Σίγουρα γνωρίζετε ότι τα λαχανικά και τα λουλούδια στον κήπο, αλλά και τα λουλούδια και τα λαχανικά που έχετε σε γλάστρες χρειάζονται επιπλέον τροφή για να αναπτυχθούν.Πώς όμως διαλέγετε το κατάλληλο λίπασμα;
Πριν αγοράσετε λίπασμα σκεφτείτε τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Το λίπασμα θα χρησιμοποιηθεί στον κήπο ή για φυτά που είναι σε γλάστρες;
- Θέλετε ένα λίπασμα που θα δράσει γρήγορα ή κάποιο με αργή δράση;
- Τι σημαίνουν οι αριθμοί στη συσκευασία του λιπάσματος;
- Στο παρελθόν, έχετε χρησιμοποιήσει ξανά λίπασμα στον κήπο σας;
- Ένα γενικής χρήσης λίπασμα θα είναι κατάλληλο για τα φυτά σας;
Στην αγορά θα βρείτε μία μεγάλη ποικιλία από λιπάσματα. Θα πρέπει λοιπόν να έχετε κάποιες βασικές γνώσεις πριν βγείτε στην αγορά για ψώνια.
Πρώτα από όλα όμως, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το επίπεδο pH του χώματος επηρεάζει την ικανότητα του χώματος να απελευθερώνει τα θρεπτικά συστατικά του λιπάσματος. Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζετε έστω και κατά προσέγγιση, αν το χώμα σας είναι αλκαλικό (pH > 7) ή όξινο (pH <7).
Τι σημαίνουν οι αριθμοί στο λίπασμα (N-P-K);
Στη συσκευασία του λιπάσματος αναγράφονται 3 αριθμοί. Αυτή η ένδειξη περιγράφει την περιεκτικότητα του λιπάσματος στα 3 βασικά θρεπτικά στοιχεία (Άζωτο-Φώσφορο-Κάλιο ή N-P-K).
- Ο πρώτος αριθμός αφορά την περιεκτικότητα τοις εκατό σε Άζωτο (N).
- Ο δεύτερος αριθμός αφορά την περιεκτικότητα τοις εκατό σε Φώσφορο (P).
- Ο τρίτος αριθμός αφορά την περιεκτικότητα τοις εκατό σε Κάλιο (K).
Παράδειγμα
Μία συσκευασία λιπάσματος 10 κιλών με ένδειξη 10-5-8, περιέχει:
10% Άζωτο, ή 1 κιλό Άζωτο
5% Φώσφορο, ή 0,5 κιλά Φώσφορο
8% Κάλιο, ή 0,8 κιλά Κάλιο
Τα υπόλοιπα 7,7 κιλά του περιεχομένου είναι βοηθητικό υλικό και δεν είναι χρήσιμο στα φυτά.
Το Άζωτο είναι πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη των φύλλων. Λαχανικά όπως το λάχανο, το μαρούλι, η σαλάτα, η κολοκύθα, χρειάζονται περισσότερο άζωτο από τα άλλα.
Ο Φώσφορος βοηθά στην ανάπτυξη των ριζών, τη δημιουργία των σπόρων, αυξάνει την ανθοφορία. Λαχανικά όπως τα καρότα και τα πατζάρια χρειάζονται περισσότερο φώσφορο. Συνήθως τα λουλούδια χρειάζονται λίπασμα πλούσιο σε φώσφορο για να έχουν καλή ανθοφορία.
Το Κάλιο βοηθά στην ανάπτυξη των φυτών, την αντοχή στις ασθένειες και το κρύο. Οι πατάτες και τα δέντρα που παράγουν φρούτα, χρειάζονται περισσότερα κάλιο.
Τύποι λιπασμάτων
Υπάρχουν 4 βασικοί τύποι λιπασμάτων:
- Οργανικά
- Κοκκώδη
- Διαλυτά στο νερό
- Συνθετικά
Τα οργανικά λιπάσματα κατασκευάζονται από φυσικά συστατικά και έχουν αργό ρυθμό απελευθέρωσης. Αργός ρυθμός απελευθέρωσης σημαίνει ότι τα υλικά σε αυτά τα λιπάσματα θα πρέπει να διασπαστούν από τους μικροοργανισμούς του εδάφους για τη σταδιακή απελευθέρωση του αζώτου, του φωσφόρου και του καλίου. Τα οργανικά λιπάσματα έχουν μικρότερες περιεκτικότητες σε θρεπτικά συστατικά. Κατάλληλα για βιολογική καλλιέργεια. Τα οργανικά λιπάσματα έχουν τις μικρότερες πιθανότητες να κάψουν τα φυτά.
Τα κοκκώδη λιπάσματα είναι ο πιο διαδεδομένος τύπος και λειτουργούν απελευθερώνοντας μικρές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων κάθε φορά που ποτίζουμε τα φυτά. Τα κοκκώδη λιπάσματα δίνουν καλά αποτελέσματα στα λαχανικά και τα πολυετή φυτά.
Τα διαλυτά στο νερό λιπάσματα, είναι εύκολα στην εφαρμογή και κάνουν άμεσα διαθέσιμα τα θρεπτικά συστατικά στα φυτά. Τα διαλυτά σε νερό λιπάσματα είναι κατάλληλα για φυτά σε γλάστρες και μονοετή φυτά.
Τα συνθετικά λιπάσματα δρουν γρήγορα και η επίδρασή τους φαίνεται γρήγορα στα φυτά, έχουν όμως μικρή διάρκεια. Τα συνθετικά λιπάσματα είναι ευκολότερα στην μεταφορά και λιγότερο ογκώδη από τα οργανικά.
Λιπάσματα για λουλούδια
Υπάρχουν ειδικά λιπάσματα μόνο για λουλούδια. Πολλά από αυτά είναι διαλυτά στο νερό. Συνήθως τα λιπάσματα για λουλούδια περιέχουν περισσότερο φώσφορο ή ίσες ποσότητες σε φώσφορο και άζωτο.
Λιπάσματα για τριανταφυλλιές
Οι τριανταφυλλιές χρειάζονται περισσότερο λίπασμα, από όποιο άλλο λουλούδι στον κήπο. Χρειάζονται τακτικές λιπάνσεις με λίπασμα πλούσιο σε άζωτο και με αργό ρυθμό απελευθέρωσης. Πολλά από τα λιπάσματα για τριανταφυλλιές περιέχουν ειδικές αναλογίες σε άζωτο, φώσφορο, κάλιο ώστε να ενισχύεται η ανθοφορία.
Λίπασμα για λαχανικά
Τα λιπάσματα που είναι ειδικά για λαχανικά είναι συνήθως κοκκώδη ή συνθετικά. Απελευθερώνουν αργά τα θρεπτικά συστατικά μέσα στο έδαφος ή όταν έρχονται σε επαφή με το νερό της βροχής. Τα θρεπτικά συστατικά είναι διαθέσιμα στο φυτό κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του. Τα λιπάσματα για λαχανικά περιέχουν άζωτο, φώσφορο και κάλιο.
Για φυλλώδη λαχανικά χρησιμοποιήστε λιπάσματα με σύνθεση 12-12-12 ή 15-15-15. Για λαχανικά που καλλιεργούνται για τα φρούτα, τους σπόρους, τις ρίζες ή τους βολβούς τους, χρησιμοποιήστε λιπάσματα με σύνθεση 6-24-24, 6-12-18 και 8-16-16.
Λίπασμα για φυτά σε γλάστρες
Τα λιπάσματα που έχουν σχεδιασθεί για φυτά σε γλάστρα είναι διαθέσιμα σε κοκκώδη ή διαλυτή στο νερό μορφή. Υπάρχουν όμως και σε εναλλακτικές μορφές όπως ταμπλέτες ή κρύσταλλοι. Τα φυτά που μεγαλώνουν σε γλάστρες έχουν μεγαλύτερες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά από ότι τα φυτά που μεγαλώνουν στον κήπο. Καθώς το φυτό μεγαλώνει μέσα στη γλάστρα και παράγει λουλούδια ή καρπούς, εξαντλεί τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στην περιορισμένη ποσότητα χώματος μέσα στη γλάστρα. Ο μόνος τρόπος να διατηρούμε το χώμα της γλάστρας γόνιμο, είναι να του προσθέτουμε τακτικά λίπασμα.
Τρόποι εφαρμογής
Στη συσκευασία του κάθε λιπάσματος θα βρείτε οδηγίες για τους τρόπους και την ποσότητα εφαρμογής ανά τύπο φυτού. Κάθε φυτό χρειάζεται διαφορετική ποσότητα λιπάσματος. Θα πρέπει να ακολουθείτε αυτές τις οδηγίες.
Τα οργανικά λιπάσματα θα πρέπει να τα ανακατεύετε με το χώμα, πριν φυτέψετε το φυτό. Για τις επόμενες εφαρμογές, θα πρέπει να το ρίχνετε γύρω από το φυτό και στη συνέχεια να ανακατεύετε το χώμα ώστε να πάει πιο κοντά στις ρίζες.
Τα κοκκώδη λιπάσματα τα ρίχνετε γύρω από τη ρίζα του φυτού (ελάχιστη απόσταση 5 εκατοστά), και στη συνέχεια τα ανακατεύετε με το χώμα.
Τα διαλυτά σε νερό λιπάσματα, τα διαλύεται στο νερό που θα ποτίσετε τη γλάστρα ή το φυτό. Κάποια από τα διαλυτά σε νερό λιπάσματα, εφαρμόζονται με ψεκασμό πάνω στα φύλλα.
Τα συνθετικά λιπάσματα εφαρμόζονται όπως τα κοκκώδη. Χρειάζεται να τα εφαρμόζεται πιο συχνά γιατί έχουν μικρή διάρκεια ζωής.
Λίγο λίπασμα θα δημιουργήσει έλλειψη θρεπτικών συστατικών στα φυτά. Πολύ λίπασμα, θα κάψει και θα ξεράνει τα φυτά.
Η θερμοκρασία επηρεάζει τα οργανικά λιπάσματα. Όταν η θερμοκρασία είναι χαμηλή (τέλη φθινοπώρου και χειμώνας), δεν απελευθερώνουν θρεπτικά συστατικά.
Τακτική εφαρμογή λιπάσματος, οδηγεί σε πιο υγιή και όμορφα φυτά.
Μη ρίχνετε κοκκώδη λίπασμα όταν φυσά δυνατός αέρας. Θα το παρασύρει και η λίπανση δε θα είναι ομοιόμορφη.
Η σωστή λίπανση είναι μία από τις παραμέτρους που εξασφαλίζουν την υγεία και την καλή απόδοση στα φυτά σας. Δε μπορεί να θεωρηθεί η θεραπεία για όλα τα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν στα φυτά. Όταν τα λιπάσματα χρησιμοποιηθούν σωστά είναι πολύτιμα για να έχετε μία καλή σοδειά ή όμορφα λουλούδια.
Τα λιπάσματα δε μπορούν να διορθώσουν ή να βελτιώσουν χώματα που είναι κακής ποιότητας και χρειάζονται περισσότερη οργανική ύλη. Δε μπορούν επίσης να αντισταθμίσουν τις λάθος τιμές pH στο χώμα, ή κακές συνθήκες ποτίσματος ή καιρού.
Η υπερβολική χρήση λιπασμάτων, θα έχει άσχημα αποτελέσματα στα φυτά αλλά και στο περιβάλλον. Όπως και σε ότι άλλο, ισχύει το “παν μέτρον άριστον”.