Ο ανδρικός πληθυσμός όλων των ηλικιών αντιμετωπίζει τις παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος με ιδιαίτερο προβληματισμό. Ειδικότερα ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί θέμα φοβίας αλλά και ανεπαρκούς ενημέρωσης.
Τι πρέπει λοιπόν ένας άνδρας να γνωρίζει για τον καρκίνο του προστάτη;
Τι είναι ο προστατικός καρκίνος
Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί στις μέρες μας ένα απο τα κυρίαρχα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός. Αποτελεί το 11% όλων των ανδρικών καρκίνων στην Ευρώπη, με 2,6 εκατομμύρια νέων περιπτώσεων να διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Είναι μια νόσος όπου τα κύτταρα του προστάτη διαιρούνται και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα σχηματίζοντας καρκινικούς όγκους. Τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να επεκταθούν σε όλον τον προστατικό αδένα, όπως επίσης και να διεισδύσουν στους γύρω ιστούς και όργανα. Μπορούν ακόμα να επεκταθούν σε απομακρυσμένα όργανα (μετάσταση) δια της αιματικής ή της λεμφικής οδού.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη
Ο προστατικός καρκίνος συνήθως δε δίνει συμπτώματα μέχρις ότου να επεκταθεί εκτός του αδένα ή να δώσει απομακρυσμένες μεταστάσεις. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου μπορεί να εμφανισθούν συμπτώματα που οφείλονται σε διαταραχή της λειτουργίας της ουροδόχου κύστεως όπως: συχνουρία, δυσουρία, επίσχεση ούρων, αιματουρία, κ.ά.
Ωστόσο θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι παρόμοια συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν και σε άλλες παθήσεις του ουροποιητικού όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και οι φλεγμονές. Ο έντονος πόνος στη μέση ή στα οστά σε διάφορα σημεία του σώματος (λεκάνη, ισχία, πλευρές) είναι αποτέλεσμα μεταστατικής νόσου.
Ωστόσο θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι παρόμοια συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν και σε άλλες παθήσεις του ουροποιητικού όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και οι φλεγμονές. Ο έντονος πόνος στη μέση ή στα οστά σε διάφορα σημεία του σώματος (λεκάνη, ισχία, πλευρές) είναι αποτέλεσμα μεταστατικής νόσου.
Πως γίνεται η διάγνωση
Όπως ήδη τονίσθηκε, ο προστατικός καρκίνος δε δίνει πρώιμα συμπτώματα, γι’ αυτό είναι σημαντικό όλοι οι άνδρες άνω των 45 ετών να εξετάζονται μια φορά ετησίως από ουρολόγο.
Η λήψη ενός καλού ιστορικού, μια επιμελής κλινική εξέταση συμπεριλαμβανομένης και της δακτυλικής εξέτασης αποτελούν τα αρχικά βήματα.
Με την τελευταία, ο ιατρός αντιλαμβάνεται δια της αφής, το μέγεθος, το σχήμα και τη σύσταση του προστάτη. Ιδιαίτερα ελέγχει για τυχόν παρουσία σκληρών περιοχών ή όζων, που χαρακτηρίζουν τον καρκίνο. Μια αρνητική δακτυλική εξέταση δεν αποκλείει τον προστατικό καρκίνο, γι’αυτό θα πρέπει να ζητηθεί μια ειδική για τον προστάτη εξέταση αίματος, που λέγεται PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο).
Η λήψη ενός καλού ιστορικού, μια επιμελής κλινική εξέταση συμπεριλαμβανομένης και της δακτυλικής εξέτασης αποτελούν τα αρχικά βήματα.
Με την τελευταία, ο ιατρός αντιλαμβάνεται δια της αφής, το μέγεθος, το σχήμα και τη σύσταση του προστάτη. Ιδιαίτερα ελέγχει για τυχόν παρουσία σκληρών περιοχών ή όζων, που χαρακτηρίζουν τον καρκίνο. Μια αρνητική δακτυλική εξέταση δεν αποκλείει τον προστατικό καρκίνο, γι’αυτό θα πρέπει να ζητηθεί μια ειδική για τον προστάτη εξέταση αίματος, που λέγεται PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο).
Τι είναι το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA)
Το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) είναι μια πρωτεϊνη που παράγεται σχεδόν αποκλειστικά από τα επιθηλιακά κύτταρα του προστάτη. Η ανακάλυψη του έφερε επανάσταση στην πρώϊμη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Είναι ένας δείκτης όμως, ειδικός για το όργανο (προστάτης αδένας) και όχι για τον καρκίνο, μιας και μπορεί να αυξηθεί και σε άλλες περιπτώσεις όπως η καλοήθης υπερπλασία, η προστατίτιδα και διάφορες άλλες μη κακοήθεις καταστάσεις.
Αν λοιπόν η δακτυλική εξέταση ή / και το PSA είναι παθολογικά, θα χρειασθούν περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις.
Αν λοιπόν η δακτυλική εξέταση ή / και το PSA είναι παθολογικά, θα χρειασθούν περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις.
Βιοψία προστάτη
Η οριστική διάγνωση του προστατικού καρκίνου γίνεται μόνο με τη βιοψία του προστάτη. Η εξέταση αυτή πραγματοποιείται με βιοψία δια βελόνης, σε συνδυασμό με τη χρήση του διορθικού υπερηχογραφήματος. Στο διορθικό υπερηχογράφημα, μια μικρή κεφαλή (ηχοβολέας), μεγέθους δακτύλου, εισέρχεται μέσα στο ορθό, επιτρέποντας στον ιατρό να εξετάσει τη δομή του προστάτη αδένα.
Πρόγνωση και θεραπεία
Η πρόγνωση για την έκβαση της νόσου εξαρτάται κυρίως απο το στάδιο του καρκίνου και το βαθμό κακοήθειας του όγκου.
Η θεραπεία για κάθε ασθενή καθορίζεται ατομικά λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό, την ηλικία, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και το στάδιο της νόσου.
Αν ο προστατικός καρκίνος ανιχνευθεί σε πρώϊμα στάδια μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να επιτευχθεί πλήρης ίαση. Μερικοί από τους θεραπευτικούς χειρισμούς που μπορεί ο ιατρός να χρησιμοποιήσει μεμονωμένα ή σε συνδυασμό είναι:
Η θεραπεία για κάθε ασθενή καθορίζεται ατομικά λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό, την ηλικία, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και το στάδιο της νόσου.
Αν ο προστατικός καρκίνος ανιχνευθεί σε πρώϊμα στάδια μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να επιτευχθεί πλήρης ίαση. Μερικοί από τους θεραπευτικούς χειρισμούς που μπορεί ο ιατρός να χρησιμοποιήσει μεμονωμένα ή σε συνδυασμό είναι:
- χειρουργική θεραπεία
- ακτινονοβολία
- ορμονοθεραπεία
- χημειοθεραπεία.
Σημαντική λοιπόν είναι η πρώϊμη διάγνωση, αφού όπως τονίσθηκε, η αντιμετώπιση της νόσου σε αρχικά στάδια έχει μεγάλη επιτυχία.
Και για τους ασθενείς όμως με προχωρημένα στάδια της νόσου, υπάρχει μεγάλη ελπίδα για το μέλλον, καθώς οι επιστημονικές έρευνες ανακαλύπτουν συνεχώς νέες και ελπιδοφόρες μορφές θεραπείας.
Και για τους ασθενείς όμως με προχωρημένα στάδια της νόσου, υπάρχει μεγάλη ελπίδα για το μέλλον, καθώς οι επιστημονικές έρευνες ανακαλύπτουν συνεχώς νέες και ελπιδοφόρες μορφές θεραπείας.
Μπουζαλάς Ιωάννης
Χειρουργός Ουρολόγος
Χειρουργός Ουρολόγος
Συνεργάτης του Επιστημονικού Web Site: www.iator.gr