Η ζωή του Έλληνα των τέλειων υπολογισμών: Κων/νος Καραθεοδωρής

To κερί αναβόσβηνε πάνω από το μουντζουρωμένο χαρτί από σχέδια, γραμμές, κύκλους, σύμβολα... Οι οφθαλμοί ενός ηλικιωμένου άντρα κολλημένοι πάνω στο χαρτί, ενώ τα δάχτυλά του χτυπούσαν ρυθμικά τη μύτη της πένας πάνω στο τραπέζι. Το βλέμμα του, πότε στο χαρτί πότε στον τοίχο απέναντι συλλογιζόταν, δημιουργούσε το μυαλό του νέα προβλήματα και αμέσως προέβαινε το ίδιο σε μία λύση... Το δεξί του χέρι ασυναίσθητα άνοιξε το συρτάρι του γραφείου του. Άρχισε να βγάζει από μέσα αναμνήσεις, φωτογραφίες, αφιερώσεις... Όλη του η ζωή περνούσε μπροστά από τα μάτια του... 

Η μητέρα του, Δέσποινα πέθανε όταν ήταν μόλις έξι ετών και ο ίδιος ανατράφηκε από την γιαγιά του, Ευθαλία Πετροκόκκινου.

  Τη φωτογραφία αυτή το χέρι του κρατούσε επί ώρα.. Θυμόταν τότε, τα παιδικά του χρόνια στις Βρυξέλλες, όπου ο πατέρας του ήταν πρέσβης της Υψηλής Πύλης από το 1875. Έπειτα το σχολείο του , τις σπουδές του, την χρονιά στην Σμύρνη.Ο Βενιζέλος τον καλεί στο σπίτι του και με ζωηρότητα και πολλή χαρά κουνώντας το δείκτη του δεξιού χεριού λέγει: «Θα πάτε εις την Σμύρνην, θα σας παράσχουν όλας τας ευκολίας, το έργο σας είναι σπουδαίον, η Ελλάς πρέπει εκπολιτίσει τη Μ. Ασία». Τον ξεριζωμό θυμόταν ακόμα, τα λόγια του Θ. Δανιηλίδη μες στη βάρκα να τσιρίζει απευθυνόμενος σε αυτόν, "Τρέχα, αλλιώς δε θα σωθείς" κι εκείνος δακρυσμένος προχωρούσε κουβαλώντας πράγματα να διασώσει από εκείνο το πανεπιστήμιο που σε εκείνον χρωστούσε πολλά, εκείνο στη Σμύρνη... Ήταν δύσκολο, πολύ δύσκολο αλλά ποτέ δεν το 'χε μετανιώσει... Η μνήμη του μεταφέρθηκε τώρα στο εξωτερικό, την ανάδειξή του εκεί, την άνοδό του... Από την Ευρώπη στην Αμερική, στα περισσότερα πανεπιστήμια του κόσμου δίδαξε. Σε όλα τα Πανεπιστήμια τον υποδέχονταν με μεγάλο ενθουσιασμό. Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας του επικρατούσε δέος και νεκρική σιγή. Στο διεθνές Μαθηματικό συνέδριο της Ν. Υόρκης του δίδεται η τιμητική προεδρία. Και μετά πάλι ο Ελ. Βενιζέλος τον καλεί στην Ελλάδα το 1928 Παρότι ο συνάδελφός του και φίλος καθηγητήςSommerfeld θα τον συμβουλέψει να «μη βάλει ξανά στο κεφάλι του στέφανο εξ ακανθών για την Ελλάδα», ο θερμός πατριώτης λάτρης του αρχαίου Ελληνικού ιδεώδους και οραματιστής της μεγάλης ένδοξης Ελλάδας δε μπορούσε να μη θέσει εαυτόν εις την διάθεσή της. Στα επόμενα 2 χρόνια εργάζεται ως Κυβερνητικός επίτροπος με βαθμό πρυτάνεως για την οργάνωση των πανεπιστημίων Αθηνών – Θεσ/κης. Μ’ αυτό τον κανονισμό τα πανεπιστήμια λειτούργησαν επί 50 χρόνια έως το 1982. Η Ελλάδα που με τόσο ενθουσιασμό εκάλεσε τον Κ. Καραθεοδωρή με τρόπο απογοητευτικό και με έγγραφο που έφερε την υπογραφή γραμματέως γ΄ τάξης τον παύει από τη θέση αυτή. Έτσι επιστρέφει στην έδρα του στο Μόναχο συνεχίζοντας ταυτόχρονα το συγγραφικό του έργο. Εν τω μεταξύ τον καλούν να διδάξει στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου.  Μετά από πολλές περιπλανήσεις επιστρέφει εκεί που βρίσκεται τώρα. Το σώμα του γυρνά δεξιά και αριστερά, αναλύοντας τον περιβάλλοντα χώρο, τίποτα δεν είχε αλλάξει από πριν. Η σκέψη του όμως είχε κατακλυστεί από αναμνήσεις. Άνοιξε το συρτάρι πιο πολύ, το χέρι του ψαχούλευε τα χαρτιά στο εσωτερικό του και τις φωτογραφίες. Ηταν πολλά μα το καθένα για κείνον άξιζε όσο ολάκερη η ζωή του.

1883,ο Καραθεοδωρής σε ηλικία 9 ετών

Με τον πατέρα του αφού επέστρεψε από Αίγυπτο

Η είσοδος στο Πανεπιστήμιο Σμύρνης.(1921)

 Το χέρι σταμάτησε να ψάχνει, το πρόσωπό του ηρέμησε και μια σπίθα χαμόγελου απλώθηκε στα χείλη, ήταν ακόμα εκεί, ένα σημείωμα των μαθητών του της Γοτίγγης , ενώ έφευγε για το Βερολίνο. Διάβασε προσεκτικά τους στίχους και το πρόσωπο του έδειχνε ότι το απολάμβανε...  

Ο καθηγητής Καραθεοδωρής

φεύγει για το Βερολίνο:

κι αν εδώ δεν ήτανε Γοτίγγη,

θα τραβούσαμε και μεις για κει.

 Όμως, αχ τις διαμέσους,

τις ακρότατες επίσης

αν ο Cara θα ΄χει φύγει,

ποιος θα μας τις ζωγραφίζει…

Κι αν αντί για τον Cara

πάρει ένας άλλος τη θέση,

ακόμα κι αν αυτός είναι ο Hecke ,

υποκατάστατο μόνο είναι του Cara .

 Και στον Cara μας,

του ευχόμαστε καλή τύχη,

αν το Βερολίνο δεν αρέσει,

ας γυρίσει πίσω σε μας.

Τοποθέτησε το χαρτί δεξιά του και συνέχισε να ψάχνει... Σημειώματα από εργασίες του, φωτογραφίες οικογενείας, στιγμές δικές του μοναδικές. Μα να και μία αφιέρωση, ένα γράμμα του φίλου του Φυσικού Albert βρέθηκε, τον ευχαριστούσε... 6η Σεπτεμβρίου, 1912....Μεταξύ άλλων του έλεγε...

Η οικία του στη συνοικία Rauch  στο  Μόναχο

Βερολίνο Κυριακή«Αγαπητέ κύριε συνάδελφε, βρίσκω θαυμάσιο τον υπολογισμό σας... Θα έπρεπε να δημοσιεύσετε τη θεωρία σε αυτή τη μορφή στα Χρονικά της Φυσικής, καθόσον οι φυσικοί κατά κανόνα αγνοούν αυτό το αντικείμενο, όπως κι εγώ άλλωστε. Με το γράμμα μου θα πρέπει να σας φαίνομαι σαν τον Βερολινέζο που μόλις ανακάλυψε το Crunewald* και αναρωτιέται αν ζούσαν εκεί άνθρωποι πιο πριν. Αν θέλετε να μπείτε στον κόπο να μου εκθέσετε επιπλέον και τους κανονικούς μετασχηματισμούς, θα βρείτε σε μένα έναν ευγνώμονα και ευσυνείδητο ακροατή. Αν, όμως, λύσετε το πρόβλημα των κλειστών γραμμών του χρόνου, θα σταθώ μπροστά σας με σταυρωμένα χέρια... Πίσω από αυτό το ζήτημα κρύβεται κάτι που είναι αντάξιο του ιδρώτα των αρίστων  

Τους καλύτερους χαιρετισμούς,

Αλμπερτ Αϊνστάιν ».

( * Το Grunewald ήταν φημισμένο προάστιο του Βερολίνου με πολυτελέστατες βίλες).
Μια σχέση στενή, ανθρώπινη, χωρίς ανταγωνισμούς και συγκρούσεις, που «γέννησε» τη θεωρία της σχετικότητας, τον γνωστό αυτό τύπο (ακόμα και σε αυτούς που δεν ασχολούνται με τα μαθηματικά) Ε=ΜC2. Και όχι βέβαια μόνον! 

Εκείνη η σκέψη του τον έφερνε συνεχώς μπροστά του, το συνεργάτη του, την έρευνά τους, το αποτέλεσμα! 

Το κεφάλι του πλέον ακούνητο με το βλέμμα καρφωμένο στον απέναντι τοίχο έβλεπε ταινία, μια προβολή γνωστή και διόλου λησμονημένη την ταινία της ζωής του. Εκείνοι οι ήρωες της κρυμμένοι στο πλαίσιο των σκιών μα τόσο ευδιάκριτοι, τόσο αγαπημένοι... Σκεφτόταν κι το μυαλό του ολοένα και περισσότερα μνημονευόταν...! Ήταν εκεί παντού, τον γυρνούσαν ευχάριστες και δυσάρεστες αναμνήσεις, ήταν εκεί οι κόποι μιας ολόκληρης ζωής μπροστά του, που τώρα ανταμείβονταν...Αλλά εκείνος έγραφε ακόμα σχέδια, αποδείξεις, μαθηματικές θεωρίες. Ήταν εκεί.... 

Η γυναίκα του Ευφροσύνη την ημέρα του γάμου τους , 

Κωσταντινούπολη 1908

" Κωνσταντίνε, το τσάι σου είναι έτοιμο, έλα" τη σιωπή του δωματίου διέκοψε μια γυναικεία φωνή.... "Ναι, Φροσύνη " Αποκρίθηκε εκείνος... Έσπρωξε την καρέκλα ελαφρώς προς τα πίσω, κάνοντας να ακουστεί ο συρτός θόρυβος...

Τα παιδιά του , Στέφανος και Δέσποινα 

 Σηκώθηκε και έστρεψε το κεφάλι του προς τα πίσω κάποιες οικογενειακές φωτογραφίες των παιδιών και της γυναίκας του, συντρόφευαν το ημερολόγιό. 13/9/1950. Έκλεινε 77 έτη και είχε τα πολυπόθητα γενέθλιά του.   

Πηγή: ΕΥ-ΛΕΓΕΙΝ