Η Τεργέστη -Trieste στα Ιταλικά αρχόντισσα της Αδριατικής και πρώτο μεγάλο λιμάνι της,- είναι ολοζώντανο μνημείο νεότερης ιστορίας και επίκεντρο σημαντικών εξελίξεων (επίκεντρο του ξεσηκωμού των Ιταλών εναντίον των Αυστριακών). Αρχισε να χτίζεται το 177 π.Χ., ως φρούριο, και αργότερα ως κοινότητα, ενώ το μεγάλο λιμάνι -σήμερα κέντρο διεθνούς ναυτιλίας- άρχισε να κατασκευάζεται απ' τον Οκταβιανό Αύγουστο το 33 π.Χ. Στα τέλη του 13ου αιώνα, έφθασαν απ' την αντίπερα όχθη οι Βενετοί άρχοντες και τον 14ο αιώνα οι Αυστριακοί, οι οποίοι μπήκαν ως ελευθερωτές το 1382, αλλά τελικά καλοβολεύτηκαν εκεί 500 χρόνια.
Στα χρόνια αυτά, όταν το λιμάνι έγινε το μεγαλύτερο της Αυστροουγγαρίας, εναλλάσσονταν περίοδοι με δημιουργική διάθεση και άλλες πιο δύσκολες και πιεστικές, που οδήγησαν βέβαια στην εξέγερση του 1848, όπως και αλλού στην Ευρώπη.
Στα χρόνια αυτά, όταν το λιμάνι έγινε το μεγαλύτερο της Αυστροουγγαρίας, εναλλάσσονταν περίοδοι με δημιουργική διάθεση και άλλες πιο δύσκολες και πιεστικές, που οδήγησαν βέβαια στην εξέγερση του 1848, όπως και αλλού στην Ευρώπη.
Η Τεργέστη, κατά μεγάλο μέρος, είναι κυρίως δικό τους δημιούργημα, όπως βέβαια και έργο μεγάλων Ιταλών αρχιτεκτόνων και καλλιτεχνών. Ειδικά η παρουσία της μεγάλης αυτοκράτειρας Μαρίας Τερέζας της Αυστρίας, επί ημερών της οποίας -μέσα του 18ου αιώνα- έγιναν σπουδαία έργα, ήταν πολύ έντονη! Την περίοδο εκείνη, γαλαζοαίματοι πήγαιναν κι έρχονταν, ανάκτορα και επαύλεις χτίζονταν, όπως θα δείτε. Επικρατούσε κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα, που θύμιζε περισσότερο πρωτεύουσα κεντρικής Ευρώπης και, πολύ λιγότερο έως καθόλου, ιταλική επαρχία.
Παράλληλα, η ελληνική κοινότητα, η πλέον πολυάριθμη και η πιο δυναμική μετά την εβραϊκή, είχε αρχίσει να εξαπλώνεται. Η εγκατάσταση των Ελλήνων εδώ χρονολογείται απ' τις αρχές του 18ου αιώνα. Απ' τα Επτάνησα οι πρώτοι. Απ' τα νησιά του Αιγαίου, την Πελοπόννησο και την Ηπειρο οι επόμενοι. Είναι σημαντικό να πούμε ότι τις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης, οι Ελληνες έφθαναν τους 1.075, ενώ πέντε χρόνια αργότερα, ο αριθμός αυτός είχε διπλασιαστεί. Αντρες χωρίς οικογένεια αρχικά οι περισσότεροι, που έρχονταν εδώ για εμπορικούς λόγους, αλλά και πρόσφυγες από επαναστατημένες περιοχές της Ελλάδας. Το 1782, δημιουργείται ολόκληρη αυτοτελής κοινότητα! Οι εκκλησίες της Αγίας Τριάδος και του Αγίου Νικολάου, που θεμελιώθηκε τον Απρίλιο του 1786, αποτελούν σύμβολα οικονομικής ευμάρειας και δύναμης. Και βέβαια, ας μην ξεχνάμε το μείζον: τον κύκλο των «Φιλικών» γύρω απ' τον Ρήγα Φεραίο που έδρασε εκεί, πριν και καθ' όλη τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, με πρωτεργάτη τον Χιώτη έμπορο Αντ. Κορωνιό. Η πόλη υπήρξε ορμητήριο του Λάμπρου Κατσώνη, ο οποίος, με τη βοήθεια των εκεί Ελλήνων, αγόρασε τη φρεγάτα «Αθηνά της Αρκτου» με την οποία, επικεφαλής στολίσκου, πραγματοποίησε επιχειρήσεις στις ελληνικές θάλασσες. Πολλά σήμερα εκεί μαρτυρούν το πέρασμά τους, όπως η έδρα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, που επελέγη να βρίσκεται στην Τεργέστη, λόγω της ιστορικής σχέσης της με τον Ελληνισμό.
Οποιος έρχεται οδικώς ή με τρένο εδώ, δεν μπορεί να μην εκπλαγεί απ' τη μεσογειακή ακτογραμμή της. Το μικρό χωριό του Duino, πολύ κοντά στην Τεργέστη, αναπόσπαστα δεμένο με την ιστορία της, θα σας γοητεύσει με το μεσαιωνικό κάστρο. Εδώ φιλοξενήθηκαν κατά διαστήματα μεγάλες προσωπικότητες, όπως η Ελισάβετ της Αυστρίας, ο Γιόζεφ Στράους, ο Φραντς Λιστ, ο Μαρκ Τουέιν, ο Τζέιμς Τζόις. Περίπου έξι χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Τεργέστης, θα δείτε το Castello του Miramare, το οποίο κατασκευάστηκε απ' τον δούκα Μαξιμιλιανό της Αυστρίας, αδελφό του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ της Αυστρίας. Χτισμένο μεταξύ 1856 και 1860, δεσπόζει στον κόλπο της Τεργέστης και γύρω του, στο ύψωμα και κατά μήκος του παραλιακού τμήματος, η WWF δημιούργησε ένα υποδειγματικό πάρκο, έκτασης 30 εκταρίων, προστατεύοντας έτσι τον γύρω χώρο.ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Και ξαφνικά, απ' το μεσογειακό περιβάλλον της Αδριατικής μπαίνεις σε μια χλιδάτη πόλη με μεγαλεπήβολα νεοκλασικού τύπου κτίρια - ιδιοκτησίας πλούσιων εμπόρων και ναυτικών κυρίως του 19ου αιώνα- με πλατείες, θέατρα, μουσεία και σε πιάνει δέος. Μια ολοζώντανη πόλη και σήμερα, με το πιο ωραίο κομμάτι της ανάμεσα στις δύο κεντρικές πλατείες: την Piazza del' Unita και την Piazza della Liberta. Η δημιουργία σύγχρονου και ελεύθερου λιμανιού στις δύο άκρες του παραλιακού τμήματος δημιούργησε και τις προϋποθέσεις μιας τεράστιας ανάπτυξης.
Ο σχεδιασμός της πανέμορφης Piazza del' Unita κοντά στην Corso d' Italia, της μεγαλύτερης ανοικτού τύπου πλατείας της Ιταλίας στραμμένης προς την Αδριατική, έγινε το 1878, όταν χτιζόταν ο μεγάλος σιδηροδρομικός σταθμός, που συνέβαλε κι αυτός απ' τη μεριά του στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης. Είναι η καρδιά της πόλης και τμήμα του Borgo Teresiano, από το όνομα της αυτοκράτειρας Μαρίας Τερέζας της Αυστρίας, με απίστευτα κτίρια και ιστορικά καφέ: το Δημαρχείο στο κέντρο, το Palazzo del Governo στη μία μεριά, το πανέμορφο ξενοδοχείο Duchi d'Aosta και το Palazzo della Regione στην άλλη.
Η ελληνική εκκλησία της Τεργέστης, ο Αγιος Νικόλαος, είναι το σημείο όπου συνέλαβαν τον Ρήγα Φεραίο και τους συντρόφους του, την 1η Δεκεμβρίου 1797, και τον παρέδωσαν στους Τούρκους του Βελιγραδίου. Πιο κάτω, το ονομαζόμενο Canal Grande, μεγάλο κανάλι όπως λέγεται, μια μικρή, στην πραγματικότητα, εσοχή θάλασσας μ' ένα μικρό απάνεμο αγκυροβόλιο μικρών σκαφών και μια υπέροχη πλατεία μπρος, αποτελεί το βορειότερο άκρο του λιμανιού. Δίπλα, ο ναός του Αγίου Αντωνίου, ο μεγαλύτερος της Τεργέστης, δημιούργημα του περίφημου Πιέτρο Nobile. Πολύ κοντά, οι σερβοορθόδοξες εκκλησίες του Αγίου Σπυρίδωνα και της Αγίας Τριάδος, με Ελληνες και Σέρβους που βρέθηκαν εδώ απ' τις αρχές του 17ου αιώνα.Η παρουσία του Giuseppe Verdi -αν και δεν καταγόταν απ' την Τεργέστη- είναι παντού ορατή: Τόσο στο μνημείο της Piazza San Giovanni του 1961, όσο και στην Piazza Verdi, όπου ορθώνεται το μεγαλεπήβολο θέατρο, αφιερωμένο στη μνήμη του μεγάλου συνθέτη -και «ψυχής» της επαναστατημένης τότε Ιταλίας- που αποδίδεται στον Matteo Perth, δημιουργό της Σκάλας του Μιλάνου.
Το Tergesteo είναι ένα υπέροχο κτίριο με καμάρες, γκαλερί, καταστήματα και καφέ. Εκεί κοντά στη Via Donizetti θα βρείτε το επίσης ιστορικότατο Caf? San Marco, χτισμένο το 1914, σημείο συνάντησης των επαναστατημένων Ιταλών και σήμερα ένα από τα «must» της Τεργέστης. Από ατμοσφαιρικά στέκια, με γούστο φτιαγμένα, αυτή η πόλη ποτέ δεν στερήθηκε.
Και βέβαια, μια βόλτα ώς την παλιά αυστριακή γειτονιά του κάστρου και του μητροπολιτικού ναού του Σαν Τζιούστο, πολιούχου της πόλης της Τεργέστης, επιβάλλεται γιατί, εκτός από την καταπληκτική βασιλική του 1400 και το μεσαιωνικό κάστρο, έχει εξαιρετική θέα και σημαντικές τοιχογραφίες από μαθητές του Τζιότο, που εξιστορούν την ιστορία του Σαν Τζιούστο.• Το Ρωμαϊκό Θέατρο, κτίσμα εντυπωσιακό του 1ου - 2ου αιώνα μ.Χ.
• Το Civico Museo Teatrale Carlo Schmidl, στη Via Rossini, ανακτορικού τύπου κτίριο, στεγάζει την ιστορία του θεάτρου και της μουσικής του 18ου και 19ου αιώνα, με μια συλλογή ιστορικών οργάνων και υπογραφών από κορυφαίους μουσικούς.
• Το Museo James Joyce.
• Το Civico Museo di Storia di Arte. Το ιστορικό και αρχαιολογικό μουσείο της Τεργέστης, με ρωμαϊκά, ελληνικά και αιγυπτιακά εκθέματα.
• Το Civico Museo del Castello di St. Giusto. Η μεσαιωνική μεριά των ευρημάτων.
• Το Civico Museo Sartorio. Μια αστική έπαυλις του 18ου αιώνα, εμπνευσμένη απ' την αρχιτεκτονική του Παλάντιο. Μέσα, μια εντυπωσιακή συλλογή αντικειμένων εφαρμοσμένης τέχνης και κοσμήματα.
• Το Civico Museo Revoltera Galleria d' Arte Moderna. Εξαιρετική έπαυλις του 1852 - 1859, που μεταφέρει τον παλμό του 19ου αιώνα και αρχών του 20ού. Με ωραιότατους πίνακες της περιόδου αυτής, αντικείμενα και έπιπλα.
• Το Museo della Foudazione Giovanni Scaramanga. Το σπίτι -μουσείο σήμερα- του Ελληνα προύχοντα και δωρητή Giovanni Scaramanga.
• Το Civico Museo del Mare. Η συλλογή ναυτικών αντικειμένων με μακέτες παλιών σκαφών.
ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ
Aεροπορικώς με την Alitalia (τηλ.: 210-99.88.888, 801 11 50055 ), με ενδιάμεσο σταθμό τη Ρώμη. Μια μέση τιμή εισιτηρίου είναι τα 350 ευρώ κατ' άτομο, με φόρους μετ' επιστροφής, ενώ πρέπει να γνωρίζετε ότι το αεροδρόμιο Friuli - Venezia Giulia βρίσκεται 33 χλμ. βορειοδυτικά της Τεργέστης.
Με πλοίο: Με την ΑΝΕΚ (τηλ.: 210-41.97.430) ή τις Μινωικές Γραμμές (τηλ.: 210-41.45.700, 801 11 75000), μέσω Βενετίας και έπειτα οδικώς μέσω του αυτοκινητόδρομου Α4. Πρόκειται για μια ευθεία γραμμή, που θα σας πάρει λίγο χρόνο μόνο να βρείτε! Κόστος: από 380 ευρώ έως 492 ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς του αυτοκινήτου. Εναλλακτικά, από τη Βενετία μπορείτε να φτάσετε στην Τεργέστη με τρένο. Η διάρκεια του ταξιδιού είναι μόλις 2 ώρες και το κόστος του από 8,50 έως 13,50 ευρώ.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Hotel duchy d' Aosta 4*: Απ' τα καλύτερα και πιο παραδοσιακά. Ακόμη κι αν δεν μείνετε, πηγαίνετε να το δείτε, πάνω στην εκπληκτική Piazza del Unita. Από 270 ευρώ (www.grandhotelduchidaosta.com)
Hotel James Joyce 4*: Μικρό, ατμοσφαιρικό ξενοδοχείο 12 δωματίων σε ένα ανακαινισμένο κτίριο του 18ου αιώνα, στο κέντρο της πόλης. Από 80 ευρώ το δίκλινο (www.hoteljamesjoyce.com)
Grey hotel Maria Theresia 5*: Εξαιρετικό, στην περιοχή Barcola, 5 λεπτά απ' το κέντρο. Από 105 ευρώ το δίκλινο.
Filoxenia 3*: Πολύ κεντρικό το ελληνικό ξενοδοχείο της Τεργέστης, πίσω απ' την ελληνική εκκλησία. Από 70 ευρώ.
Albergo Alla Posta: Στην Piazza Oberdau. Ενα πολύ στυλάτο ξενοδοχείο, που συνδυάζει το παλιό με το καινούργιο. Πινελιές ντιζάιν, απ' τον Philippe Starck. Από 110 ευρώ (www.albergopostatrieste.it)
Hotel Colombia 4*: Μοντέρνο ξενοδοχείο σε αναπαλαιωμένο κτίριο, 2 βήματα απ' τον σιδηροδρομικό σταθμό. Από 90 ευρώ.
Hotel Roma 3*: Στο κέντρο της Τεργέστης, αυτό το ξενοδοχείο υποδεχόταν για έναν αιώνα τώρα τους κορυφαίους του πνεύματος και της τέχνης.
ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ
• Caffe San Marco, εξαιρετικό απλώς.• Caffe Tommaseo, από τα ιστορικότερα του 1830, με ατμόσφαιρα μπελ επόκ.
• Caffe degli Specchi, στην Piazza del Unita του 1839. Πολύ όμορφο και με μεγάλη ποικιλία καφέδων.
• Η Pasticceria Pirona, με πολύ καλό κέικ. Στέκι του James Joyce.
• La Bomboneria, για το καλύτερο παγωτό της πόλης.
• Buffet Da Siora Rosa, απ' τα παλιότερα και καλύτερα στέκια, με παραδοσιακά πιάτα.
