ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΖΑΒΕΛΛΑ
«Το ίντερνετ είναι το “καύσιμο” που θα πάει μπροστά τον τουρισμό»
«Δεν αρκούν πια ο ήλιος, η θάλασσα, τα βουνά και οι
εκκλησίες για να έρθουν οι τουρίστες».
Στην άλλη άκρη της γραμμής, στην Αυστραλία, όπου εδώ και ένα χρόνο έχει αναλάβει τη θέση της καθηγήτριας Τουρισμού στο Business School του University of South Australia, βρίσκεται η 39χρονη ερευνήτρια και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο
Πανεπιστήμιο Αιγαίου Μαριάννα Σιγάλα.
Με πολυετή εξειδίκευση στην εφαρμογή των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας στον Τουρισμό και στη Φιλοξενία και με έρευνες που έχουν βραβευτεί πολλές φορές σε διεθνή συνέδρια, η διακεκριμένη πανεπιστημιακός εξηγεί πώς οι νέες τεχνολογίες μπορούν να δώσουν ώθηση στο τουριστικό προϊόν της χώρας και προτείνει λύσεις και πρακτικές που θα κάνουν ανταγωνιστικούς τους ελληνικούς προορισμούς.
Στην άλλη άκρη της γραμμής, στην Αυστραλία, όπου εδώ και ένα χρόνο έχει αναλάβει τη θέση της καθηγήτριας Τουρισμού στο Business School του University of South Australia, βρίσκεται η 39χρονη ερευνήτρια και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο
Πανεπιστήμιο Αιγαίου Μαριάννα Σιγάλα.
Με πολυετή εξειδίκευση στην εφαρμογή των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας στον Τουρισμό και στη Φιλοξενία και με έρευνες που έχουν βραβευτεί πολλές φορές σε διεθνή συνέδρια, η διακεκριμένη πανεπιστημιακός εξηγεί πώς οι νέες τεχνολογίες μπορούν να δώσουν ώθηση στο τουριστικό προϊόν της χώρας και προτείνει λύσεις και πρακτικές που θα κάνουν ανταγωνιστικούς τους ελληνικούς προορισμούς.
Αξιοποιούν επαρκώς οι ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις τα εργαλεία της τεχνολογίας;
Στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες, παρατηρείται ένα
ψηφιακό χάσμα μεταξύ αποτελεσματικών και μη αποτελεσματικών επιχειρήσεων
αναφορικά με τη χρήση των νέων τεχνολογιών.
«Βαριά» χρήση των νέων τεχνολογιών κάνουν οι ιδιωτικές και μεγάλες επιχειρήσεις που ανήκουν συνήθως στους κλάδους των μεταφορών -αεροπορικές ή ναυτιλιακές εταιρείες-, σε αντίθεση με τις μικρές, οικογενειακές, τουριστικές επιχειρήσεις του κλάδου της εστίασης, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και τα μουσεία.
Βέβαια, υπάρχουν και εξαιρέσεις.
Μικρές επιχειρήσεις έχουν καταφέρει, ειδικά μέσω των social media, να αναπτύξουν στενές σχέσεις με τους πελάτες τους, να ενισχύσουν το εμπορικό τους σήμα, να αποκτήσουν διεθνή αναγνωρισιμότητα και, τελικά, να αποκομίσουν σημαντικά οικονομικά οφέλη.
Η έννοια του ψηφιακού χάσματος αφορά και τις online προσλήψεις προσωπικού ή το self check-in σε ξενοδοχεία.
Η ψηφιοποίηση αυτών των επιχειρησιακών λειτουργιών, στη χώρα μας, βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
«Βαριά» χρήση των νέων τεχνολογιών κάνουν οι ιδιωτικές και μεγάλες επιχειρήσεις που ανήκουν συνήθως στους κλάδους των μεταφορών -αεροπορικές ή ναυτιλιακές εταιρείες-, σε αντίθεση με τις μικρές, οικογενειακές, τουριστικές επιχειρήσεις του κλάδου της εστίασης, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και τα μουσεία.
Βέβαια, υπάρχουν και εξαιρέσεις.
Μικρές επιχειρήσεις έχουν καταφέρει, ειδικά μέσω των social media, να αναπτύξουν στενές σχέσεις με τους πελάτες τους, να ενισχύσουν το εμπορικό τους σήμα, να αποκτήσουν διεθνή αναγνωρισιμότητα και, τελικά, να αποκομίσουν σημαντικά οικονομικά οφέλη.
Η έννοια του ψηφιακού χάσματος αφορά και τις online προσλήψεις προσωπικού ή το self check-in σε ξενοδοχεία.
Η ψηφιοποίηση αυτών των επιχειρησιακών λειτουργιών, στη χώρα μας, βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Μπορεί το ίντερνετ να αποτελέσει «καύσιμο» για να πάνε μπροστά οι μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις;
Μια μικρομεσαία επιχείρηση που αξιοποιεί τα οφέλη των νέων
τεχνολογιών μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε πολλά κανάλια διανομής
-όπως είναι οι ηλεκτρονικοί μεσάζοντες, οι ιστοσελίδες προώθησης
προορισμών, τα google places, το Facebook, το Τwitter και το Ιnstagram-
και παράλληλα να υιοθετήσει διαφορετικούς τρόπους πώλησης των υπηρεσιών
της.
Μπορεί δηλαδή να πουλάει υπηρεσίες μέσω διαδικτυακών πλειστηριασμών και κουπονιών, να εφαρμόσει εκπτώσεις για κρατήσεις της τελευταίας στιγμής και μοντέλα όπως το «name your own price» μέσω της ιστοσελίδας priceline. Χρησιμοποιώντας πολλαπλά κανάλια διανομής και επιχειρησιακά μοντέλα πώλησης, μπορεί να μεγιστοποιήσει τα έσοδά της.
Μπορεί δηλαδή να πουλάει υπηρεσίες μέσω διαδικτυακών πλειστηριασμών και κουπονιών, να εφαρμόσει εκπτώσεις για κρατήσεις της τελευταίας στιγμής και μοντέλα όπως το «name your own price» μέσω της ιστοσελίδας priceline. Χρησιμοποιώντας πολλαπλά κανάλια διανομής και επιχειρησιακά μοντέλα πώλησης, μπορεί να μεγιστοποιήσει τα έσοδά της.
Οσα αναφέρετε προϋποθέτουν, βέβαια, ότι υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές και οι σωστές βάσεις.
Ναι, σίγουρα. Δυστυχώς, οι νέες τεχνολογίες δεν μπορούν να
επιλύσουν τα βασικά προβλήματα που επί χρόνια μαστίζουν το ελληνικό
τουριστικό προϊόν, όπως είναι οι ακριβές, μη αξιόπιστες και συχνά
ανύπαρκτες μεταφορές. Ούτε δίνουν λύση στο πρόβλημα των απαξιωμένων και
μη επανδρωμένων νοσοκομείων που βρίσκονται ακόμη και σε δημοφιλείς
προορισμούς, όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος. Επιπλέον, η πολιτεία έχει
παραμελήσει την ανάδειξη αθλητικών ή πολιτιστικών γεγονότων, όπως τα
πανηγύρια, που θα μπορούσαν να προσελκύσουν πολύ κόσμο.
Χωρίς όλα αυτά, δεν ταξιδεύουν οι τουρίστες, όσο ανταγωνιστικά ή φθηνά και αν προβάλλεται το τουριστικό προϊόν σε μια ιστοσελίδα.
Χωρίς όλα αυτά, δεν ταξιδεύουν οι τουρίστες, όσο ανταγωνιστικά ή φθηνά και αν προβάλλεται το τουριστικό προϊόν σε μια ιστοσελίδα.
Σε ποιες online υπηρεσίες και παροχές υστερεί η Ελλάδα;
Με δεδομένο ότι ο διεθνής ταξιδιώτης πρώτα αποφασίζει σε
ποια χώρα θα ταξιδέψει και μετά σε ποια περιοχή και σε ποιο κατάλυμα θα
διαμείνει, οι online υπηρεσίες στις οποίες υστερεί η χώρα μας είναι η
ανάπτυξη και η λειτουργία Ηλεκτρονικών Συστημάτων Μάρκετινγκ και
Διαχείρισης Προορισμών (ΗΣΜΔΠ).
Σκοπός των ΗΣΜΔΠ είναι τόσο η διαδικτυακή και τεχνολογική προβολή και μάρκετινγκ όσο και η διαχείριση των τουριστικών πόρων ενός προορισμού, έτσι ώστε να ενημερώσουν και να πείσουν τον δυνητικό τουρίστα για ποιους λόγους και εμπειρίες πρέπει να επισκεφτεί και να επιλέξει την Ελλάδα για τις διακοπές του ή για την πραγματοποίηση επαγγελματικού ταξιδιού.
Εξίσου σημαντικές είναι οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες που υποστηρίζουν την παροχή τουριστικών πληροφοριών και αξιοποιούν πληροφορίες σχετικές με τους ταξιδιώτες.
Σκοπός των ΗΣΜΔΠ είναι τόσο η διαδικτυακή και τεχνολογική προβολή και μάρκετινγκ όσο και η διαχείριση των τουριστικών πόρων ενός προορισμού, έτσι ώστε να ενημερώσουν και να πείσουν τον δυνητικό τουρίστα για ποιους λόγους και εμπειρίες πρέπει να επισκεφτεί και να επιλέξει την Ελλάδα για τις διακοπές του ή για την πραγματοποίηση επαγγελματικού ταξιδιού.
Εξίσου σημαντικές είναι οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες που υποστηρίζουν την παροχή τουριστικών πληροφοριών και αξιοποιούν πληροφορίες σχετικές με τους ταξιδιώτες.
«Τουριστικές υπηρεσίες και τουριστικές εμπειρίες δεν είναι έννοιες ταυτόσημες.»
Υπάρχει χώρα που αξιοποιεί στο έπακρο τα εργαλεία της τεχνολογίας για να προωθήσει το τουριστικό προϊόν της;
Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει μια χώρα που να μπορεί να
χαρακτηριστεί πρότυπο για όλες τις τεχνολογικές εφαρμογές και υποδομές
της. Για παράδειγμα, η Μεγάλη Βρετανία έχει αναπτύξει πολύ καλά τα
Ηλεκτρονικά της Συστήματα Μάρκετινγκ και Διαχείρισης Προορισμών και η
Αυστραλία διαθέτει μια κεντρική βάση δεδομένων σε εθνικό επίπεδο για την
ψηφιοποίηση και την προβολή των τουριστικών πόρων, καθώς και για την
προβολή και τη διανομή των τουριστικών επιχειρήσεων της χώρας σε
διάφορους ηλεκτρονικούς μεσάζοντες.
Οι ιστοσελίδες πόλεων όπως η Βιέννη, η Κοπεγχάγη, το Αμστερνταμ αποτελούν ιστοσελίδες καλής πρακτικής για την προβολή πόλεων.
Οι ιστοσελίδες πόλεων όπως η Βιέννη, η Κοπεγχάγη, το Αμστερνταμ αποτελούν ιστοσελίδες καλής πρακτικής για την προβολή πόλεων.
Ποιά καινοτομία που πάντρεψε τουρισμό και τεχνολογία σάς εντυπωσίασε;
Οι τεχνολογικές πλατφόρμες ηλεκτρονικών αγορών. Είναι
εντυπωσιακό ότι έχουν επιφέρει επαναστατικές αλλαγές στην τουριστική
βιομηχανία, στις δομές της, στη λειτουργία και στους όρους του
παιχνιδιού, γιατί επιτρέπουν σε κάθε ιδιώτη και κάτοικο περιοχής να
«παράγει», να πωλεί και να διανέμει το δικό του τουριστικό προϊόν.
Για παράδειγμα με την Αirbnb, ο καθένας μας μπορεί να μετατραπεί σε ξενοδόχο, με το eatwithme ο καθένας μπορεί να γίνει εστιάτορας προσκαλώντας τουρίστες στο σπίτι του για σπιτικό φαγητό, με το uber ο καθένας μπορεί να γίνει ταξιτζής.
Τα μοντέλα αυτά επεκτείνονται σε κάθε τομέα και δραστηριότητα της τουριστικής βιομηχανίας και θα επιφέρουν τεράστιες νομοθετικές, οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και άλλες τεχνολογικές αλλαγές και εξελίξεις.
Για παράδειγμα με την Αirbnb, ο καθένας μας μπορεί να μετατραπεί σε ξενοδόχο, με το eatwithme ο καθένας μπορεί να γίνει εστιάτορας προσκαλώντας τουρίστες στο σπίτι του για σπιτικό φαγητό, με το uber ο καθένας μπορεί να γίνει ταξιτζής.
Τα μοντέλα αυτά επεκτείνονται σε κάθε τομέα και δραστηριότητα της τουριστικής βιομηχανίας και θα επιφέρουν τεράστιες νομοθετικές, οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και άλλες τεχνολογικές αλλαγές και εξελίξεις.
'Εχετε ασχοληθεί με τον βιωματικό τουρισμό. Εξηγήστε μας συνοπτικά τη σημασία του.
Τουριστικές υπηρεσίες και τουριστικές εμπειρίες δεν είναι
έννοιες ταυτόσημες.
Οι πρώτες αποσκοπούν κυρίως στην ικανοποίηση λειτουργικών αναγκών - όπως για παράδειγμα η ανάγκη διαμονής σε ένα ασφαλές και καθαρό δωμάτιο.
Μια τουριστική εμπειρία θα πρέπει να παρέχει βιωματικά στοιχεία. Για παράδειγμα, μια εμπειρία οινικού τουρισμού θα πρέπει να διεγείρει την οσφρητική αίσθηση, την οπτική εικόνα -με ξεναγήσεις σε αμπελώνες και κελάρια-, τη γεύση, την αφή και την ακοή - να αγγίξει ο τουρίστας τα σταφύλια και να ακούσει το θόρυβο στο πατητήρι.
Στα βιωματικά στοιχεία εντάσσονται επίσης το συναισθηματικό και το γνωσιακό κομμάτι, το lifestyle αλλά και το κοινωνικό κομμάτι - για παράδειγμα η δικτύωση του οινόφιλου ταξιδιώτη με άλλους που έχουν κοινά ενδιαφέροντα.
Οι τουρίστες δεν έρχονται πλέον στην Ελλάδα μόνο για τον ήλιο, τη θάλασσα, τα βουνά και τις εκκλησίες, αλλά και για τις άυλες αξίες, τις ιστορίες, τους μύθους και τα συναισθήματα που δημιουργούνται από το βίωμα και τη διάδραση.
Οι πρώτες αποσκοπούν κυρίως στην ικανοποίηση λειτουργικών αναγκών - όπως για παράδειγμα η ανάγκη διαμονής σε ένα ασφαλές και καθαρό δωμάτιο.
Μια τουριστική εμπειρία θα πρέπει να παρέχει βιωματικά στοιχεία. Για παράδειγμα, μια εμπειρία οινικού τουρισμού θα πρέπει να διεγείρει την οσφρητική αίσθηση, την οπτική εικόνα -με ξεναγήσεις σε αμπελώνες και κελάρια-, τη γεύση, την αφή και την ακοή - να αγγίξει ο τουρίστας τα σταφύλια και να ακούσει το θόρυβο στο πατητήρι.
Στα βιωματικά στοιχεία εντάσσονται επίσης το συναισθηματικό και το γνωσιακό κομμάτι, το lifestyle αλλά και το κοινωνικό κομμάτι - για παράδειγμα η δικτύωση του οινόφιλου ταξιδιώτη με άλλους που έχουν κοινά ενδιαφέροντα.
Οι τουρίστες δεν έρχονται πλέον στην Ελλάδα μόνο για τον ήλιο, τη θάλασσα, τα βουνά και τις εκκλησίες, αλλά και για τις άυλες αξίες, τις ιστορίες, τους μύθους και τα συναισθήματα που δημιουργούνται από το βίωμα και τη διάδραση.
Σε ποιους καινοτόμους τομείς τουρισμού θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί η Ελλάδα και πώς;
Ενας σημαντικός τομέας είναι ο τουρισμός υγείας, κυρίως
μέσω της αξιοποίησης των ιαματικών πηγών, των θεραπευτηρίων, των
ιατρικών κέντρων, των ιδιωτικών νοσοκομείων, των κέντρων αποκατάστασης
και των κέντρων θαλασσοθεραπείας.
Επίσης, θα μπορούσε να αναπτυχθεί ο αθλητικός τουρισμός, μέσω της αξιοποίησης των αθλητικών εγκαταστάσεων και των ορειβατικών μονοπατιών, αλλά και της δημιουργίας θαλάσσιων πάρκων καταδυτικού τουρισμού.
Επίσης, θα μπορούσε να αναπτυχθεί ο αθλητικός τουρισμός, μέσω της αξιοποίησης των αθλητικών εγκαταστάσεων και των ορειβατικών μονοπατιών, αλλά και της δημιουργίας θαλάσσιων πάρκων καταδυτικού τουρισμού.
Ποιες τρεις «εμπειρίες» θα συστήνατε σε έναν ξένο επισκέπτη;
Να επισκεφτεί το Μουσείο της Βεργίνας, για την άψογη
ερμηνεία του πολιτισμικού χώρου, παρά τους ελάχιστους τεχνολογικούς
πόρους.
Να περιηγηθεί σε διάφορα οινοποιεία στην Κρήτη και στη βόρεια Ελλάδα, ειδικά στο Αμύνταιο.
Και να αφεθεί στην ηρεμία, στη γαλήνη, στο απέραντο γαλάζιο και στην αυθεντική φιλοξενία των ντόπιων σε ένα νησί της άγονης γραμμής.
Να περιηγηθεί σε διάφορα οινοποιεία στην Κρήτη και στη βόρεια Ελλάδα, ειδικά στο Αμύνταιο.
Και να αφεθεί στην ηρεμία, στη γαλήνη, στο απέραντο γαλάζιο και στην αυθεντική φιλοξενία των ντόπιων σε ένα νησί της άγονης γραμμής.