Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011

Αν αφήσουμε φρούτα εκτεθειμένα για κάποιο καιρό, εμφανίζονται ξαφνικά μικρά, ενοχλητικά μυγάκια. Από τι προέρχονται αυτά τα μυγάκια;

Παλιότερα οι άνθρωποι πίστευαν πως οι αρουραίοι εμφανίζονταν ξαφνικά στα σκουπίδια με τη διαδικασία της αυτόματης γέννησης και ότι το ίδιο συνέβαινε με τις μύγες στο σάπιο κρέας και τα ακάρεα σε ξεχασμένα υπολείμματα φαγητού. Το φαινόμενο αυτό, που ονομάζεται επίσης αβιογένεση, αποτελούσε κατά τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξης των φυσικών επιστημών ένα απολύτως αποδεκτό πεδίο έρευνας,
για το οποίο μάλιστα πολλοί λόγιοι της εποχής έγραφαν μακροσκελή πονήματα.

Καθώς όμως τα μικροσκόπια βελτιώνονταν συνεχώς (βλ. και το άρθρο για τον Κάρολο Λινναίο στο τρέχον τεύχος), έγινε σαφές ότι τίποτε δεν μπορεί να προκύψει εκ του μηδενός. Οι αρουραίοι ξετρυπώνουν στη μέση της νύχτας, οι μύγες πετούν και αφήνουν τα αυγά τους στο κρέας –από τα οποία αναπτύσσονται προνύμφες και, στη συνέχεια, ενήλικες μύγες–, ενώ τα ακάρεα εμφανίζονται εκεί όπου άλλα, ενήλικα, ακάρεα έχουν γεννήσει τα αυγά τους.

Όταν κανείς βλέπει έξαφνα ένα φρούτο να περιτριγυρίζεται από μυγάκια, μπορεί κάλλιστα να μπει στον πειρασμό να πιστέψει στην αυτόματη γέννηση, αλλά καλύτερα θα είναι να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά. Τα μυγάκια των φρούτων –ή μύγες του ξιδιού– είναι τόσο μικροσκοπικά, που δύσκολα διακρίνουμε ένα από αυτά να κάθεται πάνω σε ένα ώριμο φρούτο, δελεασμένη από το άρωμά του. Το έντομο αφήνει τα αυγά του, και κατόπιν εξαφανίζεται.

Δεν αποκλείεται βέβαια να έχει αφήσει τα αυγά του στο φρούτο όταν αυτό βρισκόταν ακόμη στο καφάσι του μανάβη. Αυτό δεν μπορούμε να το δούμε –εκτός αν χρησιμοποιήσουμε μικροσκόπιο–, και μέσα σε λίγες μέρες το φρούτο μας είναι γεμάτο μυγάκια.