Το Αθήρι είναι μία από τις παλαιότερες ποικιλίες του αιγαιοπελαγίτικου χώρου. Καλλιεργείται κυρίως στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα και στην Κρήτη.Τα τελευταία χρόνια, όμως, η καλλιέργειά του έχει επεκταθεί στην Στερεά Ελλάδα, κυρίως στις περιοχές του νομού Λιβαδειάς και Φθιώτιδος, αλλά και στη Βόρεια Ελλάδα, περισσότερο στη Σιθωνία της Χαλκιδικής. Σήμερα, η καλλιεργούμενη έκταση για τη συγκεκριμένη ποικιλία, φτάνει περίπου τα 15.500 στρέμματα.
Είναι συνιστώμενη ποικιλία στους νομούς Χαλκιδικής, Λακωνίας, Κυκλάδων, Δωδεκανήσου, Λασιθίου, Ηρακλείου, Ρεθύμνης και Χανίων. Επίσης, επιτρέπεται στους Νομούς Αττικής, Βοιωτίας και Εύβοιας.
Συμμετέχει στον γλυκό οίνο ΟΠΑΠ Σαντορίνη μαζί με το Ασύρτικο και το Αηδάνι, στον Ξηρό ΟΠΑΠ Σαντορίνη σε συνδυασμό με τις ίδιες ποικιλίες, εξ ολοκλήρου στον ΟΠΑΠ Ρόδου, στον ΟΠΑΠ Πλαγιές Μελίτωνα μαζί με ροδίτη (35%) και Ασύρτικο (15%) και στον Τοπικό Αγιορείτικο με τις ίδιες αναλογίες όπως στον ΟΠΑΠ Πλαγιές Μελίτωνα. Επίσης, το συναντάμε στους Τοπικούς Χαλκιδικής, Μακεδονικό, Λασιθιώτικο, Ηρακλειώτικο, Αιγαιοπελαγίτικο.
Φέρει τα συνώνυμα άσπρο Αθήρι και Ασπράθηρο και είναι ποικιλία αρκετά ζωηρή και παραγωγική. Στις περιοχές των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων και στην μεγαλύτερη έκταση της Κρήτης, διαμορφώνεται σε κυπελλοειδές σχήμα, ενώ στη Βόρεια και Στερεά Ελλάδα σε γραμμοειδές σχήμα διπλής κατεύθυνσης. Κλαδεύεται με βραχύ κλάδεμα καρποφορίας. Είναι αρκετά ανθεκτικό στον περονόσπορο και τις ξηροθερμικές συνθήκες καλλιέργειας αλλά πολύ ευαίσθητο στο ωίδιο. Ωριμάζει πρώιμα και θεωρείται μία από τις καλύτερες ελληνικές λευκές ποικιλίες για οινοποίηση. Σε προχωρημένη, όμως, ωριμότητα παρατηρείται μείωση της συγκέντρωσης των οξέων.
Eπίσης, παρουσιάζει ικανοποιητική συμβίωση με τα αμερικανικά υποκείμενα. Σε κυπελλοειδές σχήμα μπορεί να δώσει μέχρι 1.000 κιλά ανά στρέμμα και σε γραμμοειδές μπορεί να φτάσει τα 1.400 κιλά. Xρησιμοποιείται, μεν, κυρίως για την παραγωγή λευκών ξηρών οίνων αλλά δίνει και ενδιαφέροντα γλυκά και αφρώδη κρασιά, μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλες ποικιλίες.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ
• Καλλιεργείται στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα, στην Κρήτη, στη Βοιωτία, στη Φθιώτιδα και στη Σιθωνία Χαλκιδικής.
• 500 στρέμματα σε όλη την επικράτεια.
• Συμμετέχει στους ΟΠΑΠ Σαντορίνης και Ρόδου, στον Τοπικό Αγιορείτικο, τις Πλαγιές Μελίτωνα αλλά και στους Τοπικούς Χαλκιδικής, Μακεδονικός, Λασιθιώτικος, Ηρακλειώτικος, Αιγαιοπελαγίτικος.
• Τα τσαμπιά της είναι συνήθως μετρίου μεγέθους, κυλινδροκωνικού σχήματος με διακλάδωση και μέτρια πυκνότητα με κοντό μίσχο και βάρος 310 γρ.
• Το σταφύλι είναι σφαιρικό, ελαφρά ωοειδές με πρασινοκίτρινη επιδερμίδα, σάρκα μαλακή, χυμώδη, αρωματική και βάρος 2,9 γρ.
• Ανθεκτική στις ασθένειες και στις υψηλές θερμοκρασίες.
• Ανθίζει γύρω στα τέλη Μαΐου και ωριμάζει στις αρχές Σεπτεμβρίου.
________________________________________
Οι παραγωγοί της Σαντορίνης μιλούν για το Αθήρι
Γιώργος Κουτσογιαννόπουλος (Volcan Wines)
«Δίνει κρασιά υψηλόβαθμα και αρωματικά»
Θεωρείται μία από τις καλύτερες λευκές ελληνικές ποικιλίες. Καλλιεργείται κυρίως στις Κυκλάδες και την Κρήτη. Είναι ποικιλία ζωηρή και πολύ παραγωγική. Παράγει κατά μέσον όρο δύο σταφύλια ανά έναν καρποφόρο βλαστό. Τα σταφύλια της είναι συνήθως μετρίου μεγέθους, κυλινδροκωνικού σχήματος και μέτριας πυκνότητας. Ο φλοιός έχει πρασινοκίτρινο χρώμα και η σάρκα είναι μαλακή, άχρωμη και χυμώδης, με λεπτό χαρακτηριστικό άρωμα. Διαμορφώνεται σε κυπελλοειδή σχήματα και είναι αρκετά ανθεκτική στον περονόσπορο. Εχει έντονα αρώματα λευκών λουλουδιών και γεύση μαλακιά, ενώ έχει και πολύ έντονη επίγευση, αφήνοντας στο στόμα τα φρέσκα αρώματά της.
Ιδιαίτερη σημασία για το Aθήρι έχει η ημερομηνία του τρύγου, γιατί αν ξεπεραστεί ο βαθμός ωριμότητας των σταφυλιών μειώνονται σημαντικά τα οξέα τους. Χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή λευκών ξηρών οίνων αλλά και για την παραγωγή γλυκών. Οταν οινοποιείται μόνη της, δίνει οίνους υψηλόβαθμους και αρωματικούς. Στο οινοποιείο μας, το Αθήρι συμμετέχει με ποσοστό 20% στην παραγωγή των λευκών ξηρών οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη και του φημισμένου γλυκού οίνου Vinsanto σε συνοινοποίηση με τις ποικιλίες Ασύρτικο και Αηδάνι.
Νικόλαος Βαρβαρήγος (SANTO WINES)
«Είναι μια εξαιρετική επιτραπέζια ποικιλία»
Eίναι μια ποικιλία με ζωντάνια και ιδιαίτερα παραγωγική. Εχει μεγάλη ευαισθησία σε ασθένειες, κυρίως στο ωίδιο. Τα σταφύλια έχουν πρασινοκίτρινο χρώμα μέτρια πυκνότητα και σχήμα κυλινδροκωνικό. Στο νησί μας η απόδοσή του είναι 300 - 400 κιλά ανά στρέμμα. Η οινοποίησή του είναι η κλασική λευκή, θέλει όμως προσοχή. Οι παραγόμενοι οίνοι έχουν λευκόχρυσο χρώμα με πράσινες ανταύγειες, λεπτά αρώματα εσπεριδοειδών, λεμονανθών και γιασεμιού. Η γεύση είναι απαλή, γεμάτη, δροσερή και ισορροπημένη, με μέτρια επίγευση. Στη Santo Wines το Αθήρι είναι μία από τις τοπικές ποικιλίες που θέλουμε να αναδείξουμε. Γι' αυτό την οινοποιούμε ξεχωριστά. Καταλαμβάνει περίπου 4% - 5 % της συνολικής παραγωγής μας.
Για μας τους Σαντορινιούς είναι μια εξαιρετική επιτραπέζια ποικιλία, επειδή ωριμάζει πρόωρα, έχει λεπτό φλοιό με χυμώδη και αρωματική σάρκα και λίγα οξέα. Πιστεύω πως είναι μία από τις καλύτερες λευκές ελληνικές ποικιλίες οινοποιίας. Απαιτείται όμως ιδιαίτερη προσοχή στην ημερομηνία του τρύγου, ώστε να μην ξεπεραστεί ο βαθμός ωριμότητάς του και μειωθούν σημαντικά τα οξέα του. Ο αρωματικός του χαρακτήρας βελτιώνεται σημαντικά αν οινοποιηθεί με την μέθοδο της προζυμωτικής εκχύλισης. Το Αθήρι συμμετέχει σε όλους τους ΟΠΑΠ Σαντορίνη οίνους μας. Φτιάχνουμε όμως και μια ετικέτα με Αθήρι 100%, σαν Τοπικό Αιγαιοπελαγίτικο οίνο, που από την εσοδεία 2008 θα κυκλοφορεί σαν Τοπικός οίνος Κυκλάδων, μετά την πρόσφατη θεσμοθέτησή του.
Γιώργος Γαβαλάς (Οινοποιείο Γαβαλά)
«Εχει να δώσει πολύ περισσότερα»
Το Αθήρι έχει αρώματα λουλουδιών, πολύ ισορροπημένη γεύση και μακρά επίγευση. Οινοποιείται με την κλασική οινοποίηση λευκών οίνων με προζυμωτική εκχύλιση, απολάσπωση και ζύμωση. Δίνει κρασιά με λίγες οξύτητες, πολύ καλά αρώματα και είναι πολύ μαλακό στο στόμα. Πιστεύω ότι έχει να δώσει πολύ περισσότερα, αλλά θέλει δουλειά ακόμα. Στο οινοποιείο μας δεν έχουμε οινοποιήσει σκέτο Αθήρι. Συνήθως το χρησιμοποιούμε σε πρόσμειξη με άλλες ποικιλίες, όπως στο ερυθρό Ξενόλοο σε ποσοστό 5% για να το κάνει πιο μαλακό, και στο Βινσάντο μαζί με Ασύρτικο και Αηδάνι.
Του Στέλιου Λογοθέτη, οινολόγου
• 500 στρέμματα σε όλη την επικράτεια.
• Συμμετέχει στους ΟΠΑΠ Σαντορίνης και Ρόδου, στον Τοπικό Αγιορείτικο, τις Πλαγιές Μελίτωνα αλλά και στους Τοπικούς Χαλκιδικής, Μακεδονικός, Λασιθιώτικος, Ηρακλειώτικος, Αιγαιοπελαγίτικος.
• Τα τσαμπιά της είναι συνήθως μετρίου μεγέθους, κυλινδροκωνικού σχήματος με διακλάδωση και μέτρια πυκνότητα με κοντό μίσχο και βάρος 310 γρ.
• Το σταφύλι είναι σφαιρικό, ελαφρά ωοειδές με πρασινοκίτρινη επιδερμίδα, σάρκα μαλακή, χυμώδη, αρωματική και βάρος 2,9 γρ.
• Ανθεκτική στις ασθένειες και στις υψηλές θερμοκρασίες.
• Ανθίζει γύρω στα τέλη Μαΐου και ωριμάζει στις αρχές Σεπτεμβρίου.
________________________________________
Οι παραγωγοί της Σαντορίνης μιλούν για το Αθήρι
Γιώργος Κουτσογιαννόπουλος (Volcan Wines)
«Δίνει κρασιά υψηλόβαθμα και αρωματικά»
Θεωρείται μία από τις καλύτερες λευκές ελληνικές ποικιλίες. Καλλιεργείται κυρίως στις Κυκλάδες και την Κρήτη. Είναι ποικιλία ζωηρή και πολύ παραγωγική. Παράγει κατά μέσον όρο δύο σταφύλια ανά έναν καρποφόρο βλαστό. Τα σταφύλια της είναι συνήθως μετρίου μεγέθους, κυλινδροκωνικού σχήματος και μέτριας πυκνότητας. Ο φλοιός έχει πρασινοκίτρινο χρώμα και η σάρκα είναι μαλακή, άχρωμη και χυμώδης, με λεπτό χαρακτηριστικό άρωμα. Διαμορφώνεται σε κυπελλοειδή σχήματα και είναι αρκετά ανθεκτική στον περονόσπορο. Εχει έντονα αρώματα λευκών λουλουδιών και γεύση μαλακιά, ενώ έχει και πολύ έντονη επίγευση, αφήνοντας στο στόμα τα φρέσκα αρώματά της.
Ιδιαίτερη σημασία για το Aθήρι έχει η ημερομηνία του τρύγου, γιατί αν ξεπεραστεί ο βαθμός ωριμότητας των σταφυλιών μειώνονται σημαντικά τα οξέα τους. Χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή λευκών ξηρών οίνων αλλά και για την παραγωγή γλυκών. Οταν οινοποιείται μόνη της, δίνει οίνους υψηλόβαθμους και αρωματικούς. Στο οινοποιείο μας, το Αθήρι συμμετέχει με ποσοστό 20% στην παραγωγή των λευκών ξηρών οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (ΟΠΑΠ) Σαντορίνη και του φημισμένου γλυκού οίνου Vinsanto σε συνοινοποίηση με τις ποικιλίες Ασύρτικο και Αηδάνι.
Νικόλαος Βαρβαρήγος (SANTO WINES)
«Είναι μια εξαιρετική επιτραπέζια ποικιλία»
Eίναι μια ποικιλία με ζωντάνια και ιδιαίτερα παραγωγική. Εχει μεγάλη ευαισθησία σε ασθένειες, κυρίως στο ωίδιο. Τα σταφύλια έχουν πρασινοκίτρινο χρώμα μέτρια πυκνότητα και σχήμα κυλινδροκωνικό. Στο νησί μας η απόδοσή του είναι 300 - 400 κιλά ανά στρέμμα. Η οινοποίησή του είναι η κλασική λευκή, θέλει όμως προσοχή. Οι παραγόμενοι οίνοι έχουν λευκόχρυσο χρώμα με πράσινες ανταύγειες, λεπτά αρώματα εσπεριδοειδών, λεμονανθών και γιασεμιού. Η γεύση είναι απαλή, γεμάτη, δροσερή και ισορροπημένη, με μέτρια επίγευση. Στη Santo Wines το Αθήρι είναι μία από τις τοπικές ποικιλίες που θέλουμε να αναδείξουμε. Γι' αυτό την οινοποιούμε ξεχωριστά. Καταλαμβάνει περίπου 4% - 5 % της συνολικής παραγωγής μας.
Για μας τους Σαντορινιούς είναι μια εξαιρετική επιτραπέζια ποικιλία, επειδή ωριμάζει πρόωρα, έχει λεπτό φλοιό με χυμώδη και αρωματική σάρκα και λίγα οξέα. Πιστεύω πως είναι μία από τις καλύτερες λευκές ελληνικές ποικιλίες οινοποιίας. Απαιτείται όμως ιδιαίτερη προσοχή στην ημερομηνία του τρύγου, ώστε να μην ξεπεραστεί ο βαθμός ωριμότητάς του και μειωθούν σημαντικά τα οξέα του. Ο αρωματικός του χαρακτήρας βελτιώνεται σημαντικά αν οινοποιηθεί με την μέθοδο της προζυμωτικής εκχύλισης. Το Αθήρι συμμετέχει σε όλους τους ΟΠΑΠ Σαντορίνη οίνους μας. Φτιάχνουμε όμως και μια ετικέτα με Αθήρι 100%, σαν Τοπικό Αιγαιοπελαγίτικο οίνο, που από την εσοδεία 2008 θα κυκλοφορεί σαν Τοπικός οίνος Κυκλάδων, μετά την πρόσφατη θεσμοθέτησή του.
Γιώργος Γαβαλάς (Οινοποιείο Γαβαλά)
«Εχει να δώσει πολύ περισσότερα»
Το Αθήρι έχει αρώματα λουλουδιών, πολύ ισορροπημένη γεύση και μακρά επίγευση. Οινοποιείται με την κλασική οινοποίηση λευκών οίνων με προζυμωτική εκχύλιση, απολάσπωση και ζύμωση. Δίνει κρασιά με λίγες οξύτητες, πολύ καλά αρώματα και είναι πολύ μαλακό στο στόμα. Πιστεύω ότι έχει να δώσει πολύ περισσότερα, αλλά θέλει δουλειά ακόμα. Στο οινοποιείο μας δεν έχουμε οινοποιήσει σκέτο Αθήρι. Συνήθως το χρησιμοποιούμε σε πρόσμειξη με άλλες ποικιλίες, όπως στο ερυθρό Ξενόλοο σε ποσοστό 5% για να το κάνει πιο μαλακό, και στο Βινσάντο μαζί με Ασύρτικο και Αηδάνι.
