Διασώζονται από την αύξηση του ορίου ηλικίας οι μητέρες ανηλίκων που
πρόλαβαν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010. Μεταβατικές ρυθμίσεις ισχύουν τη διετία 2011-2012, ενώ χαμένες είναι όσες μητέρες κλειδώνουν το συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2013.
Οπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, οι μητέρες ανηλίκων
που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 συνταξιοδοτούνται ως εξής:
Για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 πλήρης σύνταξη δίνεται στα 55 και μειωμένη στα 50. Το 2011 το όριο πάει στα 52 για μειωμένη και στα 57 με πλήρη, ενώ το 2012 μειωμένη δίνεται στα 55 (ωστόσο πλήρης σύνταξη δίνεται πλέον στα 60).
Για τη συμπλήρωση των 5.500 ημερών λαμβάνονται υπ' όψιν τόσο οι πραγματικές ημέρες εργασίας όσο και κάποιες επιδοτούμενες. Οι ημέρες πραγματικής ασφάλισης μπορούν να έχουν διανυθεί σε οποιονδήποτε φορέα, είναι όμως απαραίτητο κατά την υποβολή αιτήματος συνταξιοδότησης απονέμων και τελευταίος φορέας να είναι το ΙΚΑ.
- Δημόσιο. Στην ηλικία των 50 ετών μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οι γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα ως μητέρες ανήλικων τέκνων μέχρι το τέλος του 2010. Η θεμελίωση δικαιώματος γίνεται με τη συμπλήρωση της 25ετίας και την ύπαρξη ανήλικου τέκνου.
Ο χρόνος ασφάλισης είναι απαραίτητο να είναι πλήρης 25 έτη. Δεν μπορούν να προσμετρηθούν επιδοτούμενοι χρόνοι και κενά εργασίας. Αντίστοιχα δεν θεωρείται ότι έχει συμπληρωθεί η 25ετία όταν η ενδιαφερόμενη ασφαλισμένη έχει 24 έτη ασφάλισης, 6 μήνες και 1 ημέρα, δεν «χαρίζεται» το εξάμηνο.
- ΔΕΚΟ - Τράπεζες. Εκτός κινδύνου είναι όσες μητέρες θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010, καθώς συνταξιοδοτούνται από τα ειδικά ταμεία στα 50.
- ΟΑΕΕ. Δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για τις μητέρες.
- ΕΤΑΑ - Ταμείο Νομικών. Πριν από τα 58 μπορούν να πάρουν σύνταξη οι μητέρες ανήλικων τέκνων ασφαλισμένες του Ταμείου Νομικών.
Μια σειρά διατάξεων επιτρέπουν τη συνταξιοδότηση πριν από τα 58 των γυναικών που δεν έχουν ανήλικα τέκνα. Οι ρυθμίσεις αυτές ισχύουν στο ΙΚΑ, στο Δημόσιο, αλλά και στα λεγόμενα ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ - τράπεζες). Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:
- ΙΚΑ. Με
4.500 ημέρες ασφάλισης και τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση ορίου
ηλικίας (από τα 55 έως τα 57) παίρνουν μειωμένη σύνταξη οι γυναίκες.
Ωστόσο, το ΙΚΑ για να χορηγήσει σε ασφαλισμένη πρόωρη σύνταξη με την εκάστοτε μείωση έχει ως προαπαιτούμενο την ύπαρξη 100 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης κάθε χρόνο τα τελευταία 5 έτη πριν από την υποβολή του σχετικού αιτήματος.
Οι ημέρες ασφάλισης αυτές είναι απαραίτητο να είναι πραγματική ασφάλιση αλλά μπορούν να προσμετρηθούν σε αυτές οι επιδοτούμενες ημέρες ανεργίας από τον ΟΑΕΔ.
Παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα θεμελίωσης δικαιώματος με 10.000 ημέρες ασφάλισης. Ωστόσο, σταδιακά αυξάνονται τόσο οι απαιτούμενες ημέρες όσο και το όριο ηλικίας.
- Δημόσιο. Μειωμένη σύνταξη από τα 55 έως τα 58 δικαιούνται όσες γυναίκες συμπλήρωσαν 25ετία μέχρι το τέλος του 2012. Ειδικότερα το όριο για τη μειωμένη σύνταξη διαμορφώνεται στα 55 μέχρι το τέλος του 2010, πάει στα 56 το 2011 και στα 58 το 2012.
- ΔΕΚΟ - ΤΡΑΠΕΖΕΣ. Για τις ασφαλισμένες στα Ταμεία των ΔΕΚΟ και των Τραπεζών ισχύουν προϋποθέσεις παρόμοιες με το Δημόσιο όσον αφορά τη μειωμένη σύνταξη. Ειδοποιός διαφορά ο τρόπος της θεμελίωσης, αφού, σε αντίθεση με το Δημόσιο που αρκεί η 25ετία, σε αυτήν την περίπτωση εφαρμόζεται η αρχή της αθροιστικής ισχύος και των δύο προϋποθέσεων (χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας).
Με 35ετία
Στα 58 μπορούν να πάρουν σύνταξη όσες γυναίκες συμπλήρωσαν 35ετία μέχρι το τέλος του 2010 στο Δημόσιο, στα ειδικά ταμεία και στο ΕΤΑΑ. Για τη θεμελίωση δικαιώματος αρκεί η συμπλήρωση των ετών ασφάλισης και στη συνέχεια η εργαζόμενη μπορεί να αποχωρήσει όποτε πιάσει το όριο ηλικίας.
Παράθυρο εξόδου στα 58 υπάρχει και το 2011, ωστόσο απαιτούνται 36 έτη ασφάλισης.
Πότε και ποιες ευνοεί η διαθεσιμότητα
Οι γυναίκες δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα δεν επηρεάζονται από τη θέση τους σε καθεστώς διαθεσιμότητας όσον αφορά τη συνταξιοδοτική τους προοπτική. Επιπρόσθετα εφόσον έχουν συμπληρώσει το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης τους ή βρίσκονται κοντά στη συμπλήρωση του και έχουν αποφασίσει σύντομα να αποχωρήσουν μπορούν να αξιοποιήσουν το χρόνο διαθεσιμότητας ως ένα προστάδιο συνταξιοδότησης, μια μορφής άδεια μετ' αποδοχών. Τούτο καθώς έχουν τη δυνατότητα υποβολής αιτήματος συνταξιοδότησης οποτεδήποτε το επιθυμούν ακόμη και εντός της περιόδους διαθεσιμότητας αλλά επίσης δεν αντιμετωπίζουν απώλειες καθώς η σύνταξη δεν υπολογίζεται με τις αποδοχές της διαθεσιμότητας, ως φημολογείται αλλά με τις αποδοχές του Οκτωβρίου του 2011 ως ο νόμος ορίζει.
Αύξηση έως και τρία χρόνια για τις 3τεκνες
Ευνοϊκές ρυθμίσεις ισχύουν για τη συνταξιοδότηση των γυναικών με τρία παιδιά. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής στο Δημόσιο και στα ειδικά ταμεία:
-Χωρίς όριο ηλικίας συνταξιοδοτούνται όσες γυναίκες θεμελίωσαν δικαίωμα με 20ετία μέχρι το τέλος του 2010.
-Τη διετία 2011-2012 η θεμελίωση εξακολουθεί να γίνεται με την 20ετία, ωστόσο για την «έξοδο» υπάρχουν αυξημένες προϋποθέσεις. Ετσι, το 2011 απαιτούνται 21 έτη και η συμπλήρωση του 52ου έτους και το 2012 χρειάζονται 23 έτη και το 55ο έτος.
Και σε αυτήν την περίπτωση η σύνταξη είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που θα έχει ο ασφαλισμένος τη στιγμή της αίτησης.
Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - Γ. ΦΩΣΚΟΛΟΣ
