Η Κάππαρη ανήκει στην οικογένεια των
Καππαριδών (Capparaceae) και είναι πολύ
γνωστή. Η κάπαρη συγκαταλεγόταν στα
ορεκτικά των Αρχαίων Ελλήνων. Τρωγόταν
μόνη της, με ξίδι ή νοστίμιζε φαγητά.
Της αποδόθηκαν και θεραπευτικές
ιδιότητες, ότι γιατρεύει τη σπλήνα, τα
σκουλήκια του εντέρου, τις αιμορροΐδες.
Τα πολλά είδη και οι ποικιλίες της
είναι εξαπλωμένες σε όλο σχεδόν τον
κόσμο, από το Αφγανιστάν και τη Βόρεια
Ινδία μέχρι τη Νοτιοδυτική Μεσόγειο
και την Αμερική.
Φυτρώνει σε πετρώδη,
παραθαλάσσια ακαλλιέργητα μέρη και σε
βράχους που
συγκρατούν υγρασία. Είναι τρυφερός, πολυετής θάμνος, που μπορεί να φτάσει τα το 1μ. ύψος και το 1,5μ. πλάτος. Οι ρίζες της δεν προχωρούν βαθιά στο έδαφος, διακλαδίζονται όμως πολύ.
συγκρατούν υγρασία. Είναι τρυφερός, πολυετής θάμνος, που μπορεί να φτάσει τα το 1μ. ύψος και το 1,5μ. πλάτος. Οι ρίζες της δεν προχωρούν βαθιά στο έδαφος, διακλαδίζονται όμως πολύ.
Οι βλαστοί της έχουν μικρά,
γυρτά, κιτρινωπά αγκάθια. Τα φύλλα της
είναι λεία, έχουν μίσχο, είναι κυκλικά
ωοειδή και γκριζοπράσινα. Ανθίζει το Μάη και τα άνθη της έχουν ζωή μόνο μιας
μέρας, γιατί το βράδυ μαραίνονται. Τα
άνθη της είναι εντυπωσιακά,
βγαίνουν μεμονωμένα, σε μακριούς
ποδίσκους έχουν διάμετρο 5-7 εκατ., 4
κοκκινωπά σέπαλα, 4 λευκά μεγάλα πέταλα,
πολλούς μακριούς, βιολετί στήμονες με
λευκούς ανθήρες και μακρύ ύπερο.
Ανθίζει το καλοκαίρι.
Οι καρποί της
είναι μικροί, μακρόστενοι, με πολλά
σπέρματα, μοιάζουν με αγγουράκια.
Φυτρώνει από παραθαλάσσια μέρη στο
χώμα ή και πάνω σε βράχους μέχρι και σε
βουνά. Θα τη συναντήσουμε σε άγονα, ξηρά
εδάφη, ακόμα και σε ερείπια, αυτό που
χρειάζεται πολύ είναι ο ήλιος.
Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί της, τα
μπουμπούκια της και λιγότερο οι καρποί
της, από τον Απρίλιο μέχρι και τον
Αύγουστο. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους
ή με μοσχεύματα τρυφερών βλαστών.
Η κάπαρη θεωρείται ορεκτικό
και διουρητικό βότανο.
Χρησιμοποιούνται ο φλοιός της ρίζας
της και τα μπουμπούκια της ως αφέψημα,
ακόμα και σε παθήσεις του δέρματος. Για
μαγειρική χρήση, οι καρποί της
μαζεύονται μετά την ανθοφορία, τα
μπουμπούκια όμως πριν ανοίξουν και
ξεπικρίζονται για μια εβδομάδα σε νερό,
που θα πρέπει να αλλάζει συχνά. Μετά,
διατηρούνται σε άλμη ή σε άλμη και ξίδι.
Λιγότερο χρησιμοποιούνται οι καρποί
της και τα τρυφερά βλαστάρια της, που
μαζεύονται πριν βγάλουν αγκάθια και
τρώγονται ωμά σε καλοκαιρινές σαλάτες.
Με τη κάπαρη γίνονται σάλτσες,
αρωματίζεται λάδι, ξίδι ή βούτυρο,
προστίθεται σε τυριά, γαρνιτούρες ή
γίνονται τουρσιά και πίκλες.
Ο αρχαίος γιατρός
Διοσκουρίδης συνιστούσε τα φύλλα και
τη ρίζα του φυτού για να εξαφανίζονται
τα πρηξίματα. Στη φαρμακευτική
χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις
αδυναμίας, ως διεγερτικό της
κυκλοφορίας και των αναπνευστικών
λειτουργιών. Χρησιμοποιείται ακόμα σε
περιπτώσεις ανεπάρκειας, πόνων και
εμμήνων. Δίνεται στις έγκυες πριν από
τη γέννα για να προκαλέσει συσπάσεις
στη μήτρα. Σταματά τη διάρροια και τους
σπασμούς στο στομάχι και τα έντερα, ενώ
χρησιμοποιείται και κατά της
ανικανότητας και των τσιμπημάτων από
σφήκες και δαγκώματα φιδιών.
http://www.mani.org.gr
http://www.mani.org.gr
