Πάντα ήθελα να φτιάξω ένα ξυλόφουρνο. Είχα διαβάσει και ακούσει από ανθρώπους που είχαν φτιάξει παλιά, αλλά δεν είχα δει την όλη διαδικασία από κοντά. Τα βασικά τα γνώριζα και ήθελα να φτιάξω ένα παραδοσιακό ξυλόφουρνο με τον παλιό τρόπο, γιατί έτσι, πίστευα ότι θα γινόταν καλύτερος και ταυτόχρονα θα κατανοούσα με την κατασκευή του από κοντά, περισσότερο τις αρχές κατασκευής και λειτουργίας του.
Τα πλεονεκτήματα ενός παραδοσιακού ξυλόφουρνου
-Λειτουργία με πολύ μικρή κατανάλωση και διατήρηση της θερμοκρασίας του
-Ανάπτυξη πολύ μεγάλων θερμοκρασιών
-Λειτουργία με πολύ μικρή κατανάλωση και διατήρηση της θερμοκρασίας του
-Ανάπτυξη πολύ μεγάλων θερμοκρασιών
Πριν λίγο καιρό συζήταγα με φίλους, που είχαν τις απαραίτητες γνώσεις για να φτιάξουμε κεραμικά και σκοντάψαμε στο ότι δεν είχαμε φούρνο με πολλή δυνατή θερμοκρασία (850-900 κελσίου) για να τα ψήσουμε। Έτσι μου μπήκανε παραπάνω σκέψεις।
Ήρθε λοιπόν ο χρόνος και βρέθηκα δίπλα στην κατασκευή ενός ξυλόφουρνου με παραδοσιακό χτίσιμο. Ταυτόχρονα δίπλα στο φούρνου φτιάχτηκε και μια ψησταριά .
Πήρα λοιπόν την απόφαση να σας παρουσιάσω εδώ την όλη κατασκευή τους.
Η κατασκευή της βάσης του παραδοσιακού φούρνου-ψησταριάς।
Πήρα λοιπόν την απόφαση να σας παρουσιάσω εδώ την όλη κατασκευή τους.
Η κατασκευή της βάσης του παραδοσιακού φούρνου-ψησταριάς।
Η βάση του φούρνου ψησταριάς έχει μήκος 2.20 m πλάτος 1.80 m και ύψος περίπου 1 m.
Τα πλάγια μέρη στήριξης της κατασκευής χτίστηκαν με τσιμεντόπετρες και η βάση του έγινε με μπετό πάχους 0,10 m.
Κατασκευή παραδοσιακού φούρνου
Οι διαστάσεις του στρογγυλού φούρνου που παρουσιάζεται είναι:
Διάμετρος 1.10 m-ύψος 0.55 m
Εδώ βλέπουμε ότι το ύψος του φούρνου μας είναι το μισό της διαμέτρου του, όσο δηλαδή και η ακτίνα του. Αν φτιάχναμε έναν μικρότερο με διάμετρο 0.90 m το ύψος του θα έπρεπε να είναι το μισό δηλαδή 0.45 m. Η είσοδος του φούρνου η λεγόμενη μπούκα φτιάχτηκε από ένα λυγισμένο σίδερο.
Τα πλάγια μέρη στήριξης της κατασκευής χτίστηκαν με τσιμεντόπετρες και η βάση του έγινε με μπετό πάχους 0,10 m.
Κατασκευή παραδοσιακού φούρνου
Οι διαστάσεις του στρογγυλού φούρνου που παρουσιάζεται είναι:
Διάμετρος 1.10 m-ύψος 0.55 m
Εδώ βλέπουμε ότι το ύψος του φούρνου μας είναι το μισό της διαμέτρου του, όσο δηλαδή και η ακτίνα του. Αν φτιάχναμε έναν μικρότερο με διάμετρο 0.90 m το ύψος του θα έπρεπε να είναι το μισό δηλαδή 0.45 m. Η είσοδος του φούρνου η λεγόμενη μπούκα φτιάχτηκε από ένα λυγισμένο σίδερο.
Υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τον φούρνο:
Ένα κομμάτι ξύλου κομμένο σε κύκλο, ακτίνας 0,55 m
Πλαστικά κομμάτια για το καλούπι
Πυρότουβλα παλιά
Αργιλώδες χώμα-πηλός από βουνό
Σίδερο μήκους 1.30 m και πλάτους 0.10m
Το καλούπι του φούρνου
Στο συγκεκριμένο φούρνο το καλούπι μας φτιάχτηκε από κομμάτια πλαστικού δεμένα μεταξύ τους με σύρμα, πάνω σε μια στρογγυλή ξύλινη βάση . Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε κομμάτια ξύλου από κόντρα πλακέ, σιδερένιο ευλύγιστο πλέγμα ή ακόμα και κλαδιά δέντρων πλεγμένα μεταξύ τους και δεμένα με πηλό, όπως το έκαναν παλιά για να φτιάξουμε το σκελετό, πάνω στον οποίο θα χτιζόταν μετά ο φούρνος μας. Μια σκέψη μου είναι, ότι το καλούπι μας που μοιάζει με τρούλο θα μπορούσαμε να το κάνουμε και με βρεγμένη άμμο ή ακόμα και με βρεγμένο χώμα και να χτίσουμε γύρω του τα πυρότουβλα.
Το χτίσιμο του φούρνου
Πάνω στη τσιμεντένια βάση του φούρνου χτίστηκαν μια στρώση πυρότουβλα. Η λάσπη που χρησιμοποιήσαμε για το χτίσιμο ήταν αραιωμένο και διαλυμένο, αργιλόχωμα με νερό.
Η διαδικασία μίξης έγινε με τη βοήθεια ενός τρυπανιού με τον ανάλογο αναδευτήρα.
Τα πυρότουβλα που χρησιμοποιήθηκαν, κόπηκαν σε διάφορα μεγέθη που θέλαμε, με την βοήθεια ενός ηλεκτρικού τροχού. Όσο πιο χοντρό είναι το πυρότουβλο που χτίζουμε το φούρνο μας τόσα καλύτερα αποτελέσματα θα έχουμε στη λειτουργία του.
Τα πυρότουβλα χτίστηκαν με τον πηλό ακολουθώντας το καλούπι της πλαστικής μας φόρμας. Τα εξωτερικό μέρος των πυρότουβλων χτίζονταν με το αραιό αργιλικό μίγμα μας.
Παλιά αν δεν είχαν πυρότουβλα έχτιζαν τους φούρνους με λιγότερο αραιωμένο αργιλόχωμα-πηλό που ενδιάμεσα έχωναν παλιά στρογγυλά σπασμένα κεραμίδια.
Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε εξωτερικά και να αγκαλιάσουμε τον πηλό μας με ψηλό σύρμα ή λινάτσα βρεγμένη και να συνεχίσουμε μια στρώση αραιωμένου αργιλοχώματος, πάνω από την πρώτη στρώση. Τέλος έχτιζαν περιμετρικά του φούρνου τοιχία και κάλυπταν το ενδιάμεσο κενό και το πάνω μέρος του φούρνου με άμμο για καλύτερη διατήρηση της θερμοκρασίας του.
Videos
Το κάψιμο του παραδοσιακού φούρνου
Ο φούρνος αφού χτιστεί πρέπει να μείνει μια βδομάδα περίπου για να στεγνώσει ο πηλός αργά και φυσικά μόνος του. Αν κάπου σκάσει αλείφουμε με αραιωμένο πηλό το μέρος που έσκασε. Όταν έχει στεγνώσει αρκετά ο πηλός, καίμε το φούρνο μας με πολλά ξύλα για 2 συνεχόμενες ημέρες . Αν η κατασκευή του είναι καλή οι θερμοκρασίες μπορούν να φτάσουν τους 900 βαθμούς. Παλιά όταν δοκίμαζαν τον φούρνο πέταγαν μέσα ένα γυάλινο μπουκάλι για να δούνε αν λιώνει. Τότε θα ήταν έτοιμος για ψήσιμο.
Ένα κομμάτι ξύλου κομμένο σε κύκλο, ακτίνας 0,55 m
Πλαστικά κομμάτια για το καλούπι
Πυρότουβλα παλιά
Αργιλώδες χώμα-πηλός από βουνό
Σίδερο μήκους 1.30 m και πλάτους 0.10m
Το καλούπι του φούρνου
Στο συγκεκριμένο φούρνο το καλούπι μας φτιάχτηκε από κομμάτια πλαστικού δεμένα μεταξύ τους με σύρμα, πάνω σε μια στρογγυλή ξύλινη βάση . Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε κομμάτια ξύλου από κόντρα πλακέ, σιδερένιο ευλύγιστο πλέγμα ή ακόμα και κλαδιά δέντρων πλεγμένα μεταξύ τους και δεμένα με πηλό, όπως το έκαναν παλιά για να φτιάξουμε το σκελετό, πάνω στον οποίο θα χτιζόταν μετά ο φούρνος μας. Μια σκέψη μου είναι, ότι το καλούπι μας που μοιάζει με τρούλο θα μπορούσαμε να το κάνουμε και με βρεγμένη άμμο ή ακόμα και με βρεγμένο χώμα και να χτίσουμε γύρω του τα πυρότουβλα.
Το χτίσιμο του φούρνου
Πάνω στη τσιμεντένια βάση του φούρνου χτίστηκαν μια στρώση πυρότουβλα. Η λάσπη που χρησιμοποιήσαμε για το χτίσιμο ήταν αραιωμένο και διαλυμένο, αργιλόχωμα με νερό.
Η διαδικασία μίξης έγινε με τη βοήθεια ενός τρυπανιού με τον ανάλογο αναδευτήρα.
Τα πυρότουβλα που χρησιμοποιήθηκαν, κόπηκαν σε διάφορα μεγέθη που θέλαμε, με την βοήθεια ενός ηλεκτρικού τροχού. Όσο πιο χοντρό είναι το πυρότουβλο που χτίζουμε το φούρνο μας τόσα καλύτερα αποτελέσματα θα έχουμε στη λειτουργία του.
Τα πυρότουβλα χτίστηκαν με τον πηλό ακολουθώντας το καλούπι της πλαστικής μας φόρμας. Τα εξωτερικό μέρος των πυρότουβλων χτίζονταν με το αραιό αργιλικό μίγμα μας.
Παλιά αν δεν είχαν πυρότουβλα έχτιζαν τους φούρνους με λιγότερο αραιωμένο αργιλόχωμα-πηλό που ενδιάμεσα έχωναν παλιά στρογγυλά σπασμένα κεραμίδια.
Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε εξωτερικά και να αγκαλιάσουμε τον πηλό μας με ψηλό σύρμα ή λινάτσα βρεγμένη και να συνεχίσουμε μια στρώση αραιωμένου αργιλοχώματος, πάνω από την πρώτη στρώση. Τέλος έχτιζαν περιμετρικά του φούρνου τοιχία και κάλυπταν το ενδιάμεσο κενό και το πάνω μέρος του φούρνου με άμμο για καλύτερη διατήρηση της θερμοκρασίας του.
Videos
Το κάψιμο του παραδοσιακού φούρνου
Ο φούρνος αφού χτιστεί πρέπει να μείνει μια βδομάδα περίπου για να στεγνώσει ο πηλός αργά και φυσικά μόνος του. Αν κάπου σκάσει αλείφουμε με αραιωμένο πηλό το μέρος που έσκασε. Όταν έχει στεγνώσει αρκετά ο πηλός, καίμε το φούρνο μας με πολλά ξύλα για 2 συνεχόμενες ημέρες . Αν η κατασκευή του είναι καλή οι θερμοκρασίες μπορούν να φτάσουν τους 900 βαθμούς. Παλιά όταν δοκίμαζαν τον φούρνο πέταγαν μέσα ένα γυάλινο μπουκάλι για να δούνε αν λιώνει. Τότε θα ήταν έτοιμος για ψήσιμο.
Ψήσιμο σε ξυλόφουρνο κλικ εδώ
Φωτογραφίες κατασκευής ξυλόφουρνου με καμινάδα από το τον φίλο αναγνώστη Γιάννη
Ψήσιμο σε ξυλόφουρνο κλικ εδώ
Links:http://el.wikipedia.org/
http://alex.eled.duth.gr/
http://www.fhw.gr/
http://www.ftiaxno.gr/2009/02/blog-post_25.html