Βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ένα μικροσκοπικό αφρικανικό φυτό που τα μικρά σφαιρικά φρούτα του, παρόλο που δεν διαθέτουν χρωστικές ουσίες, έχουν το πιο λαμπερό μεταλλικό μπλε χρώμα που έχει ποτέ εντοπιστεί στη φύση. Μάλιστα, επειδή το χρώμα δεν βασίζεται σε χρωστικές ουσίες κι έτσι δεν ξεθωριάζει με το πέρασμα του χρόνου, οι ερευνητές
πιστεύουν ότι η ανακάλυψή τους θα μπορούσε να έχει διάφορες πρακτικές βιομηχανικές εφαρμογές στο μέλλον.
Οι επιστήμονες του πανεπιστημίου Κέμπριτζ, με επικεφαλής τη φυσικό Σίλβια Βινιολίνι και τη βιολόγο Μπέβερλι Γκλόβερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, το «Science», το «Nature» και το «New Scientist», ανέφεραν ότι το υποσαχάριο φυτό Pollia condensata δημιουργεί το ιριδίζον μεταλλικό χρώμα των φρούτων του (που δεν είναι ούτε νόστιμοι, ούτε θρεπτικοί) χάρη στην αλληλεπίδραση ανάμεσα στο φως και στη φλούδα, η οποία περιέχει διαδοχικά στρώματα μικροσκοπικών ραβδόμορφων ινών κυτταρίνης.
Οι ίνες αυτές είναι διατεταγμένες ασυμμετρικά, σαν σπειροειδείς σκάλες, σε ελαφρώς διαφορετικά διαστήματα μεταξύ τους. Ανάλογα με τη διαφορετική απόστασή τους, αντανακλούν διαφορετικά μήκη κύματος, άρα και διαφορετικά χρώματα από το φως που πέφτει πάνω τους. Κατά κύριο λόγο αντανακλούν το μπλε φως (εξ ου και το βασικό χρώμα των φρούτων), όμως παράλληλα αντανακλούν και άλλα διαφορετικά τμήματα του φάσματος του ορατού φωτός, όπως το κόκκινο και το πράσινο. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια φωτεινή ιριδίζουσα μεταλλική χρωματική αίσθηση ουράνιου τόξου με χρωματικούς κόκκους, που σε ένα βαθμό θυμίζει τους πίνακες των γάλλων πουαντιλιστών ζωγράφων του 19ου αιώνα, όπως ο Σερά.
Μολονότι ορισμένα είδη του ζωικού βασιλείου όπως οι πεταλούδες, τα σκαθάρια και τα παγώνια διαθέτουν τέτοια ιριδίζοντα χρώματα, χωρίς να έχουν χρωστικές ουσίες στο δέρμα τους, κάτι ανάλογο ήταν άγνωστο έως τώρα στα φυτά. Σύμφωνα με τη Μπέβερλι Γκλόβερ, η ανακάλυψη του εν λόγω ασυνήθιστου φυτού αποτελεί ένα όμορφο παράδειγμα συγκλίνουσας εξέλιξης ανάμεσα στα ζώα και τα φυτά. Το χρώμα του Pollia condensate είναι πιθανό ότι έχει αναπτυχθεί εξελικτικά για να προσελκύει πουλιά και έντομα, τα οποία μετά θα διασπείρουν τους σπόρους του στη φύση. Το χρώμα που παράγεται από τη δομή της επιδερμίδας ή της φλούδας, λέγεται «δομικό» και παραμένει έντονο πολύ καιρό μετά την πτώση του φρούτου από το φυτό, αντίθετα με τα συνήθη οργανικά χρώματα που ξεθωριάζουν στα συνήθη φυτά. Δείγματα του φυτού Pollia condensata από το 19ο αιώνα έχουν εξίσου λαμπερό χρώμα με σημερινά φρέσκα φρούτα. Το δομικό χρώμα, σύμφωνα με τη Βινιολίνι, είναι δέκα φορές πιο λαμπερό από τα χρώματα των κοινών χρωστικών ουσιών.
Οι ερευνητές προσδοκούν να εμπνευστούν από το παράδειγμα της φύσης και να χρησιμοποιήσουν τη φθηνή κυτταρίνη των φυτών για να δημιουργήσουν νέα μη τοξικά νανο-υλικά με «δομικό» χρώμα, που δεν θα ξεθωριάζουν και θα έχουν διάφορες βιομηχανικές εφαρμογές, ως χρωστικές ουσίες τροφίμων, στα καλλυντικά, στη βιομηχανία χαρτιού, στα χαρακτηριστικά ασφαλείας των χαρτονομισμάτων κ.α. Ήδη εταιρίες όπως η L’Oreal και η BMW έχουν δείξει ενδιαφέρον για τέτοια δομικά λαμπερά χρώματα.
http://portal.kathimerini.gr
http://kiou-kirbiologia.blogspot.gr