Εξίσωση ανδρών - γυναικών και στα δικαιώματα
Δύο σημαντικές διευκρινίσεις για το συνταξιοδοτικό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων εμπεριέχει η εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών με την οποία παρέχονται οδηγίες προς το Γενικό Λογιστήριο και τα ασφαλιστικά ταμεία για την εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού καθεστώτος του δημοσίου τομέα (νόμος 3865/2010). Σύμφωνα με αυτές, δικαίωμα συνταξιοδότησης με ευνοϊκότερες προϋποθέσεις παρέχεται και στους δύο γονείς δημοσίους υπαλλήλους με τρία παιδιά και άνω, καθώς και με ανάπηρο τέκνο.
Βασική ρύθμιση του νέου νόμου είναι η σταδιακή εξίσωση των ορίων ηλικίας για άνδρες και γυναίκες δημοσίους υπαλλήλους. Αυτό προκαλεί μια βίαιη προσαρμογή κυρίως των γυναικών προς το 60ό ή το 65ο έτος της ηλικίας, με μεγάλες χαμένες τις μητέρες ανηλίκων, οι οποίες σταδιακά θα χάσουν το δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης. Κλειδί για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης κατά τη μεταβατική περίοδο εξίσωσης των ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών είναι η 25ετία. Στους αναλυτικούς πίνακες της εγκυκλίου περιλαμβάνονται όλες οι περιπτώσεις για το νέος καθεστώς συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με την εγκύκλιο αρχίζει από το 2011 η σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας στον δημόσιο τομέα, για όσους εργαζομένους δεν θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010.
Οι αλλαγές αγγίζουν τους «παλαιούς» ασφαλισμένους, δηλαδή όσους μπήκαν στην αγορά εργασίας από την 1η Ιανουαρίου 1983 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 1992. Μεγάλες χαμένες είναι οι μητέρες ανηλίκων, καθώς με συνοπτικές διαδικασίες- και συγκεκριμένα ως το 2013- θα δουν τα όρια ηλικίας να εξισώνονται με αυτά των ανδρών.
Αναλυτικά οι κυριότερες αλλαγές στα όρια συνταξιοδότησης στο Δημόσιο για τους παλαιούς ασφαλισμένους είναι οι εξής:
Συνταξιοδότηση γυναικών με ανήλικα παιδιά. Μέχρι το 2013 θα έχουν εξισωθεί τα όρια συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών και η «έξοδος» θα γίνεται με 25ετία στο 65ο έτος. Εφέτος απαιτούνται 25 έτη ασφάλισης και η συμπλήρωση του. Συνταξιοδότηση ανδρών με ανήλικα παιδιά. Δίνεται η δυνατότητα και στους άνδρες να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα, με βάση τις ρυθμίσεις που ισχύουν για τις γυναίκες. Οσοι εφέτος συμπληρώσουν 25 έτη ασφάλισης και έχουν ανήλικο παιδί θα πάρουν σύνταξη σε ηλικία 52 ετών.
Συνταξιοδότηση με 35ετία ή 37ετία. Αυξάνονται σταδιακά τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας, ώστε σταδιακά η έξοδος να γίνεται στα 60 με 40 χρόνια εργασίας.
Συνταξιοδότηση ανδρών και γυναικών χωρίς παιδιά ή με ενήλικα παιδιά. Το όριο ηλικίας εφέτος διαμορφώνεται στο 61ο έτος για συνταξιοδότηση με 25ετία, ενώ μειωμένη σύνταξη καταβάλλεται στο 56ο έτος.
Πρόωρη συνταξιοδότηση. Η μείωση της σύνταξης είναι 1/267 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας (ή 4,5% κατ΄ έτος) για όσους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010. Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 η μείωση είναι 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας.
Ειδικές ρυθμίσεις προβλέπονται για συγκεκριμένες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι οι άνδρες που έχουν ανάπηρα παιδιά, ανίκανη σύζυγο ή έχουν τρία παιδιά αποκτούν τα ίδια συνταξιοδοτικά δικαιώματα με τις γυναίκες δημοσίους υπαλλήλους.
Γονείς αναπήρων τέκνων. Η συνταξιοδότηση τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες θα γίνεται στο 50ό έτος της ηλικίας με 25 έτη ασφάλισης. Μέχρι τώρα το δικαίωμα αυτό το είχαν μόνο οι γυναίκες. Σημειώνεται πως το δικαίωμα συνταξιοδότησης με ανάπηρο παιδί μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς.
Συνταξιοδότηση υπαλλήλων με τρία παιδιά. Παρέχεται και στους άνδρες δημοσίους υπαλλήλους η δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα.
Εφέτος η «έξοδος» τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες θα γίνεται με 21 έτη ασφάλισης σε ηλικία 52 ετών. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς.
Από το ΒΗΜΑ