μοιαζει πολυ με αυτο του κροκου; λογω του χαμηλοτερου κοστους του, πολλες φορες χρησιμοποιειται αντι για αυτον, ενω το χρησιμοποιουν επισης και για να νοθευουν τη σκονη του κροκου. Πιο σπανια, μπορει να το συναντησετε και σαν τουμερικ, απο την αγγλικη του ονομασια, Turmeric ή Curcuma domestica (Κουρκούμη η οικιακή).
Είναι ενα φυτο ποωδες, πολυετες, φτανει σε υψος περιπου το 1 μετρο
και καλλιεργειται αποκλειστικα στις τοπικες περιοχες, οπου επικρατουν
θερμοκρασιες μεταξυ 20 °C και 35 °C και πολλες βροχοπτωσεις. Τα φυλλα
του ειναι μεγαλα, μακρια και λογχοειδη. Τα ανθη του ειναι συγκεντρωμένα
σε ενα μεγάλο τσαμπί που αποτελειται απο πολλες “θηκες”, που ειναι
πρασινες στη βαση τους και λευκες ή βιολετι στις ακρες. Μεσα απο αυτες
τις “θηκες” ξεπροβαλλουν τα ανθη που ειναι μεγαλα και κιτρινωπα. Η ριζα
του ειναι κυλινδρικη και ριζωματοειδης, διακλαδιζομενη, χρωματος
πορτοκαλοκιτρινου και με εντονο αρωμα. Τα ριζωματα, αφου καθαριστουν,
βραζονται για πολλες ωρες, επειτα ξηραινονται στον ηλιο ή σε ειδικους
φουρνους και τελος αλέθονται, οποτε και παιρνουμε μια πορτοκαλοκιτρινη
σκονη, που ειναι το γνωστο μας μπαχαρικο. Η τριμμένη κιτρινόριζα
χρησιμοποιείται στις κουζίνες της Νοτίου Ασίας και της Μέσης Ανατολής,
ως συστατικό σε μείγματα κάρι αλλά και ως χρωστική είτε σε διάφορα
παρασκευάσματα ή ακόμη και σε υφάσματα. Πιο διαδεδομένα η κιτρινόριζα
είναι ένα από τα βασικά συστατικά της μουστάρδας. Ως πρόσθετο στα
τρόφιμα η κιτρινόριζα χρησιμοποιείται γιατί παρέχει στο τρόφιμο
προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.
Η κυρια χωρα παραγωγης του κουρκουμα ειναι η Ινδια. Συμφωνα με τα
στατιστικα στοιχεια, η μαγαλυτερη παραγωγη σημειωνεται στο κρατιδιο
Andhra Pradesh στην Κεντρο-Ανατολικη Ινδια. Παδαροσιακα, οι πολεις
Sangli, στο Maharashtra, και Erode, στο Tamil Nadu, θεωρουνται τα
μεγαλυτερα κεντρα παραγωγης και διακινησης παγκοσμιως.
Διάφορα χημικά συστατικά έχουν απομονωθεί από αυτό το μπαχαρικό,
όπως είναι οι πολυφαινόλες, τα διτερπένια, οι στερόλες και τα
αλκαλοειδή. Το κύριο δραστικό συστατικό του κουρκουμά
είναι η κουρκουμίνη, η οποία του προσδίδει το χαρακτηριστικό, βαθύ
κίτρινο χρώμα του. Η κουκουμινη εχει γευση “γηινη”, πικρη, πικαντικη και
ειναι εξαιρετικα πτητικη, ενω το χρωμα της δεν αλλοιωνεται με τον
χρονο. Ο κουρκουμας ειναι ενα απο τα βασικα φαρμακα της παραδοσιακης
Ινδικης ιατρικης, της Αγιουβερδα, και χρησιμοποιειται για να γιατρεψει
μια σειρα απο παθησεις και συμπτωματα.
Πολυαριθμα εργαστηριακα πειραματα εδειξαν οτι η κουρκουμινη μπορει να
εχει δραση αντιοξειδωτικη, αντιισχαιμικη, αντιφλεγμονωδη, κατα της
αρθριτιδας ακομη και αντικαρκινικη, επιβραδύνει την εμφάνιση
εκφυλιστικών ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και τη σκλήρυνση κατά πλάκας.- Διαθέτει αντιφλεγμονώδη δράση ανάλογη αυτής της κορτιζόνης
- Προκαλεί υποχώρηση συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
- Μειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης.
- Είναι γνωστή για την αντικαρκινική της δράση.
- Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες που εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες.
- Προλαμβάνει τη χολολιθίαση, τη σπαστική κολίτιδα και άλλες παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος
- Βοηθά στην καλυτέρευση της πέψης και είναι φιλικό με το στομάχι.
- Είναι ευεργετικό σε ασθενείς με Αλτσχάϊμερ καθώς μπορεί να σταματήσει την περαιτέρω ανάπτυξη της ασθένειας αποτρέποντας την συσσώρευση της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο.
- Έχει ευεργετική δράση στους κακοήθεις όγκους.
- Ανακουφίζει σχεδόν όλες τις αλλεργικές καταστάσεις, είτε του δέρματος (έκζεμα), είτε του αναπνευστικού.
- Επιταχύνει την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας και βοηθά σημαντικά τον μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη των ενηλίκων.
- Σταματάει γρήγορα την αιμορραγία και έχει αντισηπτικές ιδιότητες, εάν πασπαλιστεί προσεκτικά πάνω από πληγές. Επιταχύνει τη διαδικασία της επούλωσης
- Φάρμακο εξπρές κατά της καταρροής και του φλέγματος
- Προστατεύει το συκώτι από τις τοξίνες
- Κατά της αναιμίας
- Κατά της διάρροιας
- Χρησιμοποιείται και στην κοσμετολογία για την αντιμετώπιση του αποχρωματισμού του δέρματος και τα σημάδια της ακμής
Μελέτες απέδειξαν ότι η κουρκουμίνη διαθέτει αντιφλεγμονώδη δράση
ανάλογη αυτής της κορτιζόνης. Προκαλεί υποχώρηση συμπτωμάτων φλεγμονής
σε πειραματόζωα και ρευματοειδούς αρθρίτιδας στους ανθρώπους. Από άλλες
μελέτες προέκυψε ότι μειώνει τη χοληστερόλη, εμποδίζει τη
συγκολλητικότητα των αιμοπεταλίων (που οδηγεί σε θρόμβους), προστατεύει
το ήπαρ από τις τοξίνες, ενισχύει την άμυνα του στομάχου κατά των οξέων,
ελαττώνει τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος σε διαβητικούς. Ο
κουρκουμάς μπορεί επίσης να μειώσει την πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτη,
σύμφωνα με έρευνα από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Eξουδετερώνει αρκετούς καρκινογόνους παράγοντες. Είναι γνωστή για την αντικαρκινική της δράση.
Η βιταμίνη D και η κουρκούμη ενδέχεται να βοηθούν το
ανοσοποιητικό σύστημα να απαλλάξει τον εγκέφαλο από τις πλάκες
β-αμυλοειδούς που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ, αναφέρουν Αμερικανοί
ερευνητές. Η μελέτη των ερευνητών, δημοσιεύθηκε στοJournal of Alzheimer’s Disease
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Pharmacognosy Magazine με
τίτλο “Η κουρκουμίνη εξασθενεί τη νευροτοξική δράση του φθορίου:
αποδείξεις in vivo», ενισχύει την υποψία ότι το φθόριο είναι πράγματι
μια ουσία που βλάπτει τον εγκέφαλο αποκαλύπτοντας επίσης ότι υπάρχει ένα
φυσικό μπαχαρικό που παρέχει προστασία από τις διάφορες επιπτώσεις στην
υγεία που οφείλονται σ” αυτό
Έκχυμα Κουρκουμά: Αισθανόμαστε το κρυολόγημα να πλησιάζει ή
είμαστε ήδη κρυωμένοι; Σε ένα φλιτζάνι τσαγιού ζεστό νερό, ανακατεύουμε
μισό κουταλάκι γλυκού κουρκουμά και ένα κουταλάκι μέλι. Το πίνουμε ζεστό
μέχρι και τρεις φορές την ημέρα.
Εξωτερική χρήση:
Ακμή: Αναμίξετε κουρκουμά με
λίγο χυμό λάιμ μέχρι να γίνει μία πάστα, και τρίψτε το πάνω στις
δυσχρωμίες του δέρματος ή στα σημάδια της ακμής. Αφήστε το για περίπου
20 λεπτά και ξεπλύνετε με ζεστό νερό. Η περιοχή που θα το απλώσετε ίσως
να πάρει μία κίτρινη απόχρωση, η οποία όμως φεύγει με το πλύσιμο. Γι
αυτό είναι καλύτερα να κάνετε τη θεραπεία αυτή το Σαββατοκύριακο.
Πανάδες: Η χρήση του, είναι μία από τις πολλές ιδανικές φυσικές
θεραπείες των πανάδων. Η τακτική χρήση κρέμας που θα κάνουμε με
κουρκούμα, χυμό λεμονιού και πολτοποιημένο αγγούρι βοηθάει στην θεραπεία
των πανάδων.
Αναμειγνύουμε κουρκουμά με σησαμέλαιο – ή παίρνουμε ίσες
ποσότητες από κουρκουμά και σουσάμι και με την βοήθεια του νερού (καλό
θα είναι να είναι αποσταγμένο) κάνουμε μία παχύρρευστη κρέμα και την
απλώνουμε στις πανάδες για είκοσι λεπτά. Ξεπλένουμε με χλιαρό νερό.
Το κάρυ: Δεν πρέπει ο Κουρκουμάς να συγχέεται με το κάρυ το
οποίο δεν αποτελεί ξεχωριστό καρύκευμα αλλά είναι μείγμα που
παρασκευάζεται από 20-30% κουρκούμη αναμειγμένη με κόλιαντρο, κύμινο
κάρδαμο και διάφορα είδη πιπεριών.
Για να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε τις ιδιότητες του κουρκουμα,
εκτός απο την απλή χρήση του σαν μπαχαρικό, μπορούμε να εισάγουμε
συστηματικά στην δίαιτα μας, μια ποσότητα εως ενα γεμάτο κουταλάκι του
καφέ, την ημέρα. Μπορούμε να το προσθέσουμε στο τέλος του μαγειρέματος
σε πολλά παρασκευάσματα, στις σάλτσες, στο γιαούρτι, αλλά και σε
ροφήματα.
• Όταν βράζουμε ζυμαρικά ή ρύζι μπορούμε να προσθέσουμε λίγο κουρκουμά στο νερό που βράζουμε.
• Στο μπριάμ ή στα ψητά λαχανικά και πατάτες ταιριάζει καταπληκτικά η γεύση του κουρκουμά.
Είναι σημαντικο επίσης να γνωρίζετε, οτι όταν συνδυάζεται με το
μαύρο πιπέρι ή το πράσινο τσαι, αυξάνεται η απορρόφηση του από τον
οργανισμό. Επίσης, το ιδιο αποτέλεσμα φέρνει και ο συνδυασμός του με
κάποια λιπαρή ουσία, πχ. ελαιόλαδο ή βούτυρο. Σε συνδυασμό με το μαύρο
πιπέρι, ανεβάζει την αποτελεσματικότητά του έως 1000 φορές στον άνθρωπο.
Σε αυξημένες δέσεις παρουσιάζει μια σειρά απο παρενέργειες, γιαυτό πρέπει να καταναλώνεται με φειδώ
Εκτός απο την ιατρική του χρηση, ο κουρκουμας, χρησιμοποιειται και
για το χρωμα του. Ως χρωστικη σε υφασματα δεν εχει μεγαλη επιτυχια,
γιατι το χρωμα ξεθωραζει στον ηλιο. Χρησιμοποιειται ομως ευρεως ως
χρωστικη στα τροφιμα; μαλιστα, για μια σειρα απο λογους, εχει τον πρωτο
κωδικο στα προσθετα τροφιμων, ειναι το E100.
Η καύση κουρκουμά απομακρύνει τα κουνούπια.
της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου
