Σύμφωνα με την ιστορική παράδοση του νησιού της Σαντορίνης ο εορτασμός του Αγίου Αβερκίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το άνοιγμα των κρασιών στη περιοχή μας, αφού κατά την ημέρα αυτή οι κάναβες (αποθήκες κρασιών, συνήθως υπόσκαφες) της Σαντορίνης άνοιγαν και δοκίμαζαν τα νέα τους κρασιά!

Οι ενδιαφερόμενοι λοιπόν περίμεναν με ιδιαίτερη χαρά την περίοδο αυτή, αρχής γενομένης από τον τρύγο και στη συνέχεια, το πάτημα των σταφυλιών στο πατητήρι όπου έβγαινε ο μούστος με κατεύθυνση
για την έξοδό του στο λινό (υψομετρικά χαμηλότερος ανοιχτός χώρος υποδοχής του μούστου).

Για να περιορίσουν τις πολτοποιημένες ρώγες, στην έξοδο του πατητηριού έβαζαν ένα ξερό και πυκνό θάμνο του βουνού ονόματι «φρύγανο» όπου περιόριζαν την έξοδό τους.

Όμως για την τέλεια αποστράγγιση του μούστου, κατά την έξοδό του έβαζαν ένα κοφίνι (μπλεγμένο από βέργα λυγαριάς), το οποίο κρεμόταν από ένα σχοινί που στηριζόταν από το στηθαίο του πατητηριού και κατέληγε προς το λινό.

Ο μούστος κατέληγε στο χώρο αυτό, όμως σταδιακά οι αρμοί του κοφινιού «μπούκωναν» και για να καθαριστούν, συχνά πυκνά το χτυπούσαν με ένα ξύλο, έτσι ώστε να ελευθερωθούν και να συνεχιστεί η αποστράγγιση του μούστου.

Μετέπειτα τον έπαιρνα και τον έβαζαν σε μεγάλα ξύλινα βαρέλια "άφορες", τα οποία βρισκόταν εκατέρωθεν της κάναβας.

Η έντονη μυρωδιά του μούστου κυριαρχούσε και μοσχοβολούσε στο χώρο αυτό, σε συνδυασμό με το βρασμό του, τον οποίο ακουγόταν όταν πλησίαζες το αυτί σου στο μικρό στόμιο της άφορας.

Εάν όμως έκανες το λάθος και μύριζες τον βρασμό του από το σημείο αυτό, τότε η εισπνοή ήταν αποπνικτική, τα δε μάτια δάκρυζαν από το «θυμό» του βρασμού και παράλληλα βρισκόσουν σε μια ελαφρά ζάλη.

Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός, που τις βραδινές ώρες πριν κλίσουν την κάναβα, την θύμιαζαν με αναμμένη θειάφι και έκλιναν πόρτες και παράθυρα για να περιορίσουν τα περιττά μικροσκοπικά έντομα από το χώρο αυτό.

Όλα αυτά γινόταν με ιδιαίτερη θρησκευτική ευλάβεια και αφού ολοκλήρωναν το έργο τους, τότε περίμεναν με αγωνία την ημέρα εορτασμού του Αγίου Αβερκίου 22 Οκτωβρίου, όπου και θα άνοιγαν τα πρώτα τους κρασιά…!

Επίσης θυμάμαι στο αγροτικό χωριό μου την Επισκοπή - Γωνιά ή Μέσα – Γωνιά ή το Παλιό Χωριό της Σαντορίνης (ένεκα του ότι έγινε νέος οικισμός του χωριού με το όνομα Καμάρι, μετά από τον καταστροφικό σεισμό του 1956), ένας από τους παλιούς ιδιοκτήτες της κάναβας, κάθε χρόνο έκανε την πανήγυρη του Αγίου Αβερκίου, στην Αγία Τριάδα όπου βρισκόταν η μεγάλη εικόνα του Αγίου.

Μετά τον εορτασμό του Αγίου πήγαιναν στην κάναβα και άνοιγαν τα νέα τους κρασιά ώστε να τα δοκιμάσουν και στη συνέχεια παρέτειναν το γλέντι τους, από το άνοιγμα της νέας σοδιάς, με διάφορα νοστιμότατα και παραδοσιακά μεζεδάκια, συνοδευόμενα από την νέα τους παραγωγή!

Έτσι λοιπόν οι κάτοικοι της Σαντορίνης συνδύασαν τον εορτασμό του Αγίου Αβερκίου με το ταυτόχρονο άνοιγμα των κρασιών, και επειδή έτυχε να ταυτίζονται χρονολογικά (εορτασμός Αγίου και άνοιγμα κρασιών) τον θεωρούσαν ως προστάτη των κρασιών τους.

Στη Σαντορίνη υπάρχουν οι πιο κάτω ναοί επ΄ ονόματι του Αγίου Αβερκίου.

Ο ένας είναι στο Πύργο της Σαντορίνης, ο άλλος στο Εμπορείο 1995, καθώς και στον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος του Εμπορείου, υπάρχει κλίτος επ΄ ονόματι του αναφερόμενου Αγίου.

Ο Άγιος Αβέρκιος έγινε επίσκοπος της Ιεραπόλεως της Φρυγίας, επί της βασιλείας του Μάρκου Αντωνίου, κι έκανε πολλά θαύματα και ιάσεις.

Για παράδειγμα: όταν μπήκαν μαζί σε ένα σκεύος κρασί και λάδι, κι ένα ακόμη άλλο είδος, με την προσευχή του έκανε ώστε η ανάμειξη αυτή να διαφυλαχθεί ασύγχυτη, δηλαδή το κάθε είδος να διατηρηθεί σ’ αυτό που ήταν.

Άλλη φορά, έδωσε εντολή ένας τεράστιος λίθος να μετακοσμισθεί από τον δαίμονα, από τη Ρώμη στη Φρυγία.

Τον λίθο αυτό τον έβαλε σαν στήλη στον τάφο του.

Πάλι, προσευχήθηκε και βγήκαν από τα έγκατα της γης θερμά ύδατα.

Αφού έζησε λοιπόν με οσιότητα και δικαιοσύνη το υπόλοιπο της ζωής του, εξεδήμησε προς τον Κύριο.

Στη συνέχεια μπορείτε να δείτε ανάλογες εικόνες από το αρχείο της ιστοσελίδας μας.

Πηγή: Αρμενιστής

Άγιος Αβέρκιος στο Εμπορείο της Σαντορίνης