Στις
2 Ιουνίου 1941, στο χωριό Κοντομαρί Χανίων, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 23(;)
άνδρες, ως αντίποινα για τις εκτελέσεις και την σφαγή πολλών Γερμανών
αλεξιπτωτιστών, που είχαν πέσει μέσα στους θάμνους. Πτώματα Γερμανών
είχαν εντοπιστεί κοντά στο χωριό. Οι Γερμανοί όρμησαν στα σπίτια,
έβγαλαν όλο τον κόσμο έξω, ξεχώρισαν τους άνδρες και τους εκτέλεσαν σε
παρακείμενο ελαιώνα!Η εκτέλεση έγινε από ομάδα αλεξιπτωτιστών υπό την
ηγεσία του ανθυπολοχαγού της Luftwaffe, Horst Trebes και την διαταγή του στρατηγού Kurt Student και ήταν η πρώτη μαζική εκτέλεση αμάχων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου!
Ο Franz Peter Weixler ήταν ο πολεμικός ανταποκριτής της Βέρμαχτ, (ανταποκριτής προπαγάνδας), που φωτογράφισε την εκτέλεση και κράτησε τα αρνητικά, τα οποία με κάποιο τρόπο κατάφερε να τα διοχετεύσει σε έναν φίλο του στην Αθήνα, παρ' όλο που το φιλμ κατασχέθηκε από τους ανωτέρους του και αναγκάστηκε να υπογράψει μία δήλωση σύμφωνα με την οποία δεν είχε κρατήσει αντίγραφα...
Λίγο αργότερα, την ίδια χρονιά, ο Weixler έχασε την θέση του για πολιτικούς λόγους, αλλά ήταν προφανές ότι οι φωτογραφίες είχαν κυκλοφορήσει, γιατί τον Ιανουάριο του 1944 συνελήφθη από την Γκεστάπο, δικάστηκε για προδοσία και φυλακίστηκε. Ο μόνος λόγος που δεν εκτελέστηκε -σύμφωνα με τα λεγόμενά του- ήταν ότι είχε καταστραφεί ο φάκελός του, τόσο στο Βερολίνο, όσο και στο αρχηγείο της Γκεστάπο στην Νυρεμβέργη. "Ένας λόγος που φυλακίστηκα", αναφέρει, "ήταν ότι είπα την αλήθεια σε φίλους σχετικά με την επιχείρηση των αλεξιπτωτιστών στην Κρήτη, τον Μάιο του 1941 και τράβηξα φωτογραφίες".
Παρέμεινε έγκλειστος από τις 16 Ιανουαρίου του 1944 μέχρι τον Απρίλιο του 1945, δηλαδή μέχρι το τέλος σχεδόν του πολέμου. Κατόπιν από το σπίτι του στο Krailling, κοντά στο Μόναχο, έγραψε την μαρτυρία του κατά του Γκαίριγκ, που χρησιμοποιήθηκε στην Δίκη της Νυρεμβέργης. Στην μαρτυρία του αυτή, που συντάχθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1945 και την οποία μεταφράζω από το αυτούσιο κείμενο, αναφέρει όλες τις λεπτομέρειες του ιστορικού της αποτρόπαιας εκτέλεσης:
"Την 1η ή 2α Ιουνίου 1941, βρισκόμουν στο μέρος που είχαμε στρατοπεδεύσει, στην πρωτεύουσα της Κρήτης, τα Χανιά, όταν ένας αξιωματικός με πλησίασε και μου είπε πως εκείνο το απόγευμα επρόκειτο να δω κάτι πολύ ενδιαφέρον. Σε απάντηση της ερώτησής μου, μου είπε ότι ένα τιμωρητικό απόσπασμα επρόκειτο να σταλεί εναντίον διαφόρων χωριών, διότι είχαν βρεθεί κατακρεουργημένα πτώματα γερμανών αξιωματικών.
Η ανώτατη
διοίκηση της Λουφτβάφε είχε πληροφορηθεί το γεγονός αρκετές μέρες πριν
και ο Γκαίριγκ είχε δώσει διαταγή να ληφθούν τα αυστηρότερα μέτρα, όπως η
εκτέλεση αντρικού πληθυσμού μεταξύ 18 και 50 ετών! Είπα στον νεαρό
αξιωματικό και στον λοχαγό Gericken ότι δεν είχα δει κανένα πτώμα
σφαγιασμένου αλεξιπτωτιστή, είχα δει όμως πολλά πτώματα συντρόφων, των
οποίων τα πρόσωπα είχαν αρχίσει να αποσυντίθενται από την τροπική ζέστη.
Κατόπιν πήγα να δω τον ταγματάρχη Stenzler, ο οποίος μου είπε ότι μία
αποστολή του Γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών είχε αναχωρήσει από το
Βερολίνο την προηγούμενη μέρα, προκειμένου να διεξαγάγει έρευνα
αναφορικά με τη φερόμενη σφαγή των αλεξιπτωτιστών.
Είπα
στον Strenzler ότι κατά τις πρώτες μέρες της μάχης είχα δει γύπες να
τρώνε τα πτώματα των συντρόφων μας. Υπενθύμισα στον ταγματάρχη ότι
είχαμε δει αμέτρητα πτώματα συντρόφων μας σε ημι-αποσύνθεση, αλλά ποτέ
κάποιον να σκοτώνει ή να σφάζει και συμπλήρωσα επίσης ότι θεωρούσα την
εκτέλεση της διαταγής του Γκαίρινγκ στυγνό έγκλημα!
Ικέτεψα
τον ταγματάρχη Strenzler να μην στείλει το τιμωρητικό απόσπασμα και
όταν εκείνος μου διευκρίνησε ότι δεν είναι δική μου δουλειά, πήγα να δω
τον υπολοχαγό Trebes, ο οποίος εκείνη την ώρα έβγαζε λόγο σε μια ομάδα
30 περίπου αντρών, εξηγώντας τους "πόσο σημαντικό ήταν να εκτελεστεί η
πράξη όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ως αντίποινα για τους συντρόφους μας
που είχαν δολοφονηθεί".
Η
τιμωρητική αποστολή αποτελείτο από τον υπολοχαγό Trebes, έναν άλλον
υπολοχαγό, έναν διερμηνέα, δύο λοχίες και περίπου 25 αλεξιπτωτιστές του
2ου Τάγματος. Ως φωτογράφος της Μεραρχίας μου, μου επιτράπηκε να
συνοδεύσω αυτή την αποστολή. Κοντά στο χωριό Μάλεμε, σταματήσαμε και ο
Trebes μας έδειξε αρκετά πτώματα στρατιωτών, προφανώς σε στάδιο
αποσύνθεσης. Υποκινούσε το μίσος των αντρών εναντίον του πληθυσμού.
Συνεχίσαμε
την πορεία μας για το χωριό Κοντομαρί. Οι άντρες βγήκαν από τ'
αυτοκίνητα και όρμησαν στα σπίτια της μικρής κοινότητας.
Έβγαλαν όλους τους κατοίκους από τα σπίτια τους -άντρες, γυναίκες, παιδιά- και τους συγκέντρωσαν στην μικρή πλατεία.
Στο μεταξύ,
σε ένα σπίτι βρέθηκε το σακάκι ενός αλεξιπτωτιστή με μια τρύπα από
σφαίρα στην πλάτη. Ο Trebes, αφού το εξέτασε, έδωσε εντολή να κάψουν το
σπίτι.
Ένας άντρας
παραδέχτηκε ότι είχε σκοτώσει γερμανό αλεξιπτωτιστή, αλλά δεν ήταν
δυνατόν να καταδικάσουμε κανέναν από τους άλλους για εγκλήματα ή
λαφυραγωγία και ως εκ τούτου πρότεινα στον Trebes να μην προβεί στην
εκτέλεση του σχεδίου και να μας δώσει εντολή να επιστρέψουμε παίρνοντας
εκείνον τον άντρα μαζί μας. Όμως εκείνος ξεχώρισε όλους τους άντρες από
το πλήθος και δήλωσε στις γυναίκες -μέσω του διερμηνέα- ότι θα τους
εκτελέσουν και ότι πρέπει να τους θάψουν μέσα σε δύο ώρες. Όταν ο Trebes
γύρισε την πλάτη του για μερικά λεπτά κατάφερα να διευκολύνω εννέα
άντρες να δραπετεύσουν. Κατόπιν ο Trebes έβαλε τους άντρες να
σχηματίσουν ένα ημικύκλιο,
έδωσε την διαταγή του πυροβολισμού και σε περίπου δεκαπέντε δευτερόλεπτα όλα είχαν τελειώσει...".
Οι
φωτογραφίες παραδόθηκαν στα Αρχεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της
Γερμανίας το 1980 και μία σειρά απ' αυτές βρίσκονται στο Μνημείο στο
Κοντομαρί.
Ο Trebes παρασημοφορήθηκε λίγες εβδομάδες αργότερα, από τον Γκαίριγκ για την γενναιότητά του(!) με τον Σταυρό των Ιπποτών.
Τρία χρόνια αργότερα, σκοτώθηκε κατά την διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Νορμανδία.
Ο Student, υπαίτιος για όλα τα αίσχη που έγιναν στην Κρήτη -όπως η σφαγή στην Κάνδανο και στο Κοντομαρί - μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη από τους Βρετανούς και τον Μάιο του 1947 προσήχθη ενώπιον βρετανικού δικαστηρίου με τις κατηγορίες της δολοφονίας και κακομεταχείρισης αιχμαλώτων πολέμου στην Κρήτη. Το αίτημα της Ελλάδας για έκδοσή του, απορρίφθηκε! Τελικά, κρίθηκε ένοχος για τις τρεις από τις οκτώ κατηγορίες και καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκιση! Ωστόσο, αποφυλακίστηκε για ιατρικούς λόγους το 1948. Ο Student δεν δικάστηκε ποτέ για εγκλήματα εναντίον πολιτών(!!!).
