Η Κυρά Σαρακοστή είναι ένα παλιό ελληνικό έθιμο που έπαψε να τηρείται στις μέρες μας .
Στην ουσία είναι ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που είχαν οι παλιοί για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Πάσχα.
Οι εβδομάδες είναι επτά, γιαυτό και η Κυρά Σαρακοστή έχει επτά πόδια.
Ένα πόδι για κάθε εβδομάδα. Κάθε Σάββατο κόβουμε κι ένα πόδι.
Το τελευταίο πόδι το κόβουμε το Μεγάλο Σάββατο.
Την παρίσταναν σαν Καλόγρια αφού έχει σταυρωμένα τα χέρια της, επειδή προσεύχεται.
Δεν έχει στόμα γιατί δεν μιλάει και γιατί νηστεύει. Δεν έχει αυτιά για να μην ακούει.
Όλα αυτά γιατί η περίοδος μέχρι το Πάσχα στην ουσία σημαίνει
στροφή στον εσωτερικό μας κόσμο με σκοπό την κάθαρση μέσω της νηστείας, όχι μόνο των τροφών αλλά και των κακών μας συνηθειών: δεν βλέπουμε δηλαδή, δεν ακούμε και δεν σχολιάζουμε τι κάνουν οι άλλοι, αλλά στρέφουμε την προσοχή μας στην δική μας βελτίωση.

Με στόμα ανύπαρκτο (λόγω της νηστείας), με τα χέρια σταυρωμένα (λόγω της προσευχής) και με ποδαράκια επτά (να συμβολίζουν τις επτά βδομάδες απ’ τις Απόκριες μέχρι την Ανάσταση) η κυρά Σαρακοστή υπήρξε, το κυρίαρχο πρόσωπο του νηστίσιμου Σαραντάμερου (ουσιαστικά πενηνταήμερου όμως) που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα. Το πιο κάτω τραγουδάκι της Κυρά Σαρακοστής τραγουδείτε όπως ακριβώς το γνωστό παιδικό τραγούδι: Η γιαγιά μας η καλή, έχει κότες στην αυλή......

Η γιαγιά μας η καλή
πλάθει μια Σαρακοστή,
ποδαράκια εφτά της βάνει
στην Ανάσταση να φτάνει.

Βάζει και από ένα σταυρό
στο κεφάλι, στο λαιμό.
Μόνο στόμα δεν της βάνει
αμαρτίες να μην κάνει.

Ψεματάκια να μην πει,
κρέατα να μη γευτεί.
Μην γκρινιάζει, μη θυμώνει
και τους άλλους, μην πληγώνει.

Η γιαγιά μας η καλή
φτιάχνει μια Σαρακοστή.
Βάζει αλάτι στο ζυμάρι
και τιμά το μετρητάρι.