Ολοι, λίγο ή πολύ, έχουν τη δυνατότητα να κρατήσουν την αναπνοή τους και να καταδυθούν. Αλλωστε, η θάλασσα «δέχεται» τους πάντες. Οσους είναι κάποιας ηλικίας, τους λιγότερο ασκημένους, τους καπνιστές... Το να καταδύεται κανείς με μια ανάσα αποτελεί μια δεξιότητα, στην οποία όσο περισσότερο ασκείται, τόσο ανεβαίνουν οι επιδόσεις του.
Στη διαδικασία της ελεύθερης κατάδυσης υπάρχουν κρίσιμα σημεία, καθώς και δικλίδες ασφαλείας, γι’ αυτό δεν θα ήταν καθόλου κακή ιδέα να παρακολουθήσει κανείς κάποιες σειρές μαθημάτων ελεύθερης κατάδυσης σε κάποια σχολή εξουσιοδοτημένη από την Ομοσπονδία. Εκεί θα μάθει χρήσιμα πράγματα και θα επιταχύνει την εξέλιξή του.
Μπορεί να ειπωθεί ανεπιφύλακτα πως το ψαροτούφεκο είναι πανάκεια, ή «πασπαρτού» αν προτιμάτε, το αλιευτικό εργαλείο με το οποίο πιάνονται όλα τα είδη των ψαριών. Οι πιο εξασκημένοι που γνωρίζουν να εφαρμόζουν τις τεχνικές προσέγγισης των θηραμάτων, μπορούν και πιάνουν συναγρίδες, μαγιάτικα, καθώς και όλα τα είδη των μεγάλων πετρόψαρων.
Η θάλασσα όμως θα φανεί γενναιόδωρη και στους αρχάριους. Εκτός από τα εύκολα θηράματα, τους «ακίνητους στόχους» όπως τα μαλάκια, τα μπαρμπούνια, τις γλώσσες κλπ., οι τελευταίοι θα έχουν συχνά την ευκαιρία να φέρουν στο τραπέζι των διακοπών μεγάλους κέφαλους, σκάρους και χειλούδες, ενώ η πρόοδος και η εξέλιξη θα αποτυπώνεται όσο περνάει ο καιρός, τόσο στην ποιότητα, αλλά και στην ποσότητα της ψαριάς.
Οι βασικοί τρόποι προσέγγισης ενός ψαριού σε απόσταση βολής, που είναι και το ζητούμενο, συνιστούν τέσσερις διαφορετικές μεθόδους οι οποίες αναφέρονται ως τεχνικές.
Η κατακόρυφη κάθοδος προς το ψάρι που στέκεται ή κινείται αργά στον βυθό, στην αργκό των υποβρύχιων ψαράδων λέγεται πλανάρισμα. Στη διάρκειά του ο δύτης «πέφτει» προς τα κάτω από ένα σημείο της βουτιάς και μετά, χάρη στην αρνητική πλευστότητα. Η έλλειψη κίνησης κι η ήρεμη προσέγγιση συχνά καθησυχάζουν το ψάρι και δεν μένει παρά η ευστοχία του κυνηγού που θα επισφραγίσει την επιτυχία.
Το καρτέρι είναι μία τεχνική που μόλις την τελευταία εικοσαετία αναπτύχθηκε στις ελληνικές θάλασσες. Σε αυτό, ο δύτης ακινητοποιείται σε κάποιο σημείο του βυθού, αφήνοντας την πρωτοβουλία της προσέγγισης στο θήραμα. Οι λόγοι για τους οποίους ένα ψάρι θα κάνει κάτι τέτοιο ποικίλλουν, από την απλή περιέργεια έως τη διεκδίκηση του ζωτικού του χώρου. Είναι μια τεχνική συναρπαστική, χάρη στην οποία η γκάμα των θηραμάτων του ψαροκυνηγού διευρύνθηκε, συμπεριλαμβάνοντας δύσκολα και δύσπιστα ψάρια, όπως οι συναγρίδες και τα διάφορα πελαγικά είδη.
Η φαντασία και ο αυτοσχεδιασμός, αφιερωμένων σε αυτόν τον τρόπο κυνηγών έφερε στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια το συρτό καρτέρι, μια τεχνική που συνδυάζει την ενέδρα με την κίνηση. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά και εξόχως συναρπαστικά.
Στο ψάρεμα στην τρύπα, ο κυνηγός ψαρεύει δυναμικά, ερευνώντας τα ανοίγματα των βράχων, χτυπώντας τα ψάρια στο θαλάμι τους. Πρόκειται για την πρώτη τεχνική που εφαρμόστηκε και απέδωσε σε θηράματα. Το αρνητικό στοιχείο είναι ο κίνδυνος βραχώματος των μεγάλων ροφών, ένας κίνδυνος που δεν είναι διόλου αμελητέος και θα αναλυθεί στο αμέσως επόμενο κεφάλαιο.
Οι κίνδυνοι
Οπως σε όλα τα πράγματα στη ζωή, έτσι και στο υποβρύχιο ψάρεμα υπάρχουν κίνδυνοι, τους οποίους δεν πρέπει να αγνοεί κανείς, αλλά ούτε και να φτάνει σε επίπεδο φοβίας. Ο τρόπος που ασκεί κανείς μια δραστηριότητα κι όχι η δραστηριότητα αυτή καθαυτή είναι που δημιουργεί τις προϋποθέσεις επικίνδυνου συμβάντος. Στο ψάρεμα με άπνοια οφείλει να γνωρίζει κανείς ότι σε κάθε βουτιά το υπ’ αριθμόν ένα ζητούμενο παραμένει η έγκαιρη έξοδος στην επιφάνεια κι όχι το ψάρι που κυνηγά.
Η παρατεταμένη, εκτός ορίων άπνοια, οδηγεί τον οργανισμό στην υποξία, μια λιποθυμική κατάσταση που στη στεριά δεν θα είχε κανένα επακόλουθο, αλλά στη θάλασσα κατά κανόνα συνεπάγεται πνιγμό. Είναι στατιστικά αποδεδειγμένο ότι η υποξία σε πολλές περιπτώσεις προκλήθηκε εξαιτίας βραχώματος ροφού ή άλλου πετρόψαρου.
Οι αλλεπάλληλες καταδύσεις, το αυξημένο στρες αλλά και η μυϊκή προσπάθεια που απαιτεί ένα ξεβράχωμα, συχνά αποδείχτηκαν μοιραίοι παράγοντες. Ιδού λοιπόν ο λόγος που το ψάρεμα στην πέτρα δεν πρέπει να προτιμάται. Η παρουσία συντρόφου αποτελεί παράγοντα ασφάλειας, και είναι μια πρακτική αυτή που πρέπει να ακολουθεί κανείς, ιδίως όταν βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο εκπαίδευσης.
Η ραγδαία αύξηση του αριθμού των ταχύπλοων σκαφών, αλλά και το έλλειμμα ενημέρωσης και εκπαίδευσης των χειριστών έχουν αποτελέσει τις αιτίες σημαντικού αριθμού δυστυχημάτων τα τελευταία χρόνια. Ο πλωτήρας που σηματοδοτεί την ύπαρξη ανθρώπου στη θάλασσα δυστυχώς αγνοείται από πολλούς κυβερνήτες και δεν καλύπτει απόλυτα εκείνον που τον μεταφέρει. Θα πρέπει να είναι κανείς ιδιαίτερα προσεκτικός, να αποφεύγει να ψαρεύει σε πολυσύχναστα μέρη και, αν είναι δυνατόν, να εποπτεύεται από βάρκα με κυβερνήτη έμπειρο και επιδέξιο θαλασσινό.
Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα περί του ψαρέματος με άπνοια. Η θάλασσα απαιτεί τον σεβασμό μας κι εφόσον υπεισέρχεται ο παράγοντας της θανάτωσης του θηράματος θα πρέπει ό,τι γίνεται να απέχει από έννοιες όπως επιβεβαίωση, αναψυχή, χαβαλές. Η σωστή προσέγγιση της θάλασσας μπορεί να ανοίξει μια ανέλπιστη ατραπό, μια διέξοδο που για πολλούς είναι πολύτιμη σταθερά, σε έναν κόσμο που δυσκολεύεται να βρει την ουσία.
Γι’ αυτό, αν νιώθεις το κάλεσμά της, μη διστάζεις. Εκεί, κάτω από την επιφάνεια του νερού, η θάλασσα καρπίζει την τροφή σου. Εκεί θα ξυπνήσεις τον κυνηγό που αιώνες τώρα ασφυκτιά μέσα σου. Εκεί επίσης θα πραγματοποιήσεις το όνειρο της κίνησης στις τρεις διαστάσεις, το όνειρο της πτήσης. Εκεί ίσως να νιώσεις τον χρόνο να διαστέλλεται, σχεδόν να σταματά, σαν τη σταματημένη αναπνοή σου.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΩΣΤΗΣ ΓΕΩΡΓΑΣ