Οι
σπίλοι, οι «ελιές» όπως τις λέει ο λαός, μπορεί να υπάρχουν κατά τη γέννηση ή
νεμφανιστούν τις πρώτες μέρες ζωής, οπότε ονομάζονται συγγενείς.
Μπορούν
όμως να εμφανιστούν σταδιακά και κατά την παιδική ή ενήλικη ζωή μας, οπότε
ονομάζονται επίκτητοι.
Σαφώς
η κληρονομικότητα επηρεάζει τον αριθμό και το είδος των σπίλων, αλλά είναι
επίσης γνωστό ότι και η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία προδιαθέτει στην
εμφάνιση περισσότερων σπίλων.
Συνήθως
ο κόσμος ανησυχεί για τις μεγάλες φουσκωτές ελιές, οι οποίες είναι στο χρώμα
του δέρματος ή πιο σκούρο, καφέ ή μαύρο, οι λεγόμενες κρεατοελιές. Αυτές συνήθως έχουν καλή πρόγνωση και ασήμαντο κίνδυνο
για μελάνωμα.
Μία
άλλη κατηγορία είναι τα θηλώματα, μισχωτές
δηλαδή βλάβες που εντοπίζονται στην περιοχή του λαιμού, στις μασχάλες, κάτω από
το στήθος και αλλού. Πρόκειται για καλοήθεις βλάβες που δεν ανήκουν στην
κατηγορία των σπίλων.
Πολλοί
ασθενείς ανησυχούν για τις «κόκκινες» ελιές που εμφανίζονται. Πρόκειται για κερασοειδή αιμαγγειώματα, κληρονομούμενες
καλοήθεις αγγειακές βλάβες που αποτελούν
μόνο αισθητικό πρόβλημα και θεραπεύονται με ειδικά αγγειακά laser.
Υπάρχει
επίσης η κατηγορία των σμηγματορροϊκών
υπερκερατώσεων. Είναι καφέ ή μαύρες βλάβες που προεξέχουν από το δέρμα,
εμφανίζονται συνήθως σε μεγαλύτερες ηλικίες και είναι κληρονομούμενες. Συχνά
τρίβονται ή ξεκολλά η επιφάνειά τους. Είναι καλοήθεις και αποτελούν μόνο
αισθητικό πρόβλημα.
Οι ελιές που πρέπει
να παρακολουθούμε είναι οι επίπεδες καφετί.
Προσέχουμε
πάντα το χρώμα, αν είναι ομοιόμορφο
ή αν έχει ποικιλία αποχρώσεων και αν άλλαξε.
Επίσης,
προσέχουμε το περίγραμμα της ελιάς,
αν είναι ομαλό ή ανώμαλο και αν είναι συμμετρική
και ομοιόμορφη η εμφάνισή της.
Εξετάζουμε
επειγόντως μία ελιά αν μεγαλώσει, αν γίνει επηρμένη, αν ματώσει, πονάει έχει
φαγούρα.
Μεγάλη
επαγρύπνηση πρέπει να έχουν οι ασθενείς οι οποίοι έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού
που πάσχει από μελάνωμα.
Τεχνολογία βοηθά τους δερματολόγους στην
αξιολόγηση και φωτογραφική καταγραφή των σπίλων κάθε ασθενούς. Αυτή η χαρτογράφηση βοηθά στην παρακολούθηση
τυχόν αλλαγών, ώστε να μπορούν να εντοπίσουν μελανώματα πολύ αρχικού σταδίου
και να τα θεραπεύσουν χειρουργικά 100%.
Είναι μεγάλη πλάνη
ότι αν πειράξουμε ένα σπίλο, μπορεί να πάθουμε μελάνωμα.
Από την Στρ. Ιατρό Ζωή Κ.