Η πρόπολη είναι κολλώδης ουσία, που
παράγουν οι μέλισσες, η οποία προκύπτει από την συλλογή ρητινωδών εκκρίσεων από
τους φλοιούς φυτών, και την εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και άλλες
ουσίες. Η πρόπολη χρησιμοποιείται από τις μέλισσες για να στεγανοποιήσουν και να απολυμαίνουν το εσωτερικό της κυψέλης
Φυσικές ιδιότητες.
Το χρώμα της
πρόπολης ποικίλει από κίτρινο-πράσινο,
πορτοκαλο-πράσινο
μέχρι καστανό και σκούρο καφέ, και εξαρτάται από το φυτό προέλευσής της, από
τις προσμείξεις κεριού και γύρης αλλά και από τον χρόνο παραμονής της στην
κυψέλη. Σε χαμηλές θερμοκρασίες μικρότερες από 15° C η πρόπολη είναι
υαλοποιημένη και άρα ιδιαίτερα σκληρή. Σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες από 30° C
αρχίζει και αποκτάει πλαστικότητα και μετατρέπεται αυξητικά σε κολλώδη ουσία.
Τυπικά, η πρόπολη λιώνει στους 60-70° C και έχει πυκνότητα περίπου 1,12gr/ml.
Είναι εντελώς αδιάλυτη στο νερό και διαλύεται στην αιθυλική αλκοόλη, στην
γλυκόλη και σε άλλους οργανικούς διαλύτες.
Χημική
Σύσταση
Η χημική
σύσταση της πρόπολης όπως και οι φυσικές της ιδιότητες εξαρτάται άμεσα από την
χλωρίδα της κάθε περιοχής, καθώς διαφορετικά φυτά δίνουν και διαφορετικές
δυνατότητες στις μέλισσες για συλλογή ρητινωδών εκκρίσεων. Η χημική της σύσταση
είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη καθώς σε αυτήν έχουν ανιχνευθεί περισσότερες από 300
χημικές ενώσεις. Αποτελείται κυρίως από ρητίνη (50%), κερί (30%), αιθέρια έλαια
(10%), γύρη (5%). Τα υπόλοιπα συστατικά της είναι αρωματικές ουσίες, ζάχαρα,
βάλσαμα, τερπένεια, αλειφατικά οξέα και οι εστέρες τους, φλαβόνες, ανόργανες
ουσίες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και άλλα γνωστά και άγνωστα συστατικά.
Οι
θεραπευτικές ιδιότητες της πρόπολης ήταν γνωστές από την αρχαιότητα, κατά τη
διάρκεια της οποίας αναφερόταν και ως «μαύρο κερί». Λαοί οι οποίοι ευδοκίμησαν
στα παράλια της Μεσογείου χρησιμοποιούσαν την πρόπολη ως φάρμακο, καθώς είχαν
διαπιστώσει την αντιφλεγμονώδη δράση της. Ο Ιπποκράτης την σύστηνε για την
επάλειψη ελκών και εγκαυμάτων. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες στις εκστρατείες τους
είχαν πάντα στις αποσκευές τους πρόπολη, ενώ οι Αιγύπτιοι την χρησιμοποιούσαν
για την ταρίχευση των νεκρών. Σήμερα η πρόπολη χρησιμοποιείται ευρέως ως
φάρμακο, είτε ως αυτούσιο σκεύασμα, είτε ως συστατικό άλλων σκευασμάτων. Οι
κυριότερες ερευνητικά τεκμηριωμένες ιδιότητες της πρόπολης είναι:
Αντιφλεγμονώδης
δράση
Διεγείρει
την κινητικότητα των μακροφάγων κυττάρων του ανοσοποιητικού και καταστέλλει
κάποια ένζυμα, τα οποία επιτρέπουν σε μια φλεγμονή να αναπτυχθεί.
Η
ΑΝΤΙΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ
Η
πρόπολη καλύπτει μεγάλο φάσμα βακτηρίων, Η παράλληλη χορήγηση της με
αντιβιοτικά μειώνει τις βλάβες που προκαλούν αυτά στον οργανισμό. Η πρόπολη δρα
στο σταφυλόκοκκο, στον στρεπτόκοκκο, που είναι υπεύθυνοι για τις μολύνσεις της
στοματικής κοιλότητας. Το σιναμικό οξύ, ορισμένα αρωματικά συστατικά και πολλά
φλαβονοειδή είναι ουσίες εξ’ αιτίας των οποίων η πρόπολη δρα σαν αντιβακτηριακό
μέσο. Ιάπωνες ερευνητές απέδειξαν ότι η πρόπολη αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό
των βακτηριδίων. (ΧΗΝΟΥ)
ΑΝΤΙΙΟΙΚΗ
ΔΡΑΣΗ
Η δράση
της πρόπολης κατά των ιών είναι επίσης πολύ σημαντική, και τα φλαβονοειδή που
περιέχει είναι επίσης υπεύθυνα γ’ αυτήν. Η δράση της κατά των ιών του τύπου
έρπη, και των αδενο-ιών έχει πλήρως επεξηγηθεί. Άλλα συστατικά, όπως οι εστέρες
και το καφεϊκό οξύ εμπλέκονται στη δράση της πρόπολης ενάντια σους ιούς. Τέλος
η πρόπολη δρα προφυλακτικά στη γρίπη, ηπατίτιδα Β και έρπη ζωστήρα.
ΑΝΤΙΜΥΚΗΤΙΑΚΗ
ΔΡΑΣΗ
Η
πρόπολη αποδεικνύεται αποτελεσματική εναντίον των επιθέσεων των παθογόνων
μυκήτων στην επιδερμίδα. Στη δερματολογία και στην κοσμητολογία εξασφαλίζει τη
λάμψη και την στιλπνότητα του δέρματος μειώνοντας τα candida και microsporum.
Ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα και παράγει μεγάλο αριθμό μακροφάγων,
απαραιτήτων για την εξολόθρευση των μυκήτων και των βακτηρίων.
ΕΠΟΥΛΩΤΙΚΗ
ΔΡΑΣΗ
Η
πρόπολη επιτυγχάνει την επούλωση των κατεστραμμένων ιστών κυρίως χάρη στα
αιθέρια έλαια που περιέχει. Μελέτες έχουν αποδείξει την προστατευτική δράση της
πρόπολης στους ιστούς που έχουν εκτεθεί σε ραδιενέργεια. Ακόμη, η
αντιοξειδωτική δράση της πρόπολης χάρη στα φλαβονοειδή δεσμεύει τις ελεύθερες
ρίζες του οξυγόνου.
ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
ΔΡΑΣΗ
Οι
αναισθητικές ιδιότητες της οφείλονται στα πτητικά της έλαια (αιθέρια έλαια) και
συνιστάται για τοπική αναισθητική δράση (π.χ. τσιμπήματα εντόμων).
ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΙΤΙΚΗ
ΔΡΑΣΗ
Η
πρόπολη είναι αποτελεσματική στην καταπολέμηση των παρασίτων όπως τριχομονάδα,
τριπανόσωμα κλπ. Η δράση αυτή οφείλεται στην αναστολή της σύνθεσης της
πρωτείνης τους.
ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΩΝΟΔΗΣ
ΔΡΑΣΗ
Μια
πιθανή εξήγηση της δράσης αυτής της πρόπολης είναι η αναστολή της σύνθεσης της
προσταγλανδίνης, που είναι υπεύθυνη για την εκδήλωση της φλεγμονής.
http://www.agrocapital.gr