρεμβαίνουν στην άρθρωση ανατομικά, με σκοπό να βελτιώσουν την κινητικότητα και τη λειτουργικότητά της.
Σε κάθε περίπτωσης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα νόσημα που απαιτεί μακροχρόνια αντιμετώπιση και για το λόγο αυτό κατάλληλη ψυχολογική στήριξη είναι απαραίτητη.
