Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2011

Γιατί «τραγουδάει» ο πάγος στις μεγάλες λίμνες;

pagosΘυμίζει τραγούδι όταν οι λεπτές ρωγμές και σχισμές στον πάγο αρχίζουν να εμφανίζονται σε κάποιο σημείο και στη συνέχεια διαδίδονται σε όλη την παγωμένη επιφάνεια της λίμνης προκαλώντας δονήσεις. Όταν αυτές μετατραπούν σε ακουστικές δονήσεις στον αέρα ακούμε το «τραγούδι» του πάγου. Είναι σαν να στέκεσαι στις σιδηροδρομικές γραμμές ακούγοντας το τρένο που πλησιάζει.
Όταν οι σχισμές στον πάγο μεγαλώσουν, ο ήχος στην αρχή ακούγεται από μακριά, ενώ στη συνέχεια πλησιάζει με μεγάλη ταχύτητα.

Οι ρωγμές και σχισμές στον πάγο προκαλούνται για διάφορους λόγους. Σε γενικές γραμμές οφείλονται σε συσσώρευση πιέσεων και εντάσεων λόγω της κινητικότητας του πάγου, αντίστοιχη των τεκτονικών πιέσεων και εντάσεων που προκαλούνται από την κίνηση των τεκτονικών πλακών της Γης και που αντίστοιχα καταλήγουν σε σεισμική δραστηριότητα. Οι δονήσεις στον πάγο ή το τραγούδι της παγωμένης λίμνης θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ένα είδος «παγωμένου σεισμού».
Οι εντάσεις ενδέχεται να προκληθούν από τις αλλαγές της ατμοσφαιρικής πίεσης. Η αλλαγή της πίεσης του αέρα επιδρά στον πάγο. Όταν δε αυτός είναι σκληρός, προσαρμόζεται δημιουργώντας ρωγμές και σχίσματα. Σχισμές μπορεί να προκληθούν και λόγω των μεγάλων θερμοκρασιακών μεταβολών του αέρα.
Ο πάγος σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία (κρύος πάγος) καταλαμβάνει μικρότερο χώρο από τον πάγο σε λίγο υψηλότερη θερμοκρασία (ζεστός πάγος). Η πτώση της θερμοκρασίας προκαλεί τη συστολή του πάγου ο οποίος μαζεύεται δημιουργώντας ρωγμές και σχίσματα. Στις μεγάλες λίμνες οι σχισμές μπορεί να προκληθούν και από την παλίρροια. Πάντως, για να ακούσουμε το «τραγούδι» του πάγου, η λίμνη πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη.
Λίμνη με επιφάνεια κάτω από 10.000 τετραγωνικά μέτρα δεν προσφέρεται για «συμφωνική μουσική» καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις πολλά συστήματα ρωγμών και σχισμών αναπτύσσονται ταυτόχρονα.